Çin nadir element silahını kuşandı

Çin, ABD ile ticaret görüşmeleri devam ederken, ileri teknoloji üretimi için kritik öneme sahip nadir toprak elementleri ve diğer malzemelerin ihracatına hükümet onayı şartı getirdi. Çin hükümetinin onaylamadığı ABD'li ve Avrupalı teknoloji ve savunma sanayi şirketleri artık bu malzemeleri alamayacak.

"1970'lerde petrol ne kadar önemli bir emtia ise günümüzde kritik mineraller de o kadar önemli olmaya başladı. Elektrikli otomobillerden tutun dronelara jetlere, uçaklara, çiplere hatta yapay zekâya kadar her noktada kritik mineraller devrede. Ve kritik minerallerde tek bir ülkenin, yani Çin'in muazzam bir hakimiyeti var."

Eylül ayında görüştüğümüz Uluslararası Petrol Ajansı Başkanı Fatih Birol aynen bunları söylemişti. Ben de Birol'un sözlerinden yola çıkarak iki yazı kaleme almış ve bundan sonra dünyanın kıymetli mineraller etrafında yeniden şekilleneceğini aktarmıştım.

Tam biz İsrail saldırılarını durduracak anlaşmaya fokuslanmıştık ki Çin yeni bir savaşın ateşini harladı. Bu ateşli silahların olduğu sıcak bir savaş ya da Sovyet döneminden kalma soğuk bir savaş değil. Tam anlamıyla bir ticaret savaşı. Bu savaşın baş aktörleri ise Çin ve ABD. İşte tam bu savaşın ortasında Çin, ABD ile ticaret görüşmeleri devam ederken, ileri teknoloji üretimi için kritik öneme sahip nadir toprak elementleri ve diğer malzemeler üzerindeki ihracat kontrollerini sıkılaştırdığını açıkladı. Yani bu element ve malzemelerin ihracatını zorlaştırdı.

Haberin Devamı

KARAR NELER GETİRECEK

Çin'in aldığı bu karar neden önemli, neleri değişterecek Yabancı şirketler artık nadir toprak elementleri içeren ürünleri ihraç edebilmek için Çin hükümetinin onayına ihtiyaç duyacak. Bu ürünlerin hangi amaçla kullanılacağını açıklamak zorunda kalacaklar. Hükümet isterse bu ürünlerin satışına izin vermeyebilecek.

Çin'de bakanlık, küresel teknoloji tedarik zincirinin temel bileşenleri arasında yer alan ve büyük ölçüde Çin'de üretilen lityum piller ve bazı grafit türlerinin ihracatına da benzer kısıtlamalar getirildiğini duyurdu.

Bu ne anlama geliyor kısaca özetleyeyim.

Güneş panellerinden akıllı telefonlara, otomobillere, uçaklara kadar her şeyin üretiminde kullanılan dünyadaki nadir toprak elementlerinin Batı'ya akışı yavaşlayacak. Çünkü bu malzemelerin yaklaşık yüzde 90'ını Çin üretiyor.

Haberin Devamı

'Çin neden şimdi böyle bir karar aldı diyebilirsiniz'. ABD, Çin'i ticaret vergileriyle durdurmak için vergi silahını çekti. Çin lideri Xi Jinping ile ABD'li mevkidaşı Donald Trump arasında bu ay yapılması beklenen görüşmeye Çin tarafı cebinde kıymetli mineraller kozuyla katılacak. Yani diyecek ki, 'Sen bana vergiyi yapıştırırsan ben de sana bu kıymetli malzemeleri daha az satarım. Hatta bazılarını belki hiç satmam.'

Pekin, düzenlemelerin "ulusal güvenliği korumayı" amaçladığını belirtti. Bu kontrollerin başlıca hedeflerinden biri, Çin'den alınan nadir toprak elementlerini kullanan Batılı savunma sanayi şirketleri. Ve bunların arasında ABD'li şirketler de var.