Kamuoyunda 'emeklilik maaşı' olarak bilinen kavram mevzuatta 'yaşlılık aylığı' olarak geçer. 5510 sayılı kanunun 29'uncu maddesinin başlığı "Yaşlılık aylığının hesaplanması"dır. Temelde SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarını iki temel parametre belirlemektedir. Her yıl güncellenen ortalama aylık kazanç ile prim gün sayısına göre belirlenen aylık bağlama oranıdır. Bu iki oran çarpılarak emekli aylığı belirlenir.
Emekli aylığını belirleyen bir başka unsur daha var. Belli dönemlerde emekli aylıklarında farklılık olmasa da belli dönemlerde fark görülmektedir. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin emeklilik talebinde bulundukları tarih, alacakları emeklilik aylığını belirleyen unsurlardan biridir. Emeklilik talebinde bulunma tarihi kamu ve özel sektör işçilerine göre farklı tarihlerde olmaktadır. Bu yılda 2024 emeklisi olmak mı, 2025 emeklisi olmak mı daha fazla emekli aylığı almayı sağlar sorununun cevabı merak edilmektedir.
Bu sorunun tam olarak cevaplanması için yıl içindeki emeklilerin aldığı Ocak ve Temmuz aylık artışları ile yıllık TÜFE ve büyüme oranlarının belli olması gerekir. Şu anda yıllık TÜFE ve büyüme oranı henüz belli olmadığı için hangi dönemde emekli olmanın net farkı bilinemez. Ancak enflasyon ve büyüme hedefleri üzerinden tahmin etmek mümkün. Bu kapsamda yaptığımız hesaplamalara göre 2024 yılı emeklisi olmanın emekli maaşında yüzde 30'u aşan bir avantaj sağlayacağını tahmin ediyoruz.
Emeklilik talep tarihinin emekli aylığında farklılığa neden olmasının nedeni mevzuatta yer alan emekli aylığı hesaplama yönteminden kaynaklanmaktadır. Geçen yıl 2023 yılında bağlanan emekli aylığı ile 2024 yılında bağlanacak emekli aylıkları arasında neredeyse bir fark oluşmamıştı. Ancak bu yıl çok yüksek bir fark oluşacağı görülüyor.
Bu yıl için bu farkın nasıl olacağını anlatalım.
Özel sektör işçileri ile ücretlerini ayın 1'inde alan kamu işçileri; emeklilik dilekçelerini 31 Aralık 2024 tarihine kadar verirlerse 2024 emeklisi olurlar, 1 Ocak 2024 ve sonrasında verirlerse 2025 emeklisi olurlar.