Türkiye, Almanya ve Yunanistan savunma bakanlarını bir araya getiren fotoğraf taşıdığı anlamlar bakımından kuvvetli bir sembolizm taşıyor.

Önce mekâna bakalım. Fotoğraf NATO'nun Brüksel'deki merkezinde çekilmiş.

Ama daha ilginci, NATO merkezinde Almanya'ya ait daimi temsilciliğin toplantı salonunda.

Ortada Almanya'nın Savunma Bakanı Boris Pistorius'u görüyoruz. Hemen sağında Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, solunda ise Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias oturuyor.

Güler ve Dendias önlerindeki belgeleri imzalarken, Pistorius'un yüzündeki tebessümden bu hadiseye ev sahipliği yapmaktan ve imzaların atılmasından duyduğu memnuniyet yayılıyor.

İmzalanan metinler, "Avrupa Gökyüzü Kalkanı Girişimi Niyet Mektubuna Türkiye ve Yunanistan'ın Katılımına Dair Düzenlenen Düzenleme Belgesi" adını taşıyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Böylelikle, Almanya'nın Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra Avrupa'nın hava savunmasını güçlendirmek amacıyla ortaya attığı projeye Türkiye ve Yunanistan'ın katılımı gerçekleşmiş oluyor.

Türkiye ve Yunanistan'ın bu girişime birlikte katılmaları, kuşkusuz iki ülke arasında son dönemde beliren yumuşama havasını bir adım ileri götüren bir nitelik taşıyor.

Geçmişte Ege'deki anlaşmazlıklar çerçevesinde sıkça karşı karşıya gelen ve daha çok bir çatışma ekseni üzerinde algılanan bu iki ülke, bu kez NATO karargâhında ittifak dayanışması içinde ele ele vermiş müttefikler olarak karşımıza çıkıyor.

Atılan imzaların ifade ettiği dayanışmanın, bundan iki yıl önce Ukrayna'ya düzenlediği balistik füze ve seyir füzeleri saldırılarıyla bu girişimin ortaya çıkmasına yol açan "ortak tehdit", yani Rusya'ya karşı sergilendiğini belirtmekte bir hata olmaz herhalde.

Milli Savunma Bakanı Güler, törende yaptığı açıklamada "Almanya'nın liderliğindeki bu girişimin müttefiklerin birlikte çalışabilirlik ve entegrasyonunu sağlayacağına" dikkat çekerek, projeyi "NATO'nun gerekliliklerinin yerine getirilmesi yolunda önemli bir adım olarak" niteliyor.

Güler, Türkiye'nin "geniş bir yelpazedeki imkânlarıyla" bu girişime katkıda bulunmaya hazır olduğunu da kaydediyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Bakan, ayrıca söz konusu girişimdeki "koordinatör rolü" için "Almanya'ya teşekkürlerini sunmak istediğini" de belirtiyor.

Bu koordinasyonun bir şekilde Türkiye ve Yunanistan'ın girişime katılma belgelerine birlikte imza attıkları, sürece birlikte dahil oldukları bir denge içinde yürütüldüğünü anlıyoruz.

Bu durum, aslında Almanya'nın son yıllarda Türkiye ile Yunanistan arasındaki gerginliklerin giderilmesi ve diyalogun sağlanmasında, bir dönem ABD'nin iki ülke arasında yürüttüğü geleneksel dengeleyici rolün bir benzerini üstlenme çabasıyla da uyumlu görünüyor.

Tabii, bu fotoğrafın başka anlamları da var. Bu görüntü, uzun bir zamandır İsveç'in NATO'ya katılım sürecini engelleyen Türkiye'nin geçenlerde bu ülkenin üyeliğine ilişkin onay prosedürlerini tamamlaması, ardından ABD'nin Türkiye'ye F-16 satışı projesinin onayı için harekete geçmesiyle başlayan yeni iklimi pekiştiren bir nitelik taşıyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Bu yönüyle, son günlerde Türkiye'nin yüzünü daha kuvvetli bir şekilde Batı'ya çevirmekte olduğu yolundaki yorumları da destekliyor.

Türkiye'nin katılımıyla ilgili vurgulanabilecek bir başka nokta daha var. Bu proje NATO çatısı altında yürütülmekle birlikte, temelde bir Avrupa inisiyatifi olarak ortaya çıkıyor. Türkiye'nin bu nitelikteki bir projeye adım atması, zamanlama olarak son günlerde yeniden canlanan Avrupa güvenliği tartışmaları bakımından da önem taşıyor.

Bu gelişme, Cumhuriyetçi aday Donald Trump'ın başkanlık seçimini kazandığı takdirde, ABD'nin bazı NATO ülkelerine taahhütlerini gözden geçireceği anlamına gelen son çıkışının hemen ertesine rastlıyor. Trump'ın bu sözleri, Avrupalı müttefikler arasında bağımsız Avrupa güvenliği arayışlarını tetiklemiş bulunuyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

NATO bağlamında tasarlanmasına karşılık, "Avrupa Gökyüzü Kalkanı" projesinin önemli ölçüde Avrupa ülkelerinin kendi aralarındaki bir inisiyatif olarak gelişmesi, en azından bu yönde bir refleksin evrilmekte oluşuna işaret ediyor. Girişime İsviçre, Avusturya gibi NATO üyesi olmayan ülkelerin de alınması, tasarımın baskın Avrupa kimliği yönelişini teyit eden kayda değer bir faktör.

Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sonrasında Avrupa güvenliği yeniden şekillenirken, ABD'nin taahhüdünün gevşemesi ihtimali karşısında Avrupa'nın kendi önlemlerini alması ihtiyacı tartışılırken, Türkiye de geçen perşembe günü "Avrupa Gökyüzü Kalkanı" için attığı imza ile evrilmekte olan Avrupa güvenlik mimarisinin bir parçası olduğunu ortaya koymuş oluyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Bu inisiyatif ilk kez 29 Ağustos 2022 tarihinde Almanya Başbakanı