Geçen gün...

Galatasaray maç yayınını beklerken, kanallar arasında oyalanırken, biyografik "Hannah Arendt" filmine denk geldim. İzlediğim sahneler, Nazi generali Adolf Eichmann'ın, MOSSAD tarafından Arjantin'de yakalanıp Kudüs'e getirilip yargılandığı 1961 yılını anlatan bölümdü.

Amerikan The New Yorker dergisi adına duruşmaları takip eden siyasi bilimci Hannah Arendt'ın yargılamaya dair eleştirel yazıları mensubu olduğu Yahudi cemaati tarafından büyük tepkiyle karşılandı.

Naziler döneminde Almanya'dan kaçmak zorunda kalan, Fransa'daki kamplardan güçlükle kurtulup ABD'ye sığınan Arendt'ın mahkemeye dönük eleştirisini en yakın dostları bile anlamak istemedi.

Arendt'ın dedikleri anlaşılmaz değildi:

İddianameyi "suçlu bir kişi ve Nazi rejimi değil, tarih boyunca uygulanan antisemitizm Yahudi düşmanlığı" üzerine kuran Başsavcı Gideon Hausner'i "kötü ve ucuz retorik" yapmakla eleştirdi...

Mahkemenin kararını, Eichmann'ın hangi suçları işlediğini üzerinden değil, Yahudilerin soykırım sırasında çektiği acılar üzerinden vermesini eleştirdi...

Keza:

Arjantin'den Eichmann'ın yasadışı şekilde kaçırılmasını hukuksuz bularak eleştirdi...

İsrail Başbakanı Ben Gurion'un duruşmaları gösteriye dönüştürmesini eleştirdi...

Arendt'ın, İsrail'in yargılanmayı intikam aracı dönüştürdüğü tespitleri dünyayı böldü.

Türkiye'deki bazı aydınlar da bu tartışmaya katıldı.

Tarih: 13 Haziran 1962.

Müslüman sosyalist Nurettin Topçu, Yeni İstiklal dergisinde mahkeme kararıyla ilgili şunu yazdı:

? "Eichmann idam edildi. Bu hadiseyi tabii karşılamak kâbildir. Çünkü milyonlarca Yahudinin kanına girmişti. Biz bu idam olayının hukuki tarafını münakaşa etmeyerek, sadece yakın ve uzak gelecekte doğuracağı kuvvetle tahmin ettiğimiz ruhî ve içtimaî (toplumsal) neticelere işaret etmek istiyoruz.

? "İsrail, Eichmann'ı asmakla ondan Yahudi dünyasının intikamını aldı. Lâkin bu intikam neye yaramıştır Vakıa bir idam sehpası, milyonlarca insanın yüreğine su serpti. Lâkin bunun yanı sıra Almanya, Avusturya, Arjantin, Meksika'da Yahudiler aleyhine nümayişler düşündürücüdür. Acaba bir yürek soğutma hırsıyla bir millet mukadderatı tehlikeye sokulmuş değil midir

? "İsrail'in istikbâlini tahmin etmek güç değil. Yahudiler kendileri için en büyük felâketi kendi elleriyle hazırlamış oldular... Haklı veya haksız intikam hırsıyla akıtılan kanlar insanlığın bütün tarihi boyunca felâketlerle faciaların kaynağı olmuştur.