Sesler ve şekiller arasındaki bağlantının tesadüf olmadığını kanıtlayan etkiye, "Bouba-Kiki" etkisi denir. Bu etki ilk olarak Alman-psikolog Wolfgang Köhler tarafından fark edildi. Psikolog Wolfgang Köhler, 1929 yılında İspanya'da yaptığı bir deneyde katılımcılara biri sivri diğeri yuvarlak hatlı iki şekil gösterdi.

Fotoğraftaki tuhaf ve normalde bilinen hiçbir nesneye benzemeyen şekillerden birinin adının "Takete", diğerinin ise "Baluba" olduğunu söyledi. Katılımcılardan bu şekillerin hangi isme ait olduğunu tahmin etmelerini istedi. Gelen cevaplar şaşırtıcıydı. Katılımcıların büyük çoğunluğu keskin köşeli olan şekle "Takete", yuvarlak köşeli olan ikinci şekle "Baluba" yanıtını verdi. Aynı deney 2001 yılında tekrar edildi.

strong class"read-more-detail"Haberin Devamı

Vilayanur S. Ramachandran ve Edward Hubbard isimli iki psikolog, Köhler'in deneyini "Kiki" ve "Bouba" isimlerini kullanarak tekrar etti. Hindistan'da gerçekleştirilen deneyde, Amerikalı üniversite öğrencilerine ve Tamilce konuşan yerli halka "Bu şekillerden hangisi Bouba hangisi Kiki" sorusu yöneltildi. Her iki grup da yüzde 95 oranında sivri köşeli şekle "Kiki", yuvarlak köşeli şekle "Bouba" dedi. Konuya kesin bir açıklama getirmese de Ramachandran ve Hubbard'ın bu araştırması, bu alanda yapılan en önemli çalışmadır.

Bu çalışmalar neticesinde bir sözcüğü oluşturan seslerin, o sözcüğün anlamıyla ilişkili olabileceği görüşü ağırlık kazandı. Bu araştırma, farklı anadilleri konuşan ve farklı yaş gruplarındaki insanlara uygulandığında da hemen hemen benzer sonuçlar verdi. Araştırmacılar bu sonuçlardan yola çıkarak insan beyninin şekiller ve sesler arasında kesin ve tutarlı bağıntı kurduğu fikrini ortaya attı.

Kanadalı gelişim psikoloğu Daphne Maurer tarafından yapılan son çalışmalar, 6 aylık ile 2 yaş aralığındaki çocuklarda bile benzer sonuçlar alındığını gösteriyor. Bu deneylerin sonuçları gösteriyor ki, köşeli cisimlere sert seslerden oluşan isimler yakıştırılırken, yuvarlak cisimlere daha yumuşak seslerden oluşan isimler veriliyor. Araştırmacılar konuyla ilgili olarak şekilleri adlandırma sırasında dudaklarımızın aldığı biçimin etkili olabileceği yönünde bir tahminde bulundu.

strong class"read-more-detail"Haberin Devamı