Dünyamız baş döndürücü bir biçimde değişiyor. Değişim geçmişte daha uzun sürede ortaya çıkarken günümüzde çok kısa sürede gerçekleşiyor. Yapay zeka ve otomasyon alanındaki gelişmeler dijital dönüşümü, çevre sorunları ve sürdürülebilirlik, yeşil dönüşümü zorunlu hale getiriyor.
İkiz dönüşüm olarak ifade edilen dijital ve yeşil dönüşümün işgücü piyasalarına da önemli etkileri olacak. Bazı işlerin kaybolurken, yeni meslekler ve beceri ihtiyaçları ortaya çıkacak. Küresel işgücü piyasaları bu dönüşümlerin etkisiyle yeniden şekillenecek. Türkiye işgücü piyasaları için bu dönüşüm hem riskler hem de fırsatlar barındırıyor.
Dünya Ekonomik Forumu'nun hazırladığı '2025 Geleceğin İşleri Raporu'na göre 2030 yılına kadar yaklaşık 170 milyon yeni iş oluşturulacak. Ancak yeni eğilimler nedeniyle 92 milyon iş pozisyonu ortadan kalkacak. Dolayısıyla iş pozisyonlarının önemli bir bölümü ortadan kalkmasına rağmen yeni iş pozisyonlarıyla 78 milyonluk bir istihdam artışı bekleniyor.
Araştırmalarda; 2030 yılına kadar iklim değişiklikleri nedeniyle 72 milyon işin kaybedileceği, atık yönetiminde 45 milyon yeni iş alanı oluşturulabileceği, başarılı bir dönüşüm stratejisiyle enerji, otomotiv ve inşaat sektörlerinde 2030'a kadar 24 milyon yeni iş oluşturulabileceği, madencilikte 50 milyon ve imalatta 60 milyon işin yok olacağı öngürülüyor.
İşgücü piyasalarında dönüşümün getireceği yeni duruma göre çalışanların hangi becerilere sahip olması gerektiğinin belirlenmesi önemli bir konu. Zira işgücü piyasalarında iş bulmak için en başta piyasanın ihtiyaç duyduğu becerilere sahip olmak gerekir. Bu kapsamda '2025 Geleceğin İşleri Raporu'na göre yeni dönemde sahip olunması gereken 10 beceri şu şekilde sıralanıyor:
Yapay zeka ve büyük veri
Ağlar ve siber güvenlik
Teknolojik okuryazarlık
Yaratıcı düşünme
Dayanıklılık, esneklik ve çeviklik
Merak ve yaşam boyu öğrenme
Liderlik ve sosyal etki
Yetenek yönetimi
Analitik düşünme Çevresel sorumlulukGeçiş sürecinin adil olmasına ve risklerin giderilmesine yönelik hazırlıklar yapılmalıdır. Bu kapsamda dönüşümün işçiler için iş ve sosyal güvenlik alanına ilişkin muhtemel risklerini tespit ederek tedbir almak gerekir. Alınacak önlemleri ilişkin bazı önerileri paylaşalım: Dönüşümün nedeniyle işini kaybedecek işçilerin kayıpları giderilmeli, işçilere yeni beceriler kazandırılarak iş hayatında kalmaları sağlanmalı, oluşturulan yeni işler dönüşüm nedeniyle işlerini kaybedecekler arasında adil biçimde dağıtılmalı, insana yakışır işler oluşturulmalıdır.