Türkiye çalışma hayatında dijitalleşmede ne yapacak

Bir önceki yazıda 'Dijitalleşmesinin çalışma hayatına etkilerini' ele almış, Türkiye'nin bu konuda neler yapması gerektiğini ve ne tür politikalar hazırladığını bu yazımızda ele alacağımızı belirtmiştik. Ülkemiz 2025-2028 yıllarını kapsayan Ulusal İstihdam Strateji (UİS) belgesi eylem planında bu önemli konuya ilişkin çok sayıda politika tedbirlerine yer verilmiştir. Resmi Gzete'de de yayınlanan eylem planları yazının sınırlarını çok fazla aşacaktır. Bu nedenle meseleye temel yaklaşımı ele alacağız.

Belgede dijitalleşmenin Endüstri 4.0 ve Toplum 5.0 açılımlarının merkezinde yer aldığı, yeni teknolojiler aracılığı ile altyapıyı, hizmetleri, uygulamaları ve insanı içeren, bilginin dijital temsilini ifade eden bütüncül bir süreç olduğu ifade ediliyor. Strateji belgesinde ayrıca dijital dönüşümün; yapay zeka, büyük veri, nesnelerin interneti, bulut teknolojileri, sanal gerçeklik, 5G ve 6G, 3D baskı, robotik, blok zincir, siber güvenlik, insansız hava aracı ve elektrikli araç teknolojileri, uzay, kuantum gibi teknolojilerin kullanımını yaygınlaştırarak yeni iş modelleri oluşturduğunu ve bu teknolojilerin etkin kullanımı için gerekli dijital becerileri belirlediği söylenmektedir.

Dijital dönüşüm işlere ve iş süreçlerine olan etkisiyle işgücü talebini değiştirirken, aynı zamanda gençlerin çalışma algısını ve işten beklentilerini de dönüştürerek işgücü arzını çok boyutlu olarak etkilemektedir. Bu kapsamda belgeye göre çalışma hayatında dijitalleşmeye dair şu anlayışlar hayata geçirilmelidir:

"İşgücü piyasasının geride kimseyi bırakmadan dijital dönüşüme uyum sağlamasına yönelik bütüncül ve kapsayıcı politikalar uygulanmalıdır.

Son yıllarda yaygınlaşan dijital çalışma platformları bir taraftan yeni iş modellerinin ortaya çıkması ve üretim süreçlerinin esnekleşmesi bakımından fırsatlar sunarken diğer taraftan işletmeler için adil rekabet, çalışanlar için ise çalışma şartları ve sosyal korumaya erişim konularında bazı güçlükleri beraberinde getirmektedir. Bu nedenle dijital ekonomilere yönelik riskleri de ele alan düzenleyici tedbirler geliştirilmelidir.

Dijitalleşmeden etkilenme riskinin yüksek olduğu işlerde çalışanların beceri geliştirmekazandırma yoluyla istihdamlarını korumaya yönelik önlemler alınmalıdır.