SADECE Amerikalılar değil, dünyada teknoloji ile ilgili tüm çevreler ABD yönetimi ile teknoloji devi Intel arasındaki savaşa kilitlenmiş durumda.

Gerilimin nedenleri ve gidişat aslında önümüzdeki dönemde ticaret savaşlarının nasıl şekilleneceğini, hangi silahların kullanılabileceğini göstermesi açısından enteresan. Hadi gelin, şimdi harp meydanına bir dalalım...

Intel, merkeziSanta Clara,Kaliforniya'dakiSilikon Vadisi'nde bulunanAmerika Birleşik Devletlerimerkezli dev bir teknoloji şirketi. Dünyanın en büyük ve en değerliyarı iletkenlerini üretiyor. Biz bunlara kısaca çip diyoruz.

Çipler, günümüz teknolojisi için hayati önemde. Ancak son dönemde üretim ve tedarik zincirinde ciddi sıkıntılar var.

STRATEJİK ÜRÜN

Otomobillerden akıllı diş fırçalarına kadar birçok alanda kullanılan çiplerin üretiminin küresel talebi karşılayamaması nedeniyle 2018 yılıyla birlikte ortaya 'çip krizi' çıkmıştı. Ve bu kriz dünyayı kasıp kavuran COVID 19 salgını sırasında tepe noktaya ulaşmıştı.

Ülkeler salgın zamanı çiplerin nasıl bir stratejik ürün haline geldiğini iyice anlamış oldu. Bu bir...

EVE DÖN INTEL!

Dünyada bir dönem esen küreselleşme rüzgârının Trump'ın başkanlık koltuğuna oturmasıyla birlikte kesildiği artık sır değil. Tam tersine Trump, ABD'li şirketlerin bir an önce 'eve' dönmesini istiyor. Güzellikle ya da zorla! Bu da iki...

Bu iki gelişmenin kesişim noktasındaki şirket ise Intel. Şirket ABD dışında Uzakdoğu'da Çin, Malezya ve Vietnam'da üretimler yapıyor. Ayrıca İsrail ve İrlanda'da da fabrikaları var.

OHIO'YA YATIRIM

'Made in America' söylemini merkezine alan Trump yönetimi ABD'li bir şirketin çip gibi stratejik bir ürünü ağırlıklı olarak yurtdışında üretmesine karşı. Bu yüzden özellikle Uzakdoğu'daki üretimin bir an önce ABD'ye kaydırılmasını istiyor. Intel Ohio eyaletinde iki adet fabrika kuracağını açıklamıştı. 28 milyar dolarlık projenin duyurusu 2022'de yapıldı ancak bitiş tarihi sürekli öteleniyor.

Üstelik Intel'in, Ohio fabrikalarının inşasına yardımcı olmak için son yıllarda yaklaşık 1.5 milyar dolarlık federal fon taahhüdü veeyaletten2 milyar dolarlık bir teşvik paketi almasına rağmen.

SÜREKLİ ERTELEME

Şirket en son Mart 2025'te projenin öngörüldüğü gibi 2030'da değil 2031'de hayata geçeceğini açıkladı. İşte, tam bu aşamada Intel'in CEO'luğuna çip sektörünün deneyimli ismi, Bay Çip lakaplı Lip-Bu Tan'ın atandığı açıklandı.

Cadence Design Systems şirketinin eski başkanı olan Tan'a biçilen misyon, Intel'in kötü talihini çevirmekti. On yıllar boyunca yarı iletken alanında hakimiyet kuran Intel, pazar payı kayıpları, üretimdeki aksaklıklar ve gelirdeki hızlı düşüşle mücadele ediyordu. Borç yükü altında ezilen şirket yaklaşık 15 bin kişiyi işten çıkarmış, son bir yılda hisselerinin değeri de yüzde 50'den fazla düşmüştü. Umutlar Tan'a bağlandı...

ÇİN'İ ÇİPLENDİRMİŞ

Tan'ın göreve gelmesinin üzerinden henüz dört aya yakın bir süre geçmişti ki ilginç bir gelişme oldu.

Çin Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi'ni temsil eden paravan şirketlere çip tasarım yazılımı ve donanımını yasadışı olarak satarak ihracat yasaklarını ihlal etmekle suçlanan Cadence Design Systems bu suçlamayı kabul ettiğini açıkladı.

Adalet Bakanlığı 28 Temmuz'da yaptığı açıklamada, şirketin 140 milyon dolardan fazla tazminat ödemeye razı olduğunu da duyurdu.

TAN'A İLK KURŞUN

Çin'e yasal olmayan biçimde teknoloji transfer ettiğini itiraf eden Cadence'in bu eylemi gerçekleştirdiği tarihte CEO'su kimdi dersiniz Kahramanımız yani, Lip-Bu Tan...

Lip-Bu Tan'a ilk kurşun Ohio Cumhuriyetçi Senatörü Bernie Moreno'dan geldi. Moreno, geçtiğimiz perşembe günü sosyal medyada yaptığı açıklamada, "Intel'in Ohio halkına verdiği sözleri yerine getiremediği oldukça açık" dedi ve ekledi:

"Şimdi yeni CEO'sunun ÇKP ile bağları konusunda derin bir çatışma içinde olduğunu öğreniyoruz." Senatör, Çin Komünist Partisi'ni kastetmişti, sonrasında noktayı koydu: