ÖNCEKİ gün Beyaz Saray'ın ünlü Oval Ofisi'ni dolduran kalabalık gazeteci topluluğunun önünde yanında oturan yabancı konuğuna dönerek, "Ülkelerimizin birlikte çalışmalarının ve başarabileceklerinin bir sınırı yok" dedi ABD Başkanı Joe Biden ve ardından iki ülke arasında başlatılan "stratejik diyaloğu" övdü.

Oval Ofis'te Başkan Biden'ın övgülerini karşılayan muhatabı, 28 Şubat 2023 tarihinden beri Kıbrıs Rum Yönetimi'nin (KRY) Cumhurbaşkanı olarak görev yapan ABD eğitimli, doktoralı, diplomat kökenli Nikos Christodoulides'ten başkası değildi.

Biden, "Bu yıl, aynı zamanda adanın yapay bir şekilde bölünmesinin de 50'inci yıldönümü. Senatör olarak ilk yılımdı, o günü hatırlıyorum. Üzücü bir gündü. Ama yeniden birleşmiş, iki kesimli, iki toplumlu bir federasyonun mümkün olduğu konusunda iyimserliğimi koruyorum" diye konuştu.

'ABD'NİNÖNGÖRÜLEBİLİRVE GÜVENİLİRMÜTTEFİKİYİZ'

Konuk cumhurbaşkanı ise "Ülkelerimiz, ilişkilerimizde gerçek anlamda bir stratejik ortaklık inşa ettiler" diye söze girdi. Konuşmasının en çarpıcı yönlerinden biri, "Kıbrıs, büyük jeopolitik önem taşıyan bir bölgede ABD'nin öngörülebilir ve güvenilir bir müttefikidir" diyerek güven konusunu vurgulamasıydı. Bölgedeki "Avrupa Birliği üyesi devlet olduklarını" da hatırlattı.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Christodoulides, ABD ile ilişkilerden söz ederken "savunma ve güvenlik" başlığını en önde saydı, ardından enerji, kollukadli işbirliği, teknoloji alanlarını sıraladı. Ayrıca, iki ülke arasındaki "İlk stratejik diyaloğun" geçen hafta adada gerçekleştiğini de belirtti.

Ve konuşmasının sonunda "ülkesinin 50 yıldır Türk işgali altında olduğunu" söyledi KRY Cumhurbaşkanı. "Müzakerelerin başlaması ve BM Güvenlik Konseyi kararlarıyla uyumlu bir çözüm bulunması için sizin ve ABD'nin desteğine güveniyorum" dedi.

MAKARİOS VEKLERİDES'TEN SONRA

Oval Ofis'ten aktardığımız bu alıntılar, bugün ABD ile KRY arasındaki ilişkileri kaplamış olan bahar havasını anlatmak bakımından yeterli olmalıdır. Geçen hafta ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı James O'Brien'in Lefkoşa ziyareti sırasında düzenlenen ilk "stratejik diyalog" toplantısından bir hafta sonra KRY Cumhurbaşkanı Beyaz Saray'da ağırlanmıştır.

Dikkat çekici bir nokta, Christodoulides'in tam 28 yıl sonra KRY'den Beyaz Saray'ı ziyaret eden ilk cumhurbaşkanı olmasıdır.

En son 1996 yılında Glafkos Klerides, Başkan Bill Clinton'un davetlisi olarak Beyaz Saray'a gelmişti. Ondan önce de Başpiskopos Makarios, "Kıbrıs Cumhuriyeti"nin 1960 yılında kuruluşunun ardından 1962 yılında Başkan John F. Kennedy'nin davetiyle Beyaz Saray'ı ziyaret etmişti.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Nikos Christodoulides, Oval Ofis'e ayak basan üçüncü Kıbrıslı Rum cumhurbaşkanıdır.

RUM LOBİSİNE SEÇİMÖNCESİ SELAM

Tabii, bu ağırlamanın ABD'de önümüzdeki salı günü yapılacak olan başkanlık seçiminden tam altı gün önce gerçekleşmesinin özel bir anlam taşıdığını belirtmemiz gerekir.

Başkan Biden Kıbrıslı Rumlara bu jesti yaparken, seçimin hemen öncesinde ABD'de yaşayan Rum kökenli seçmenlere, bu ülkedeki Rum lobisine de göz kırpmaktadır. Bu yönüyle, dört yıldır yardımcılığını yapan, bu seçimin Demokrat adayı Kamala Harris'e Rum seçmenler nezdinde kuvvetli bir destek çıkmıştır Biden.

Senatörlüğü döneminde Rum lobisine hep yakın davrandığı hatırlandığında, bu hareketi çok da şaşırtıcı değildir.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Buna karşılık bütün bu ziyareti sadece başkanlık seçiminde Rum kökenli seçmenlerin desteğini almaya dönük bir hamle olarak görmek eksik bir bakış olur. Biden'ın bir taşla çok sayıda kuş vurduğunu söylemeliyiz.

Christodoulides'in Washington D.C. ziyareti, uzunca bir zamandır ABD ile KRY arasındaki ilişkilerde olgunlaşmakta olan kuvvetli yakınlaşma sürecinin ulaştığı en son aşamadır.

ABD KRY'YE SİLAHAMBARGOSUNUKALDIRIYOR

Geçmişte Rus oligarklarının "emniyetli barınağı" olan KRY'nin, Rusya'nın 2022 yılında Ukrayna'yı işgali sonrasında AB yaptırımlarına katılarak Rusya ile arasına kesin bir mesafe koyması, şüphesiz ABD ile ilişkilerin ısınmasında göz ardı edilmemesi gereken bir etmendir.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Ancak bu yakınlaşmanın başlangıcını çok daha öncesine, 2010'lu yılların ortaları ve 2020'lerin başlarına rastlayan dönemlerde yaşanan bir dizi olaya da götürebiliriz.

Buradaki önemli hamlelerden biri, ABD'nin 1987 yılından itibaren KRY'ye uygulamakta olduğu silah ambargosunu, 2020 yılında Donald Trump'ın başkanlığının son zamanlarında bir yıllığına kaldırdığını açıklamasıydı.

Bu karar, Kıbrıs sorununda ve Türk-ABD ilişkilerinde de ciddi bir kırılma yarattı. ABD'nin KRY'ye silah ambargosu uygulaması, Cumhuriyetçi Ronald Reagan'ın başkan olduğu, Türkiye'de Turgut Özal'ın iş başında bulunduğu, Ankara-Washington ilişkilerinin son derece sıcak bir iklimde seyrettiği bir konjonktürün yansımasıydı.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

ABD, o dönemde Kıbrıs sorununda çözümü teşvik etme siyaseti çerçevesinde Ada'da bir silahlanma yarışını önlemek amacıyla Rum lobisini kızdırmak pahasına, KRY'ye askeri malzeme transferlerini yasaklama kararı almıştı. Bu adım, KKTC'yi tanımasa da ABD'nin adadaki iki taraf karşısında dengeli bir tutum aldığına işaret ediyordu.

Tam 33 yıl sonra 1 Eylül 2020 tarihinde bu ambargoya son verildi. Ambargonun askıda tutulması durumu, birer yıllık sürelerle uzatılıyor.

Bu karar, o dönem Ankara'da büyük bir tepkiye neden oldu. Dışişleri Bakanlığı, aynı gün yaptığı açıklamada kararın "Adadaki iki halk arasındaki eşitliği ve dengeyi yok saydığını", "Kıbrıs meselesinin çözüme kavuşturulması yönündeki çabaları olumsuz etkileyeceğini", "ABD'nin bölgede barış ve istikrar ortamını zehirlediğini", "kararın müttefiklik ruhuyla da bağdaşmadığını" bildirdi.

Ambargoyu kaldırma adımının hemen ardından ABD ile KRY arasında 12 Eylül 2020 tarihinde bu kez adada "Kara, Açık Denizler ve Liman Güvenliği Merkezi" kurulmasını öngören bir mutabakat muhtırası imzalandı. Ankara, bu anlaşmaya da çok kızdı. Dışişleri, "bu anlaşmanın da adada dengeyi bozacağını" belirtti.

MISIR, İSRAİL,YUNANİSTANVE KRY ARASINDAİŞBİRLİĞİ EKSENleri

Aslında Ankara'yı rahatsız eden ve ABD ile KRY'nin birlikte yer aldığı başka gelişmeler, ABD'nin bu adımlarının çok öncesinde ortaya çıkmıştı. Kahire'de 2013 yılındaki askeri darbeye Cumhurbaşkanı