Cumhuriyet Halk Partisi'nin kamu görevlilerine ödenen "toplu sözleşme ikramiyesinin" iptali için açtığı davanın gerekçeli kararı yayınlandı. Anayasa Mahkemesi, CHP'nin iptalini istediği 375 sayılı KHK'nın ek 4'üncü maddesinde düzenlenen toplu sözleşme ikramiyesine ilişkin ikinci ve dördüncü fıkrayı iptal etti.

Bu iptalin ilk sonucu sendika üyesi kamu görevlilerinin yaklaşık yüzde 95'inin maaşlarının 345 lira düşmesidir. Zira 2023 yılı sendikalı memur verilerine göre yüzde 2'yi aşan sendikalı sayısı yaklaşık olarak 2 milyon 19 bin kişidir. Kurulu olduğu hizmet kolunda toplam kamu görevlisi sayısının en az 2'sini üye kaydedemeyenlerin toplam sendikalı sayısı ise 111 bin kişidir. 2024 yılında sendikalı memur sayısı verileri mayıs ayında belli olacaktır. Bu sayının artacağı tahmin edildiği için 345 liradan mahrum olan memur sayısı da artacaktır.

İptal edilen düzenlemeyi hatırlatalım. 375 sayılı KHK'nin ek 4. Maddesi toplu sözleşme ikramiyesini düzenliyor. Aralık 2022 tarihinde değiştirilen düzenlemeye göre; kurulu olduğu hizmet kolunda toplam kamu görevlisi sayısının en az yüzde 2'sini üye kaydeden sendikaların üyelerine, miktarı toplu sözleşmeyle belirlenecek tutarda (538 lira) "toplu sözleşme ikramiyesi"; en az 2'sini üye kaydedemeyen sendikaların üyelerine ise 750 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı tutarında (190 lira) "toplu sözleşme desteği" ödenmekteydi.

Anayasa Mahkemesi'nin 5 Mart 2024 tarihinde verdiği kararla hizmet kolunda toplam kamu görevlisi sayısının en az yüzde 2'sini üye kaydeden sendika üyesi kamu görevlilerine ödenen "toplu sözleşme ikramiyesini" iptal etmiştir. CHP'nin iptal ettirdiği düzenlemeye göre 2 milyondan fazla sendika üyesi kamu görevlisi aylık 538 lira yerine 190 lira alacaklar.

Kararda bir başka ilginç nokta mahkemenin kararın yürürlüğe girmesi için yasama organına herhangi bir süre tanımaması. Bu durum bordroların yapıldığı bir dönemde karmaşaya sebep olmuştur. Zira AYM'nin iptal kararıyla ilgili yasama organına bir süre tanımaması nedeniyle karar Resmî Gazetede yayımlandığı tarih itibariyle geçerlidir.

Böyle bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmasının nedeni sendikal örgütlenmeyi teşvik etmek ve hak arama mücadelesini güçlendirmektir. Memur sendikalarında yetkili sendikaların imzaladığı toplu sözleşmelerden tüm kamu görevlileri yararlanmaktadır. İşçi sendikalarında ise yetkili sendikanın yaptığı toplu iş sözleşmelerinden yetkili sendikanın üyeleri yararlanır. Üye olmayanlar ise dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iş sözleşmesinin getirdiği kazanımlardan yararlanabilirler.