Hedefteki Cumhuriyet

Önce Teröristbaşı Abdullah Öcalan, 1923 Lozan Antlaşması ve 1924 Anayasası öncesine dönmekten söz ederek "Terörsüz Türkiye" adı verilen sürecin, Atatürk'ün kurduğu üniter ve laik Türkiye Cumhuriyeti'ni hedef alacağını açıkça gösterdi.

Daha sonra ABD Büyükelçisi Tom Barrack, Türkiye'nin, "Osmanlı millet sistemine geçmesini" önerdi. Bu, dinsel temelli çok hukuklu sitem demektir. Bu, Lozan'da temelleri atılan tek hukuklu, çağdaş, laik hukuk düzeninin ve hukuk birliğinin yok edilmesi demektir. Bu, laik Cumhuriyetin temellerinin dinamitlenmesi demektir.

Bir süre önce ise AKP Genel Başkanı R. Tayyip Erdoğan, üst kimliğin "Müslümanlık" olduğunu söyledi. Erdoğan, geçen hafta da "Türk-Kürt-Arap" etnik kimliklerini öne çıkararak ümmetçiliği savundu. Erdoğan ayrıca, "AKP, MHP ve Dem Parti olarak yola birlikte devam edeceğiz" dedi.

AKP'nin ve DEM'in, Atatürk'e, Atatürk'ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti'ne bakışı arasında neredeyse hiçbir fark yok; yakın tarih okumaları aynı... Öyle ki, gerektiğinde Atatürk'ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti düşmanı Şeyh Sait de, İsklipli Atıf da, Saidi Nursi de rahatlıkla birleşebiliyorlar.

Teröristbaşının önerdiği gibi 1923 Lozan Antlaşması ve 1924 Anayasası öncesine, yani Cumhuriyet öncesine dönülmek isteniyor. "Yeni Türkiye" söyleminin ardındaki "Yeni Osmanlılık" tam da bunu amaçlıyor. Bu, Samuel Hantington'un "Medeniyetler atışması" adlı kitabında Türkiye'ye önerdiği gibi, Atatürk'ün mirasını reddetmek, laik Cumhuriyetten ve ulus devletten vaz geçmek, dini ve siyasi meşruluğa sahip bir liderin yönetiminde "Yeni Osmanlı" düzeni kurmak demek. İşte bu aşamada Başkanlık Sistemi ile kurulan Yeni Saray Rejimi önem kazanıyor.

Bu proje, Lozan'da temelleri atılan, toprak bütünlüğüne sahip üniter, laik ulus devletin 102 yıl sonra parçalanmasına yol açacak bir süreci tetikleyecektir. Bu, Türkiye'nin sadece iç barışını değil -sınır ötesine yönelik Panislamik göndermeleri nedeniyle- Türkiye'nin 1923'te Lozan'da elde ettiği ve 102 yıldır yeni bir savaşın parçası olmayarak koruduğu dış barışını da bozacaktır. Bunu nereden mi biliyoruz Osmanlı'nın dağılma sürecinden biliyoruz; Balkanlardan biliyoruz, Ortadoğu'dan biliyoruz, Kafkasya'dan biliyoruz.

TÜRK MİLLETİ

AKP Genel Başkanı R. Tayyip Erdoğan, "ümmetçi" ve "Osmanlıcı" bir yaklaşımla, modern anlamda millet (ulus) kavramına karşı çıkıyor; son konuşmasında, "Türk-Kürt￾Arap" etnik unsurlarını, ümmetçi bir bağla bir araya getirmekten söz etti. Dün de reklam panolarına konulan 15 Temmuz afişlerinde "Milletin adı Türkiye" denildiğini gördük. Oysa milletin değil, devletin adının "Türkiye", milletin adının "Türk milleti" olduğunu çocuklarımız bile çok iyi biliyor.

Olup bitenleri anlamak için, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesini bilmek gerekiyor.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu önderi Mustafa Kemal Atatürk, Afet İnan imzasıyla yayınladığı "Vatandaş İçin Medeni Bilgiler" adlı ders kitabında, kendi el yazısıyla milleti, "Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir" diye tanımlıyor. Atatürk, daha sonra milleti oluşturan unsurları şöyle sıralıyor: "Türk milletinin oluşumunda etkili olan doğal ve tarihsel olgular şunlardır: Siyasal varlıkta birlik, dil birliği, ırk ve köken birliği, yurt birliği, tarihsel akrabalık, ahlaki yakınlık..."

Atatürk, sonra da şöyle devam ediyor:

A) Zengin bir hatıra mirasına sahip olan,

B) Beraber yaşamak konusunda ortak arzu ve istekte samimi olan,

C) Ve sahip olunan mirasın korunmasında beraber devam etmek konusunda iradeleri ortak olan insanların birleşmesinden meydana gelen topluma millet denir." (Atatürk'ün Bütün Eserleri, C. 23, s. 17-26)

Atatürk milleti tanımlarken "etnik ayrılıkçılığı" eleştiriyor. Türkiye'de "Kürtlük fikri, erkezlik fikri ve hatta Lazlık fikri veya Boşnaklık fikri" propagandası yapıldığını, ancak istibdat döneminin ürünü olan bu adlandırmaların "birkaç düşman aleti mürteci beyinsizden başka" milletin hiçbir bireyi üzerinde üzüntüden başka bir etki yaratmadığını belirtiyor. "ünkü bu millet fertleri de bütün Türk camiası gibi aynı ortak geçmişe; tarihe, ahlaka, haklara sahip bulunuyorlar" diyor. Yani Atatürk açıkça diğer etnik unsurları da "Türk camiasının" eşit haklara sahip "millet fertleri" olarak adlandırıyor.

"Vatandaş İçin Medeni Bilgiler" kitabında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmuş azınlıklar hakkındaki şu değerlendirme de dikkat çekiyor: "Bugün içimizde bulunan Hıristiyan, Musevi vatandaşlar, alınyazılarını ve talihlerini Türk milletine vicdani arzularıyla bağladıktan sonra kendilerine yan gözle, yabancı gözüyle bakılması uygar Türk milletinin asil ahlakından beklenebilir mi"

ok açık görüldüğü gibi Mustafa Kemal Atatürk'e göre "Türk milleti" kavramı sadece bir ırkın, bir etnik kimliğin, bir dinin veya mezhebin değil, Türkiye Cumhuriyeti'ne "vatandaşlık bağı ile bağlı" eşit hukuka sahip tüm yurttaşların ortak-üst-ulusal kimliğinin adıdır.

MİLLET VE ÜMMET

Atatürk, "Vatandaş İçin Medeni Bilgiler" kitabında milleti tanımlarken "Türk milleti, halk idaresi olan cumhuriyetle idare edilir... Türk devleti laiktir. Her reşit dinini seçmekte serbesttir. Türk milletinin dili Türkçedir..." diyerek laik bir millet (ulus) tanımı yapıyor. Bu nedenle de milleti oluşturan unsurları sıralarken "din birliğine" yer vermiyor.

Atatürk, "Milli His" başlıklı bölümde şöyle diyor: "Din birliğinin de bir millet oluşumunda etkili olduğunu söyleyenler vardır. Fakat biz, bizim gözümüz önündeki Türk milleti tablosunda bunun aksini görmekteyiz."

Atatürk, bu tezine bağlı olarak Türklerin, İslam dinini kabul etmeden önce de büyük bir millet olduğunu, bu dini kabul ettikten sonra bu dinin, ne Arapların ne İranlıların ne de Mısırlılar gibi diğer Müslümanların Türklerle birleşip bir millet oluşturmalarını sağlamadığını, aksine "Türk milletinin milli bağlarını gevşettiğini, milli duygularını, milli heyecanını uyuşturduğunu", ancak bunun çok doğal olduğunu, çünkü İslam dininin "bütün milliyetlerin üzerinde kapsamlı bir Arap milliyeti siyaseti" amaçladığını ve "bu Arap fikrinin 'ümmet' kelimesi ile ifade edildiğini" belirtiyor.

Atatürk, Türklerin tarih boyunca Kur'an'ı, anlamını bilmeden okuduğunu belirterek şöyle diyor: "Başlarına geçebilmiş olan halis serdarlar, Türk milletince, karışık, cahil hocalar ağzı ile ateş ve azap ile müthiş bir muamma halinde kalan dini, hırs ve siyasetlerine alet ittihaz ettiler." Onların bir taraftan Arapları zorla emirleri altına aldığını, bir taraftan da Avrupa'daki Hristiyan milletleri kontrol ettiğini, ancak ne onları ümmet haline getirebildiklerini ne de onlarla birleşerek kuvvetli bir millet yapabildiklerini söylüyor. Daha sonra da "din adına yapılan fetihçiliği" çok sert bir şekilde eleştiriyor.

Mustafa Kemal Atatürk, çağını aşan, bugüne ve yarınlara ışık tutan ilerici ve hümanist bir yaklaşımla, Türk milletinin, milli duyguyu "dini duyguyla" değil "insani duyguyla" yan yana görmekten mutluluk duyacağını belirtiyor: "Türk milleti, milli hissi; dini hisle değil fakat insani hisle yan yana düşünmekten zevk alır, vicdanında, milli hissin yanında, insani hissin şerefli yerini daima muhafaza etmekle müftehirdir [öğünür]."

VİCDAN HÜRRİYETİ

"Vatandaş İçin Medeni Bilgiler" kitabında tarih bilimsel gerekçelerle "ümmet" fikrini kesin olarak reddeden Atatürk, laik ulus devletin "vicdan hürriyetine" ise taraftar olduğunu belirterek şöyle diyor: