Şimdi aktaracağım araştırma beni sevindirdi. Herhangi bir köpeği gördüğünüzde, tavırları, nazı, oyunculuğu, sevimliliğiyle "çocuk gibiler" demekten kendinizi alıkoyamıyorsanız, sizi de sevindirecek.

Lincoln Üniversitesi'nden Profesör Daniel Mills ve Cambridge Üniversitesi'ndeki meslektaşları tarafından yürütülen araştırma Golden Retriever cinsi köpekler ile insanların davranışlarının benzer genetik köklere dayanıp dayanmadığına eğilmiş.

Binlerce yıldır bir arada yaşayan insanlar ve köpeklerin bu uzun ortak geçmişte bir tür 'birlikte evrimleşme', -literatürdeki tanımı co-evolution- geçirdiği belirtiliyor.

Köpekler zamanla insanların diyetine uyum sağlamak veya insan jestlerini şempanzelerden bile daha iyi anlamak gibi biyolojik ve psikolojik adaptasyonlar geliştirmişler.

Günümüzde ise köpekler modern hayatın stresini dahi bizimle paylaşıyor. Araştırmalar gösteriyor ki köpeklerde maalesef stres kaynaklı sorunlar artıyor.

Şimdi araştırmacılar 1.300 Golden Retriever'ın genetik kodlarını ve davranışlarını analiz etmiş. Amaçları, köpeklerdeki davranışsal özelliklerle ilişkili genleri bulmak ve bunları insanların evrimsel atalarından miras kalan 'eşdeğer' genlerle karşılaştırmak.

BENZER 12 GENTESPİT EDİLDİ

Bulgular çarpıcı: Köpekler ve insanlar arasında benzer psikolojik işleyişle bağlantılı görünen 12 gen tespit etmişler. Bu genler, her iki türde de duygusal tepkileri ve davranışları etkiliyor.

Mesela köpeklerde 'yabancılara karşı korku' ile ilişkili olan ADD2 geni, insanlarda depresyonla bağlantılı bulunmuş.

Uzmanlara göre insanlardaki depresyonun temel özelliklerinden biri sosyal geri çekilmeyken; bu durum, normalde aşırı sosyal olan köpeklerde 'yabancı kaygısı' olarak tezahür ediyor olabilirmiş. Yani genetik kök aynı olsa da dışa vurumu farklılaşabilirmiş.

Bir başka örnek: Köpeklerde 'eğitilebilirlik' özelliği, insanlarda zekâ ve 'yanılmaya/hata yapmaya karşı hassasiyet' ile bağlantılı genlerle ilişkilendirilmiş.

Uzmanlara göre köpekler insanlar gibi soyut düşünemese de kötü deneyimlere/hata yapmaya karşı duyarlılıkları, eğitilebilir olmalarının genetik temelini oluşturuyor olabilirmiş.

Araştırmacılar Dr. Eleanor Raffan ve Enoch Alex bu bulguların genetiğin davranışı nasıl yönettiğine dair güçlü kanıtlar sunduğunu belirtiyor.

Buna göre bazı köpekler genetik olarak dünyayı 'stresli' bulmaya yatkın olabilir. Bu köpeklerin yaşam deneyimleri de bu durumu pekiştirirse, sergiledikleri davranışları yaramazlık ya da kötü hareketler olarak yorumlamamız mümkün. Ama anlıyoruz ki bu durum aslında onların yaşadığı stres kaynaklı olabilir.

Yani artık köpeğinizin davranışlarına bakarken karşınızda bir insan varmış gibi düşünmeniz yersiz olmaz.

Biliminsanlarının bu çalışması köpeklerin sadece ev arkadaşı değil, aynı zamanda insan ruh sağlığı sorunlarını anlamak için doğal birer model olabileceğini ve 'karşılaştırmalı psikiyatri' alanı için önemli bir temel oluşturduğunu gösteriyor.