Geçen 31 Mart seçimlerinde İstanbul'da ilçe belediye meclisleri pusulalarında İYİ Parti listesinin üstüne mührünü vuranların sayısı tam 129 bin 564 kişi olmuş (Yüzde 1.49).

Burada kullanılan oy, yerel düzeyde de olsa, seçmenlerin büyük ölçüde parti aidiyetiyle, yakınlığıyla yaptıkları bir tercihe işaret ediyor. Adayların kimliğinden, vaatlerinden çok parti kimliği ağır basıyor.

Peki İstanbul'da bu partinin büyükşehir belediye başkan adayı olan Buğra Kavuncu'ya kaç oy çıktı dersiniz Yanıt: 54 bin 619. (Yüzde 0.63) Yaklaşık 75 bin İYİ Parti seçmenin başka bir partinin adayına oy verdiği anlaşıldı.

İstanbul'da tercihi farklılaşan İYİ Parti seçmenlerinin ezici çoğunluğunun CHP adayı Ekrem İmamoğlu'na yöneldiğini tahmin etmek zor değildir.

Geçen 31 Mart seçim sonuçlarının özellikle büyükşehirlere ilişkin İYİ Parti verilerini incelerken, en çarpıcı durum, parti kimliği üzerinden verilen oylarla belediye başkanlarına yönelen oylarda zaman zaman büyük bir farklılaşmanın yaşanmasında karşılaşılıyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

İstanbul gibi çarpıcı bir örneği Bursa'dan verebiliriz. Bursa'da İYİ Parti'nin ilçe belediye meclisi listelerine toplam 85 binin üstünde oy çıkmıştır. Buna karşılık, bu partinin Bursa büyükşehir belediye başkan adayı Yüksel Selçuk Türkoğlu, 41 binin biraz altında bir oy alabilmiştir.

Demek ki, Bursa'da İYİ Parti'ye yakınlık duyan seçmelerin yarıdan fazlası, kendi partilerinin değil, başka bir partinin, muhtemelen seçimi kazanan CHP'nin adayı Mustafa Bozbey'e yönelmiştir.

Ankara, aradaki makasın en çok açıldığı büyükşehirlerden biridir. Ankara'da ilçe belediye meclisleri için İYİ Parti'ye yaklaşık 95 bin oy çıkarken, bu partinin başkan adayı Cengiz Topel Yıldırım ancak 30 bin oy alabilmiştir. İYİ Parti seçmeninin üçte ikisinin ikinci kez başkan seçilen CHP adayı Mansur Yavaş'ı tercih ettiği aşikardır.

Örnekleri artırmak mümkün. Antalya, Aydın, Balıkesir, Mersin gibi merkezler, iki tercih arasındaki farkın genellikle yarı yarıya olduğu, yani İYİ Parti seçmenlerinin yaklaşık yarısının büyükşehir belediye başkanlığında başka partilere yöneldiği illerdir.

Metropollerde genel yöneliş bu doğrultuda olmakla birlikte, buradaki makasın kısmen daraldığı, hatta kapandığı büyükşehirler de var. Örneğin Eskişehir'de İYİ Parti'nin her iki pusuladaki oy toplamları neredeyse aynıdır. Bu ilimizde ilçe belediye meclislerinde İYİ Parti için toplam 19 bin 245 oy kullanılmıştır. (Yüzde 3.58) Partinin belediye başkan adayı Melih Aydın'a da 19 bin 417 oy çıkmıştır. (Yüzde 3.59)

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Adayın ilçe belediyelerindeki oyun sınırlı bir oranda üstüne çıktığı örnekler de var. Kayseri ve Samsun bunlar arasında sayılabilir. Her ikisinde de partinin büyükşehir belediye başkan adayları partinin kendi tabanının üstünde seçmen çekebilmiştir.

Ordu ise İYİ Parti adayının aldığı sonucun ilçe belediye meclisleri oyunun oldukça üstüne çıktığı bir büyükşehirdir. İYİ Parti'nin iddialı adayı Enver Yılmaz seçimde ikinci olmuştur. Partinin ilçe belediye meclislerindeki oyu 89 bin iken, adayın oyu 166 bine yükselmiştir.

Yerel düzeyde adayların kimlikleriyle de yakından ilişkili olan bu gibi örneklere karşılık, özellikle batıda ve Ege - Akdeniz sahil şeridindeki büyük metropollerdeki yöneliş vurguladığımız gibi diğer doğrultudadır. Yani parti tercihi, bir çok durumda farklı şekillenebilen belediye başkan tercihinin gerisinde kalabilmektedir.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Her halükârda, seçimin sonucu belli ölçülerde bu gözlemi teyit eden bir nitelik taşıyor. Grafikten de izleneceği gibi, kurulduğu 2017 yılı sonrasında girdiği iki genel seçimde, ikincisinde sınırlı bir düşüş yaşamakla birlikte, genellikle yüzde 10 bandında seyreden İYİ Parti, bu kez yüzde 5 oranının altındadır.

Ülke geneli oyu için başvurulan, 30 Büyükşehir belediye başkanlığı seçimi ile 51 ilde il genel meclisi sonuçlarının eklenmesiyle bulunan toplamda, İYİ Parti 1 milyon 735 bine inmiştir. Ülke genelindeki oranı yüzde 3.76'ya karşılık gelmektedir.

Ancak belediye başkan tercihlerinde meydana gelen kaymalar nedeniyle bu yöntem yerine ikinci bir hesaplama yöntemine bakmak daha gerçekçi görünüyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Büyükşehirlerde doğrudan parti aidiyetinin önemsendiği ilçe belediye meclisleri oyları ile yine 51 ilin il genel meclisleri oyları toplamı esas alındığında, bu sayı anlaşılabilir nedenle 2 milyon 100 bine yükselmektedir. Bu hesaplamada partinin oranı da yüzde 4.58 çıkıyor.

Salt kullanılan oy sayısına bakıldığında, geçen 14 Mayıs'tan 31 Mart'a kadar geçen on buçuk ay zarfında 5.2 milyondan 2.1 milyona doğru 3 milyon dolayında bir gerileme söz konusudur. Ana tabloyu bu rakamlar üzerinden okumak, İYİ Parti'nin uğradığı oy kaybının bir hayli sert olduğunu gösteriyor.

Bu noktada İYİ Parti'nin performansını ölçmek bakımından önemli bir göstergeye de yakından bakmamız gerekiyor. Bu gösterge, büyükşehirlerin dışında kalan 51 ilde yine daha çok parti aidiyeti üzerinden kullanılan il genel meclisi oyları sonuçlarıdır.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı