BİR okur gönderisinde kendisinden istenen ücrete isyan edince banka kredileri için kritik önemdeki eksper raporlarına daldım. İzninizle, çok şaşırdığımı itiraf ederek hemen nedenlerini aktarmaya başlayayım...

Diyelim ki bir ev almaya karar verdiniz. Bu evin bedelinin bir bölümünü krediyle karşılayacaksınız. Bankaya gidiyorsunuz. İşlemleriniz başlıyor. Banka sizin alacağınız emlağı bir eksperin inceleyeceğini söylüyor. Bu aşama önemli çünkü kredi miktarı, ipotek bedeli vs bu incelemenin sonunda belirleniyor. Yani bu tür finansal işlemlerde yetkili eksper raporu zorunluluk. İstenmemesi gibi bir durum yok. Ayrıca sadece alım satımda değil eğer herhangi bir krediye teminat olarak gayrimenkul gösterilecekse banka yine resmi bir eksper raporu talep ediyor.

NASIL HAZIRLANIYOR

Peki eksper bu raporu nasıl hazırlıyor Eksper gayrimenkulü öncelikle yerinde görüp bir inceleme yapıyor. Fiyat konusunda etraftan da bilgi alıyor. Ancak resmi inceleme resmi kurumların bilgeleriyle yapılıyor. Bu aşamada devreye belediye de giriyor. Eksper incelenecek gayrimenkulün imar dosyasını belediyeden talep ediyor. Bu dosyada neler var derseniz; ruhsat, proje, imar durumu, varsa tutanaklar, kararlar, inşaat yapımındaki usul ve usulsüzlükler, olası bir deprem hasarı vs belediyenin yetkisinde olan tüm konular yer alıyor. Bu bilgiler zaten belediyenin arşivlerinde olmak zorunda. Bu dosyaları mimar, hak sahipleri, mirasçılar vs görebiliyor. Çünkü kamuoyuna açık bilgileri içeriyor.

Elde ettiğim bilgilere göre belediyeler 7-8 yıl öncesine kadar bu raporların görülmesi, incelenmesi için herhangi bir ücret talep etmiyordu. Ta ki bir gün burada bir boşluk olduğunu ve bu işlemlerden ücret alınabileceğini keşfedene kadar. Bu aşamada öncü belediyelerin İstanbul'da Şişli ve Bakırköy olduğunu da belirtmeliyim. Yandaki tabloya da bakarsanız bu belediyelerin günümüzde ortalama sayılabilecek bir ücret aldığını göreceksiniz. Ancak her iki belediyenin de sınırlarının oldukça geniş, işlem sayısının da nispeten fazla olduğunu belirtmem de fayda var.

MARMARİS'TE 5000 TL

Neyse konumuza dönersek... Öğrendiğime göre Şişli ve Bakırköy'ün ardından hemen hemen tüm belediyeler bu işten para alabileceklerini keşfedince bir anda eksper ücretleri havada uçuşmaya başlamış. Bazı belediyeler işi yılda yüzde 500'lere varan zamlar yaparak abartınca her bir dosyadan alınan ücretler de hatırı sayılır meblağlara ulaşmış. Öyle ki örneğin Muğla'nın Marmaris ilçesinde belediye her bir dosya için eksperlerden artık 5000 TL istiyor. Peki acaba geçen yıl bu ücret ne kadardı diye merak edebilirsiniz. Ben merak ettim, öğrendim. Çok şaşıracaksınız ama Marmaris geçen yıl bu işlem için dosya başına sadece 50 TL alıyormuş. Yüzde 9900 artışla birden 5000 TL'ye çıkması çok garip değil mi Kartal Belediyesi de geçen yıl 1200 TL alırken bu yıl birden ücreti 3900 TL'ye çıkarmış. Yani yüzde 225 artış yapılmış.