14 Yerel seçimleri konu alan bir yazı serisinin yarışın sürpriz yapan aktörlerinden Yeniden Refah Partisi'ni değerlendirmemesi bir eksiklik olacaktır.
Eski başbakanlardan Prof. Necmettin Erbakan'ın oğlu Fatih Erbakan'ın liderliğini yaptığı Yeniden Refah Partisi (YRP), sandıklarda elde ettiği ve ülke genelinde yüzde 7 oranına yaklaştığı sonuçla pek çok siyasi gözlemciyi şaşırttı.
Fatih Erbakan, babasının "Milli Görüş" ideolojisinin izinden gitmek üzere 23 Kasım 2018 tarihinde YRP'yi kurduğunda, ilk başlarda bu partinin başarı şansına genellikle şüpheyle yaklaşılmıştı. Ancak YRP, sonraki süreçte "Milli Görüş" çizgisinin devamı olma iddiasındaki Temel Karamollaoğlu'nun liderliğindeki Saadet Partisi'nin önüne geçebilmiş, hatta son seçimde görüleceği gibi arayı bir hayli açmıştır da...
YRP'nin ilk ciddi sınavı 14 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleşen milletvekili seçimleriydi. YRP, "Cumhur İttifakı" çatısı altında katıldığı bu seçimde mütevazı sayılabilecek bir başlangıç yaptı. Ülke genelinde toplam 1 milyon 505 bin oy alan YRP, yüzde 2.86 oy oranı ile Türkiye sıralamasında DEM Parti, MHP ve İYİ Parti'nin ardından altıncı parti geldi ve TBMM'ye beş milletvekili sokabildi.
strong class'read-more-detail'Haberin DevamıYRP TÜRKİYE'NİNÜÇÜNCÜ PARTİSİ Mİ
Şimdi YRP'nin 31 Mart seçimindeki performansına yakından bakalım. YRP, bu kez Cumhur İttifakı'nın dışında kalmayı tercih ederek, kendi adaylarını sahaya sürmüştür. Bir anlamda parti olarak "rüştünü kanıtlama", siyasi gücünü tescil etme hamlesi yapmıştır.
Sandıklarda 31 Mart'ta aldığı sonuca gelirsek... 14 Mayıs milletvekili seçiminde 1.5 milyon oy alan YRP, tam 10 buçuk ay sonra ülke genelindeki oyunu yaklaşık iki katına çıkarabilmiştir.
30 büyükşehirde belediye başkanlıkları ile kalan 51 ilde il genel meclisleri için kullanılan oyları toplayan hesaplama yöntemi esas alındığında, YRP, 2 milyon 851 bin gibi bir oy alarak yüzde 6.19 oranına çıkmıştır.
MHP, büyükşehirlerde Cumhur İttifakı uzlaşısı çerçevesinde daha çok AK Parti adaylarını desteklemiştir. MHP oylarının önemli bir bölümü bu nedenle AK Parti oyları içinde göründüğünden, bu parti sıralamada aşağı düşünce, YRP Türkiye'nin üçüncü partisi olarak belirmiştir.
340 BİNE YAKINYRP SEÇMENİBAŞKA PARTİLEREYÖNELİNCE
İkinci hesaplama yönteminde ise 30 büyükşehirde ilçe belediye meclisleri için kullanılan oyların toplamı ile 51 ilde yine il genel meclisi sonuçları toplanıyor. Belediye meclislerine atılan oylar parti aidiyetini daha çok yansıttığı için, partinin gücünü daha gerçekçi bir şekilde gösteriyor.
Bu yöntemle baktığımızda, YRP'nin oylarının bu kez 3 milyon 190 bine çıktığını görüyoruz. Ülke genelindeki oy oranı da yüzde 7'nin hemen altında yüzde 6.96'ya gelmiştir.
İki hesaplama arasında 338 binlik bir fark var. Bu fark, bize ilçe belediye meclisleri pusulalarında YRP için oy kullanan seçmenlerin bir bölümünün, belediye başkanlığı seçimine sıra geldiğinde, başka partilerin adaylarına yöneldiklerini anlatıyor.
strong class'read-more-detail'Haberin DevamıZaten il bazında baktığımızda İstanbul, Ankara, Bursa gibi bazı büyük şehirlerde belediye meclislerindeki YRP oylarından azımsanmayacak miktarlarda kopmalar olduğunu farkediyoruz.
Örnek vermek gerekirse, İstanbul'daki ilçe belediye meclisleri oylarında YRP'ye toplam 326 bin oy çıkmıştır. Ama partinin İstanbul Belediye Başkan adayı Mehmet Altınöz'e verilen oylar 226 binde kalmıştır. Demek ki İstanbul'daki 100 bin YRP seçmeni, belediye başkanlığı pusulalarında partisinin dışındaki adaylara yönelmiştir. Öncelikle AK Parti adayı Murat Kurum'u tercih etmiş olmaları muhtemeldir.
Ankara'da da bu şekilde farklı adaya giden 54 bin oy söz konusudur.
YÜZDE 20-30 BANDIARASINDAKİ İLLER
strong class'read-more-detail'Haberin DevamıŞimdi ülke genelindeki oy dağılımına bakalım. Parti aidiyetini daha gerçekçi yansıttığı için yine ilçe belediye meclisleri oylarına dayanan ikinci hesaplama yöntemini esas alıyoruz. Burada gördüğümüz, YRP'nin yalnızca bir ilde (Kahramanmaraş) oy oranının yüzde 30'un üstüne çıktığı, Şanlıurfa, Konya ve Düzce olmak üzere üç ilde yüzde 20-30 bandı içinde sonuç aldığıdır.
YRP, Kahramanmaraş'ta 193 bin oyla (yüzde 33.66) AK Parti'nin hemen arkasındadır. AK Parti adayının kazandığı belediye başkanlığı seçimi de yine bu iki parti arasında geçmiştir.
YRP'nin Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanlığını eski AK Parti Milletvekili Mehmet Kasım Gülpınar'ı aday göstererek kazanması, partinin bu seçimdeki en dikkat çekici başarı öykülerinden biridir. Bununla birlikte YRP, başkanlığı alsa da, Şanlıurfa'da ilçe belediye meclisleri toplamında 263 bin oyla (yüzde 29.88) AK Parti'nin gerisinde kalmıştır.
strong class'read-more-detail'Haberin DevamıYRP'nin oyu Konya'da yüzde 22.89, Düzce'de yüzde 20.41 gibi oranlardadır. Vurgulanması gereken bir nokta, bu gibi merkezlerde YRP'nin genellikle AK Parti'den sonra ikinci parti gelmesidir. Bir başka deyişle, AK Parti'nin geleneksel olarak hakimiyet bölgesi görülen, muhafazakâr dokunun kuvvetli olduğu bu merkezlerin önemli bir bölümünde onun en yakın takipçisi kimliğiyle beliriyor YRP.
ANADOLU'DAYAKALADIĞIİVMEYİ İSTANBUL'ATAŞIYAMADI
YRP, toplam 14 ilde oran olarak yüzde 10-20 aralığı içindedir. Bunlar arasında Kayseri (yüzde 19.18), Elazığ (18.74), Erzurum (17.41) , Gaziantep (16.62), Samsun (16.05) , Sakarya (15.18), Malatya (14.97) ve Trabzon (11.93) hemen göze çarpan illerdir. Bingöl (17.19) ve Bitlis (13.06) gibi Doğu Anadolu bölgesinden iki il de bu kümede yer alıyor.