Bazen farklı bir odaya girdiğinizde aniden ne yapacağınızı unutur, 'Ben bu odaya ne için gelmiştim, ne yapacaktım' sorularına yanıt aramaya çalışırız. Buzdolabının kapağını açtığınızda da benzer durumla karşılaşır, 'Acaba ne alacaktım' sorusu ile baş başa kalırız.

Aslında bu gibi durumlarda unutkanlık yaşamamızın bilimsel bir adı var: "Kapı Eşiği Etkisi". Kapı Eşiği Etkisi, bir kişinin bir odadan diğerine geçerken ne yapacağını aniden unutmasını ifade eden bir terimdir. Psikologlar, farklı bir odaya girmenin beyinde 'zihinsel tıkanma' yarattığını belirtiyor. Mekan değiştirdiğinizde kısa süreli belleğin yeni bir bölüm oluşturabilmesi için hafıza kendini sıfırlıyor. Uzmanlar, kapı eşiğinden geçmenin beyinde zihinsel bir blok oluşturduğunu söylüyor. Yani bir kapıdan geçmek, zihnimizde bir bölünmeye neden oluyor. Araştırmacılar, yaşanılan bu durumla ilgili iki farklı deney yaptı: Yapılan ilk çalışmada katılımcılar iki gruba ayrıldı. Bir gruba belli bir nesneyi aynı oda içerisinde bir yerden başka bir yere taşıma görevi verildi. Diğer gruptan ise aynı nesneyi başka bir odaya taşımaları istendi.

Araştırmanın sonucunda nesneyi bir kapıdan geçerek taşıyan katılımcıların diğerlerine göre bellek performanslarının daha düşük olduğu görüldü. Bir mekandan başka bir mekana geçtiğimizde beynimiz çevreye uyum sağlamak ve düşünme sürecini yeniden düzenlemek için zamana ihtiyaç duyuyor. Özellikle dalgın ve yorgun olduğumuz zamanlarda bu süre daha da uzuyor. Bir odadan diğerine geçtiğimizde beynimiz halen işleme sürecine devam ediyor. "Konum Güncelleme Etkisi" olarak da bilinen bu durumda beynimiz, yeni şeyleri keşfedip onlara odaklanabilmek için diğer odada düşündüklerini unutma eğiliminde oluyor.

Unutma eğilimi, beynin deneyimleri ayrı olaylar olarak kodlaması ve sınırlar koyarak depolaması nedeniyle oluyor. "Kapı Eşiği Etkisi" herhangi bir demans veya yaşlılık belirtisi değil, oldukça normal bir durumdur. Yani yaşanılan bu durum hafızanız, zekanız ya da bilişsel kabiliyetlerinizde bir sorun olduğunu göstermiyor. Hatta bu durum, beynimizin doğru bir şekilde çalıştığının göstergesi olarak kabul edilir. Bir kişi bir odadan diğerine geçtiğinde veya herhangi bir şekilde mekan değiştirdiğinde, belleği ortamdaki değişiklik nedeniyle zorlanır. Bu zorlanma ve bilişsel yük, bilginin sürekliliğini engeller ve geçici hafızada kesintilere neden olur.