"Pasif çalışacak mühendis arıyoruz. Bir arkadaş yeni bıraktı. 4-5 yıldır bizde çalışıyordu. En fazla 6 bin lira maaş verebiliriz. Sistemde çekirdek kadroda yer alacaksınız ama pasif çalışacaksınız. Yani her evrakta isminiz yer alacak. Bu iş için size diğer firmalar 10 bin lira maaş veririz diyebilir, ama aman onları dikkate almayın düzenli ödeme yapmazlar."Yukarıdaki sözlerin sahibi bir yapı denetim şirketinin İK yöneticisi. Dün yani 19 Şubat 2023'te kendisiyle telefonda görüştüm. Şirketi, Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği'nin resmi internet sitesine ilan vermiş. Görünürde "uygulama denetçisi inşaat mühendisi" arıyorlar ama aslında her şey göstermelik. Kâğıt üzerinde... Aradıkları mühendisin özelliklerini sorduğumda tek söylediği 'pasif' çalışacak oldu. Yani kelimenin tam anlamıyla skandal.Bakın yüzlerce bin lira hatta artık milyonlar ödediğimiz evler, binalar nasıl denetleniyor, daha doğrusu denetlenmiyor.Kahramanmaraş'ta yaşanan depremler sonrasında Hürriyet Yazarı Sedat Ergin her zamanki titizliğiyle yapı denetimlerini konu alan üç ayrı yazı kaleme aldı. Dizi niteliğindeki bu üç yazı sistemdeki doğruları, yanlışları objektif bir şekilde ortaya koydu. Ayrıntısıyla okumanızda fayda var ama bana bir cümleyle özetleyin derseniz, şunu söylerim: Kâğıt üstünde her şey var, uygulamalarda durum içler acısı...Haberin DevamıGelin şimdi denetim şirketi skandalının ayrıntılarına bakalım.KRİTİK ROL ONLARINİçinde oturduğumuz, alışveriş yaptığımız binaların inşaat denetiminde en önemli rollerden birini yapı denetim firmaları üstleniyor.Yapı denetim firmaları kontrol sorumluluğunu yüklendikleri projelerde inşaatın imar planına, mevzuata, bu alandaki bilimsel ölçütlere uygun bir şekilde yürütülüp yürütülmediğinin incelemesini yapıyor.Bu şirketler Bakanlık havuzuna kayıtlı. 2019'dan bu yana denetlenecek inşaat bu havuzdaki firmalar arasından elektronik ortamda kurayla belirleniyor.Denetim firmaları denetimi nasıl yapıyorlar Tabii ki kadrolarında istihdam ettikleri profesyonel mühendis ve mimarlarla...MÜHENDİS MİMAR ŞARTYapı denetim firmaları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan aldığı izin belgesiyle münhasıran yapı denetimi görevini yapan, ortakları tamamı mimar ve mühendislerden oluşan tüzel kişiyi ifade ediyor. Daha net anlatımla, yapı denetim kuruluşuna ortak olabilmek için mimarlık, inşaat mühendisliği, makine mühendisliği veya elektrik mühendisliği diplomasına sahip olmak şart.Haberin DevamıYapı denetim firmalarında asgari sayıda...- Bir proje ve uygulama denetçisi mimarın,- Bir proje ve uygulama denetçisi inşaat mühendisinin,- Bir uygulama denetçisi inşaat mühendisinin,- Bir proje ve uygulama denetçisi makine mühendisinin,-Bir proje ve uygulama denetçisi elektrik mühendisinin bulunması gerekiyor.İşini düzgün yapan denetim firmaları var mıdır Elbette vardır. Onlar kesinlikle bu yazının konusu değil ama ya işini düzgün yapmayanlar... İşte onlar tam da bu yazının konusu...DİPLOMAÇALIŞIYORYapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği'nin internet sitesine verilen ilanlardan, o ilan sahiplerinin açıklamalarından anlaşılıyor ki onlarca yapı denetim firması mühendisi değil 'diplomayı' çalıştırıyor. Mühendis evde oturuyor, evraklar ya önüne geliyor ya da hiç gelmiyor. Kaşe imzalar, elektronik imzalarla iş bitiriliyor. Evdeki mühendis bırakın inşaatı görmeyi, bizzat denetlemeyi; evraklarına bile elini sürmeden işini bitirmiş oluyor.Haberin DevamıEczanenin, kuaförün, tarım işletmesinin vb. diploma kiraladığını duymuştum ama yapı denetim işinde diploma kiralandığını, buna cüret edildiğini hiç duymamıştım.6 Şubat'ta meydana gelen korkunç depremlere, 18 Şubat'ta Sedat Ergin'in Hürriyet'te bu konuyu ele almasına ve derneğin başkanını uyarmasına rağmen o ilanların hâlâ orada duruyor olması tam bir facia.O denetim firmalarının denetlediği inşaatları düşünmek bile istemiyorum. Nasıl bir