Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilir olması bir ülkenin en önemli meselelerinden biridir. Zira sosyal güvenlik sistemi, emekli aylıklarını ödeyen, sağlık harcamaları ve ilaç giderlerini karşılayan önemli bir yapıdır. Burada yaşanacak bir aksama ülkemizde yaşayan tüm vatandaşlarımız doğrudan etkiler. Bu nedenle sosyal güvenlik sistemini güçlendirerek sürdürmek milli güvenlik kadar önemlidir.

Sosyal güvenlik sistemi, uzun vadeli olması niteliği itibariyle sonraki nesillere aktarılan bir sistem. Nesiller arası adaletin sağlanması için bedelini önceki ya da sonraki nesillere ödetmeyecek bir yapı oluşturmak gerekiyor. Bu nedenle güçlü bir finansal yapı kurmak zorunluluk.

AKTİFPASİF ORANI 1,63

Güçlü finansal bir yapının önemli göstergelerinden biri aktifpasif oranıdır. Sosyal güvenlik sisteminin aktüeryal sürdürülebilirliğin devamı için çalışan ve emekli sayısı arasında dengeli bir bağın kurulması zorunludur. Aktifpasif oranı, kabaca kaç aktif sigortalının kaç pasif sigortalıyı finanse ettiğini gösterir.

Güncel aktifpasif oranımız yüzde 1,63 seviyesinde. 2024 yılı emekli sayımız yaklaşık 16 milyon 30 bin kişi.

Bunların 10 milyon 685 bin kişisi SSK (işçi) emeklisi, 2 milyon 862 bin kişisi Bağ-Kur (esnaf) emeklisi, 2 milyon 483 bin kişisi de Emekli Sandığı (memur) emeklisi. Ülkemizde aktif sigortalı sayısı ise yaklaşık 25 milyon 100 bin kişi.

2022 yılında yüzde 2,01'e kadar yükselen aktifpasif oranımız, EYT düzenlemesinden sonra hızlı bir düşüş gösterdi.

Her yıl ortalama 400-450 bin emekli veren sistemimiz geçen yıl EYT nedeniyle 2 milyon emekli verdi.

Yapılan projeksiyonlara göre istihdam rakamlarında önemli artışlar sağlanmadığı takdirde 2040'lı yıllarda bu oranın 1,49'lara kadar düşme riski var.

Aktifpasif oranında dengeli bir bağın kurulması için aktif çalışan sayısının, emekli sayısından daha fazla artması gerekir. Bu konuda 2002 ile 2024 verilerine baktığımızda son 22 yılda sigortalı sayımız yüzde 109 oranında artarken, emekli olanların sayısı yüzde 147 oranında artmış.

2002 yılında 12 milyon sigortalı ile 6,5 milyon emeklimiz varken, 2024 yılında 25,1 milyon sigortalı ile 16 milyon emeklimiz var.