Suriye ile ilgili olarak önümüzdeki dönemde tartışmaların seyrini ve karar alma süreçlerini etkileyecek olan ve Türkiye'nin denklemin doğrudan içinde yer aldığı bir dizi kritik gelişmeye tanıklık ediyoruz.

Bugünkü yazımda, sözünü ettiğim gelişmelerden birincisi üzerinde durmak istiyorum. Değineceğim konu, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın geçen pazar günü Bağdat'a yaptığı ziyaret çerçevesinde gündeme geldi.

Fidan, özellikle terörle mücadele konularının ön plana çıktığı anlaşılan bu ziyaret sırasında mevkidaşı Fuad Hüseyin ile yaptığı görüşmelerin yanı sıra Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ve Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid tarafından kabul edildi.

Fidan'ın Cumhurbaşkanı Reşid ile görüşmesinden sonra Irak Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada ilginç bir bilgi yer alıyordu.

IRAKCUMHURBAŞKANLIĞI'NINAÇIKLAMASINDAKİKRİTİK BİLGİ

Neydi bu bilgi

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde Erbil merkezli yayın yapan RUDAW medya grubunun haberine göre, Fidan Irak Cumhurbaşkanı ile görüşmesinde DEAŞ (IŞİD) ile mücadele amacıyla Irak, Suriye, Ürdün ve Türkiye'yi kapsayan bir "bölgesel ittifak" kurulması çağrısında bulunmuştu.

Habere göre, Fidan'ın önerisi Irak Cumhurbaşkanlığı'nın açıklamasında şöyle aktarılmış:

"- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye hükümetinin Irak'ın istikrarını, güvenliğini ve bağımsızlığını koruma konusundaki desteğini ve terörle mücadelede ortak çabaların sürdürülmesinin önemini teyit etti.

- Bakan Fidan, ayrıca, IŞİD terör örgütüyle mücadele etmek, varlık gösterdikleri odakları ortadan kaldırmak ve finansman kaynaklarını kurutmak için Irak, Suriye, Ürdün ve Türkiye'yi kapsayan bir ittifak kurulması çağrısında bulundu. Bu adım sayesinde bölge ülkelerinin istikrarının sağlanacağını belirtti."

FİDAN: 'DEAŞ'A KARŞIOPERASYONEL İŞBİRLİĞİ'

Fidan, Bağdat'taki bulunduğu sırada yaptığı açıklamalarda söz konusu ittifak önerisine herhangi bir şekilde değinmedi.

Bununla birlikte, Iraklı mevkidaşı Hüseyin ile ortak düzenledikleri basın toplantısında şöyle bir cümle sarf etti:

"Görüşmelerimizde DEAŞ'a karşı ortak mücadelemizi nasıl daha ilerletebiliriz, bu konuda Irak ve Türkiye arasındaki istihbari ve operasyonel işbirliği mekanizmaları neler olabilir, bölge ülkeleri bu konuya nasıl katılabilir, onlarla beraber nasıl işbirliği yapabiliriz, onu da ele aldık."

Fidan'ın bu sözleriyle DEAŞ'a karşı başka bölge ülkelerinin de katılacağı çoklu bir işbirliği formatını telaffuz ettiğini söylemek mümkündür.

ANKARA ABD'NİN TEZİNİGEÇERSİZ KILMAYIHEDEFLİYOR

Fidan'ın "dörtlü ittifak" önerisinin önemi, ABD'nin, Suriye'de PKK uzantısı YPG'nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'ni (SDG) desteklemeye devam etmek için dayandığı tezle ilgilidir. Bu öneri, "SDG'nin IŞİD (DEAŞ) ile mücadele açısından vazgeçilmez olduğu" yolundaki tezi geçersiz kılmayı da amaçlıyor.

ABD, Suriye'de asker bulundurmasını ve SDG ile askeri ittifak kurmuş olmasını bu ihtiyaç çerçevesinde gerekçelendiriyor.

Bilindiği gibi, Şam'da Ahmet Eş Şara liderliğindeki yeni yönetim, YPG'nin öncülüğündeki SDG'nin kendisini lağvederek, mensuplarının Suriye'nin yeni baştan kurulmakta olan ordusuna katılması çağrısında bulunuyor. Türkiye de Şam'daki yeni iktidarın YPGSDG ile ilgili bu pozisyonunu kuvvetli bir şekilde destekliyor.

Buna karşılık ABD makamları, Washington'da iki yönetim arasındaki geçiş dönemine rastlayan haftalarda Şam'dan gelen bu yöndeki çağrılara her seferinde aynı karşılığı verdi.

ABD'li yetkililer, Suriye'de binlerce DEAŞ militanının alıkonduğu hapishanelerin güvenliğinin YPGSDG tarafından sağlandığını belirterek, bu örgütün feshedilmesinin DEAŞ ile mücadeleyi büyük bir zafiyete uğratacağı, DEAŞ terörünün yeniden ortalığa yayılmasına yol açacağını savundular.

ANKARA TRUMP'INKARARINI DAETKİLEMEYE ÇALIŞIYOR

Fidan'ın bu öneriyi Bağdat'taki muhataplarına açarken, öncesinde konunun Suriye'nin yeni lideri Ahmet eş Şara ile koordine edildiği tahmin edilebilir.

Keza, ittifak başlığı son dönemde Türk ve Ürdün makamları arasında çok yoğun bir şekilde yürütülen ve terör sorununun da ilk sıralarda yer aldığı danışmalar sırasında da görüşülmüş olmalıdır.

Fidan'ın, Türkiye, Irak, Ürdün ve Suriye'deki yeni yönetim arasında DEAŞ'a karşı dörtlü bir işbirliği platformu oluşturmaya çalışmasının zamanlaması itibarıyla önemli bir boyutu var.

Şöyle ki, ABD'de Başkan Donald Trump'ın 20 Ocak'ta işbaşı yapmasının hemen sonrasında, Trump'a ve yönetiminin yeni atanan ulusal güvenlik kadrolarına ABD'nin Suriye'den askerlerini çekmesi tezini destekleyecek bir argüman getirilmiş olunuyor.