Türkiye, dünyanın en fazla rağbet gören dördüncü turizm destinasyonu. Geçen yıl 60 milyonun üzerinde ziyaretçi ağırladı ve 61 milyar dolar gelir elde etti. Ancak 2024'te rekorlar kıran turizm sektörünün çözüm bekleyen önemli sorunları da bulunuyor.

Pazartesi günü Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği (TTYD) Başkanı Oya Narin ve dernek yöneticileriyle bir araya geldik. Türk turizminin güçlü yanlarını ve sıkıntılarını onların ağzından dinledik. Tüm olumsuzluklara rağmen sektörün 2025 yılında başarılı bir performans sergilediğini, ancak 2026'dan itibaren daha zorlu bir dönemin kapıda olduğunu hatırlattılar.

Oya Narin Türkiye'nin yeni bir turizm hamlesine ihtiyacı olduğunu söylüyor. Haklı da. Türkiye, 1982'de kabul edilen 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu ile ilk büyük hamlesini yapmış; sağlanan kredi imkânları ve teşviklerle devlet destekli güçlü bir gelişme yakalamıştı. 2000'lerde başlayan ikinci hamlede ise havayolu erişimi genişletilmiş, altyapı güçlendirilmiş, konaklama kapasitesi artırılmış ve kapsamlı bir tanıtım kampanyası yürütülmüştü.

Rekabet kızışıyor

Bu hamleler ile belirli bir aşamaya gelen Türk turizmi şimdi yeni bir hamleye ihtiyaç duyuyor. Çünkü dünyada rekabet daha da kızışıyor.

Uzun yıllardır bölgemizde Fransa, İspanya, İtalya ve Yunanistan ile rekabet ediyorduk. Bu ülkelerin hemen hepsi yeni yatırım programlarıyla geliyor. Buna bir de Suudi Arabistan, Mısır, Dubai gibi büyük ölçekli projelere girişen ülkeler eklendi. Çin de turizmde güçlü bir rakip olarak sahneye çıkmış durumda. Türkiye'nin bu ülkelerin sahip olmadığı güçlü bir iç pazara sahip olması, küresel kriz dönemlerinde sektöre ciddi direnç kazandırıyor. Ancak bu avantaj bile bizi krizlere tamamen bağışık kılmaya yetmiyor.

Bu rekabette geri kalmamak için yeni bir büyüme hikayesi ile ortaya çıkmalıyız.

Bu hikayede konaklama tesislerinin yenilenmesi ve modernize edilmesi yer almalı. Eğer bu hikayeyi destekleyecek finansman ayağı olmazsa, yatırım ortamı ve hukuki altyapı iyileştirilmezse, hukuksal boşluklar doldurulmaz ve insan kaynağı sorunları çözülemezse rekabet avantajını kaybedebiliriz.

İstihdam sorunu

Çalışanların sektörde kalmaması, sezonluk istihdam sorunu, ücretlerin düşüklüğü, eleman yetersizliği gibi problemler var. Turizm yatırımcıları, mevsimsel istihdam yapısının etkilerini ve maliyetleri düşürmeye dönük "esnek" çözümler bulunmasını istiyorlar.

Diğer birçok sektörde olduğu gibi turizmde de istihdam maliyetleri ve finansmana erişim büyük bir sıkıntı. Özellikle uygun maliyetli kredi bulamamak, hem yeni yatırımları hem de mevcut tesislerin yenilenmesini zorlaştırıyor. Her yıl yenilenmesi gereken yaklaşık 200 bin yatağın finansman yetersizliği nedeniyle yenilenemediği belirtiliyor. Hala 2000 yılı öncesinde yapılan yataklar renovasyon bekliyor.