"Adıyaman'da Koçali, Bağlıca, Gökçay adındaki üç köyün tam ortasında bir alanda rezerv bulduk. Yani şu anda tesislerimizin olduğu yerde. Kurum kültürümüz gereği biz faaliyette bulunduğumuz bölgelerde yerel kalkınmayı sağlamak için çalışmalar yürütüyoruz. Adıyaman'da da yapılacak işler için çevre köylerle işbirliği yapmak istedik. Bu dönemde bu üç köy birbirine girdi. Nakliyeyi biz yapacağız, şu işi biz yapacağız diye... Üç köyün muhtarlarını, önde gelenlerini bir araya topladık. Birlikten güç doğacağına iyice ikna edip Üçköy Taşımacılık diye bir şirket kurdurduk."

Geçtiğimiz günlerde bir grup gazeteci Eti Bakır Genel Müdürü Asım Akbaş ile bir araya geldik. Yukarıdaki anekdotu anlatan Akbaş ardından Üçköy Taşımacılık ile ilgili ilginç hikâyeye devam etti:

"Dedik ki sermayelerinizi koyacaksınız, kamyonlarınızı alacaksınız, işleri ortaklaşa yapacaksınız. Şimdi kavga yok. Profesyonel şekilde işlerini yapıyorlar. Bütün sorun çözüldü. Gayet başarılı bir model oldu. Yılda yaklaşık 180 bin ton konsantre taşıyorlar. Sadece nakliyeden yaklaşık yılda 3 milyon dolarlık (yaklaşık 110 milyon TL) ciroları oluyor."

Anlayacağınız birlikten hakikaten ciddi bir güç doğmuş, üç köyün kaderi değişmiş.

Asım Akbaş buluşmamızda Eti Bakır'ın yeni yatırımlarıyla ilgili de bilgiler paylaştı.

Eti Bakır'da işlenen madenlerden sonra ortaya çıkan pirite atık ürün değil 'artık ürün' dediklerini belirterek, "Çünkü yapmış olduğumuz Ar-Ge çalışmaları sonucunda gördük ki bu piritin içindeki küçük miktarlarda da olsa bulunan değerli metalleri geri kazanabiliyoruz. Bunun için hemen yatırımlarımızı yaptık. Bu çerçevede yatırımını gerçekleştirdiğimiz artık üründen kobaltı geri kazanabilen tek tesis olan Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisimiz beş ana fabrika ve 12 yardımcı üretim ünitesinden oluşuyor. 1.2 milyar dolarlık yatırım bedeliyle bölgenin en büyük özel sektör yatırımı olan tesisimizde yıllık 2 bin 500 ton kobalt üretiyoruz. Bu yatırımımız sonrası Mazıdağı bölgesinde tersine göç başladı. Yeni konut inşaatları yapılıyor." Bu arada belirtmemizde fayda var. Kobalt; pil, batarya ve katalizörlerin yanı sıra teknoloji, petrokimya, elektrikli otomobil ve uçak endüstrisinde yoğun olarak kullanılıyor.

Arz fazlalığı fiyatların geri gelmesine neden olunca Eti Bakır yeni bir yatırım kararı daha almış. Akbaş, "Şimdi artık kobaltı da metale çevirme yatırımına başlayacağız. Direkt kobalt metal üretip satacağız. Metal olarak sattığınız zaman daha yüksek katma değerli ürün ve daha yüksek gelir elde ediliyor" diye konuştu.

Ayrıca Elazığ'da maden yatırımı, Samsun'da gübre yatırımı yaptıklarına dikkat çekten Akbaş, "Sinop'ta yeni bir saha aldık. İki güneş enerjisi santrali yatırımı yaptık, martta devreye girecekler. 2025 yılı için de bütçeyi bitirdik. 2025'te yatırımlarımız için 400 milyon dolar harcayacağız. Biz genelde yatırımlarımızı mümkün olduğu kadar özkaynaklardan karşılamaya çalışıyoruz" dedi.

Eti Bakır özelleştirildiğinde Samsun'da 30 bin ton kapasite bulunduğunu ve katot bakır üretilmediğini, bilister bakır üretildiğini söyleyen Akbaş, "O bakırı alan firma bir daha gidiyordu, onu tekrar ergiterek katot bakıra çeviriyordu. Siz çok düşüğe satıyordunuz, çok yüksek maliyetlere katlanıyordunuz. 2008'de Samsun'a çok ciddi bir yatırım yaptık. O zaman 200 milyon dolarlık yatırımla katot bakıra döndük. Elektroliz tesisleri kuruldu ve 70 bin ton kapasiteye çıktık" diye konuştu. 2026 sonu itibarıyla kapasiteyi 120 bin tona çıkaracaklarını söyleyen Akbaş şöyle devam etti: "Bu yeni yapacağımız yatırımla. Ama tabii Türkiye'nin tüketimi de artarak gidecek. Şimdi bir de Afrika'da özellikle Kongo'da yeni madenler devreye girdi. Özellikle bakırla ilgili. Batılılar çıkarıyor. Çinlilerin de aldıkları madenler var. Şili gibi ülkelerde ciddi anlamda maliyetler yükseldi. O yüzden Afrika piyasası biraz daha cazip hale geldi. Bizim de Afrika'ya birkaç ziyaretimiz oldu. Ama kapasitemizi, enerjimizi Türkiye'ye vermenin daha iyi olduğunu düşünüyoruz."

'ÜNİVERSİTE MEZUNU ÇOK ARA ELEMAN BULUNAMIYOR'