Sosyal güvenlik sistemimizde sigortalı olmak bildirim esasına dayanmaktadır. Ancak kişinin işveren tarafından bildiriminin yapılması ve primlerinin ödenmesi onun otomatik olarak sigortalı sayılmasını sağlamaz. Sigortalılık için bağımlılık ilişkisiyle bir iş sözleşmesi kapsamında işyerinde fiilen çalışmak gerekir.

Sigortalı bildirildiği işyerinde gerçekte çalışmayan bir kişi, başka bir işyerinde ya da başka bir işte çalışıyor olsa dahi, fiilen çalışmadığı işyerinden yapılan sigortalı bildirimi kurum tarafından sahte sigortalılık olarak kabul ediliyor.

Bu durum tespit edildiğinde emeklilik iptal edilir ve yapılan yersiz ödemeler faiziyle birlikte geriye doğru tahsil edilir. Emeklilik iptalleri genellikle sahte sigortalılıktan dolayı yapılmaktadır.

EMEKLİLİK HANGİ HALLERDE İPTAL EDİLİR

Kişiye emekli aylığı bağlandıktan sonra aylığa hak kazanma şartlarından prim ödeme gün sayısı, sigortalılık süresi, yaş, işten ayrılış ve aylık talep gibi belirleyici şartların bir veya birkaçının yerine getirilmediğinin tespit edilmesi durumunda emekli aylığı iptal edilir. Emeklilik iptali kurumun hatalı işlemi ya da sigortalının hatası nedeniyle yapılabilir. Sahte sigortalılık incelemelerinde geriye herhangi bir süre kısıtlaması bulunmamaktadır.

EMEKLİLİK İPTALİNDE HANGİ YAPTIRIMLAR VARDIR

Emeklilik iptal edildiğinde temelde iki yaptırım uygulanır:

1. Kişilere ödenen maaşların yasal faizi ile geri ödemesi istenir.

2. Sigortalı bildiren işyeri sahipleri ve sigortalı bildirilen kişiler hakkında Cumhuriyet Savcılıklarına resmî belgede sahtecilik ve Kurumu zarar uğratma suçları gerekçesiyle suç duyurusunda bulunulur.

Emeklilik iptaline neden olanın kurum veya sigortalı olması durumuna göre farklı uygulamalar yapılır. Yersiz ödeme kurumun hatalı işlemi nedeniyle olmuşsa tespit tarihinden itibaren geriye doğru 5 yıl içindeki ödemeler tahsil edilir. Ayrıca, tespit tarihinden geriye doğru 24 ay içinde yapılan ödemeler için faiz uygulanmaz.

Yersiz ödeme sahte sigortalılık gibi sigortalının kusuru nedeniyle olmuşsa, tespit tarihinden geriye doğru 10 yıl içindeki ödemeler tahsil edilir. Bu ödemelere faiz uygulanır.