Yazımıza Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın önceki gün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bakanlığının bütçesi görüşülürken BRICS konusundaki şu sözlerini tutanaklardan aktararak başlayalım:

"Evet, ortaklıkla ilgili bir teklif aldık ama bunu düşünüyoruz, değerlendiriyoruz. Yani ne olur ne biter diye bakıyoruz buna..."

Fidan, hemen ardından "şu anda" örgütten hiçbir ülkeye "üyelik" daveti gitmediğini de vurgulayarak şöyle konuşuyor:

"Yani BRICS yeni üye alamıyor şu anda. Ortaklıkla ilgili yeni bir sistem getirmiş durumda. Çünkü kurumsallaşmasını tamamlamadan üyelik mekanizmasına gitmenin daha sonra pratikte büyük bir zorluk getireceğini kendileri de biliyor."

ERDOĞAN NE DEDİ

Türkiye'nin, başını Rusya, Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan'ın çektiği bu örgüte üyeliği konusunda aylardır kopan büyük gürültüden, tartışmalardan sonra, sonunda BRICS'ten davet geldiğinde Dışişleri Bakanı'nın "Düşünüyoruz, değerlendiriyoruz, bakıyoruz..." şeklinde konuşması dikkat çekici değil midir

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Brezilya'da bu konuda yaptığı açıklamayı hatırlatma ihtiyacını da duyuyor.

Erdoğan, G-20 Zirvesi'ne katılmak üzere gittiği Rio de Janeiro'da geçen salı günü düzenlediği basın toplantısında, "Türkiye'nin BRICS grubundan yapılan ortaklık teklifini kabul edip etmediği" yolundaki bir soru üzerine şöyle konuşmuştu:

"Şu an itibarıyla BRICS konusunda ekiplerimiz, arkadaşlarımız çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Çalışmalarımızı belli bir noktaya getirdikten sonra gerekli olan cevabı BRICS Başkanlığı'na vereceğiz."

BRICS dönem başkanlığı bu yıl sonuna kadar Rusya'nın sorumluluğunda bulunuyor. Davet mektubu da bu konumuyla Rusya'dan gelmiştir. Başkanlık yılbaşında 2025 dönemi için Brezilya'ya geçecektir. Bu durumda Türkiye'nin resmi yanıtını BRICS Başkanlığı'na bildireceği tarih, yanıtın adresini de belirleyecektir.

ANKARA NEDENBU KADAR ÖLÇÜLÜ

Hem Erdoğan hem de Fidan'ın ifadelerine baktığımızda, ilk bakışta, dönem başkanı Rusya'nın davetine hemen yanıt verilmesi yönünde bir hava gözlenmiyor.

Daha ilginci, her ikisinin de seçtikleri sözcüklerde davetin gelmesinden dolayı bir memnuniyet ifadesi de yok. Aksine kontrollü, rengini belli etmeyen nötr bir ton hâkim bu açıklamalarda.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Peki neden böyle
Gelen davet "tam üyelik" değil de bunun bir altındaki "ortaklık" statüsünde olduğu için olabilir mi

FİDAN: 'AB'NİNKURUMSALLAŞMASIBRICS'TE YOK'

Ancak Fidan'ın dikkat çektiği üzere, yalnızca Türkiye değil bütün başvuru sahiplerine yapılan standart bir uygulama söz konusu burada.

Bakan, TBMM Komisyonu'ndaki açıklamaları sırasında geçmişte BRICS'e tam üyelik gibi bir hedeften söz etmediğini ima ederek, "Biz ilgimizi ifade ettiğimizi söyledik. Kaç defa söyledim ben, 'İlgi duyuyoruz' dedim. Bu ilgiyi de karşı tarafa ilettik, yani ilgi duyduğumuzu, BRICS ile beraber çalışmak için..." diye konuşuyor.

Fidan, ardından BRICS'i AB ile kıyaslayıp "Avrupa Birliği'nin kurumsallaşması burada yok. Derinleşmesi burada yok. Birliği burada yok. İşleyişi de burada yok, bunu biliyoruz. Bunun burada olması mümkün olacak mı Zor ama burada bir dünya oluşuyor, bir tartışma var, alternatif ekonomik düzenler aranıyor..." diye konuşuyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Hatta Dışişleri Bakanı'nın, örgütü AB ile kıyaslayarak BRICS'e dönük beklentileri belli ölçülerde aşağı çektiğini de söylemek mümkün

TARTIŞMAYI PUTİN'İNDANIŞMANI TETİKLEDİ

Evet, Fidan, BRICS'e tam üyelik hedefinden söz etmese de bunu ortaya atan ve tartışmanın biraz kızışmasına da yol açan Rusya'nın tutumu oldu.

Geçen 4 Eylül'de TASS Ajansı'na "Türkiye tam üyelik başvurusunda bulundu" diye açıklama yapan kişi, Putin'in sağ kolu olan dış politika danışmanı Yuri Uşakov'dan başkası değildi.

Bunun öncesinde Fidan'ın 11 Haziran tarihinde Kremlin'de Putin ile Türkiye'nin BRICS ile işbirliği meselesini de konuştuğu görüşmede, masada Rusya liderinin yanında oturan kişi Uşakov'du.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Uşakov'un Bloomberg'ün aynı konuda benzer içerikteki bir haberiyle de örtüşen açıklamasının ardından, bu konudaki tartışmalar terminoloji olarak daha çok "üyelik" üzerinden yürümüştü.

Gelgelelim, 22-24 Ekim tarihleri arasında Rusya'nın Kazan kentinde yapılan BRICS Zirvesi'nde alınan kararla bu aşamada yeni başvurucular için yalnızca "ortaklık" statüsü tanınması kararlaştırıldı.

Resmen açıklanmamakla birlikte ilk aşamada da Türkiye'nin de aralarında olduğu 13 ülke hakkında prensip olarak "