Bu kez gündemimiz, BRICS değerleri ve kriterleri
RUS medya grubu RBC'nin muhabiri, geçen cuma günü Vladivostok'ta düzenlenen "Doğu Ekonomi Forumu" toplantısı sırasında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'a Türkiye'nin BRICS'e üyeliği meselesini sormasaydı, BRICS örgütüne katılım sürecinde bazı "kriterler" ve "değerler"in söz konusu olduğu, kamuoyunun dikkatine bu kadar açık bir şekilde gelmeyecekti herhalde.
BRICS, yani 2009 yılında Rusya'nın öncülüğünde Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan ve Brezilya gibi dünyanın dört önemli gücünün bir araya gelerek kurduğu, bugün üye sayısı dokuza çıkmış olan uluslararası yapılanmadan söz ediyoruz. Önümüzdeki dönemde genişleme potansiyeli taşıyan bu örgüt, küresel ekonomi ve politikada daha çok söz sahibi olma iddiasını taşıyor.
RUS GAZETECİNİN SORUSU
Lavrov'un yanıtını değerlendirmeden önce soruya bakmamız gerekiyor. Çünkü sorunun formüle ediliş şekli, Türk kamuoyunda sürmekte olan BRICS tartışmalarının Rusya cephesinde belli bir yankı yarattığını göstermesi bakımından önem taşıyor.
Rus gazeteci, önce Bloomberg medyanın geçenlerde Türkiye'nin BRICS'e üyelik başvurusunda bulunduğunu duyurduğuna dikkat çekiyor. Ardından, Türk basınına dayanarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önümüzdeki ay Rusya'nın Kazan kentinde yapılacak olan BRICS liderler zirvesine katılacağını hatırlatıyor.
strong class'read-more-detail'Haberin DevamıDevamında, "Sizce Türkiye gerçekten de BRICS'e katılmak istiyor mu Bu karar (üyelik) Kazan'da alınabilir mi" diye soruyor.
Ayrıca, Türkiye'nin 1950'lerden beri NATO üyesi olduğunu, yıllardır da AB'nin kapısında beklediğini anlatıyor Rus gazeteci. Hatta, Türkiye'nin BRICS'e dönük talebinin bir "U dönüşü" gibi göründüğünü söylüyor.
LAVROV'A GÖRE BRICS'EÜYELİĞİN TEMEL GEREĞİ
Peki tam yirmi yıldır Rusya'nın Dışişleri Bakanı olarak görev yapmakta olan Lavrov, bu sorulara ne yanıt veriyor dersiniz
"Ulusal liderliğin bu yönde açıklamalar yaparken ciddi niyetler taşıdığı kabulünden hareket ediyoruz" diye söze giriyor Lavrov.
Daha sonra, Türkiye'nin NATO üyeliği ve AB'ye adaylık statüsünü hatırlatarak, ismini vermediği bir Türk yetkilinin "BRICS'te, bazı örgütlerin üyelerinin bu kuruluşla ilişki kurmasını engelleyen kurallar bulunmadığı" yolunda bir beyanına atıf yapıyor.
Ancak bir sonraki cümlesine baktığımızda, bu Türk yetkiliyle mutabık olmadığını anlıyoruz Lavrov'un. Dahası, BRICS'e üyeliğin "bazı gereklerinin" bulunduğunu öğreniyoruz.
Şöyle diyor Lavrov: "Grubun tam üyeleri ve onunla muhtelif şekillerde işbirliği geliştirmekte olan ülkeler açısından ana gereklilik, ortak değerleri paylaşmaktır."
strong class'read-more-detail'Haberin DevamıPaylaşmanın yanı sıra, bu değerleri "korumaları gerektiğini" de söylüyor.
'AB'NİN UKRAYNA'DASAVUNDUĞUDEĞERLER DEĞİL...'
Peki bu değerler nelerdir
Soruyu tersinden yanıtlıyor ve "AB'nin, Ukrayna'nın Avrupa değerlerini savunduğunu ileri sürerek, Ukrayna'da savunduğu değerler değil..." diye konuşuyor Lavrov.
Bütün bunları anlatırken, BRICS değerlerinin Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda yer aldığını da vurguluyor, antlaşmanın içişlerine karışmama, bütün devletlerin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gibi bir dizi temel ilkesini sıralıyor.
Ayrıca, Ukrayna'yı suçlayarak, özetle "Nazi değerlerini, teorilerini ve uygulamalarını; ifade özgürlüğü, ulusal diller, kültürler ve gelenekler üzerindeki yasaklamaları istemiyoruz" diyor. Yani, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini meşru gösterebilmek için dayandığı resmi tezlerin bir bölümünü sıralıyor.
strong class'read-more-detail'Haberin DevamıSonuçta, BRICS üyelerinin BM Antlaşması'nın hükümlerine seçici bir şekilde ve zaman zaman değil ama bütünlük içinde uymaya hazır olduklarını anlatıyor Lavrov. Bu noktanın çok kutupluluğun temelini oluşturduğunu ekliyor.
ÜYELİKKARARLARINIKONSENSÜSLEALIYORUZ
Rus gazeteci, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kazan'ı ziyaret etme niyetini "ciddi bulup bulmadığını", ayrıca bu ziyaret sırasında "herhangi bir anlaşmanın imzalanıp imzalanmayacağını" da soruyor.
Lavrov, yanıtında BRICS'in zirve toplantılarına komşu ülkeleri davet etmek gibi bir "açılım" geleneğinin bulunduğunu hatırlatıyor. Dönem başkanının her yıl bu geleneği yerine getirdiğini anlatıyor.
Ardından, geçen haziran ayında BRICS dönem başkanı sıfatıyla bu gelenek çerçevesinde bir grup ülkenin dışişleri temsilcilerini Nijniy Novgorod kentinde düzenlenen bir toplantıya davet ettiğini, konukları arasında Dışişleri Bakanı