Üstadım Süleyman Karagülle geçen yıl 24 Mayıs 2021 tarihinde vefat etti; bu yazılar onu anmak ve özellikle de örnek alınası mücadelesini anlatmak içindir... Kaldığımız yerden devam Kongre toplamaya yönelik bu başarısız teşebbüsünün arkasından Gaspıralı İsmail Bey'in, reformlarını İslâm dünyasının Türk olmayan kesimine de ulaştırmak yönünde son bir teşebbüsü daha oldu. 1912'de Usûl-i Cedîd'i dünyada en fazla Müslüman nüfusa sahip ülke olan Hindistan'a tanıtmaya karar verdi. Bu amaçla Şubat 1912'de Bombay'a gitti ve oradaki mahallî Müslüman teşkilâtı olan Encümen-i İslâmiyye ve mahallî kadı ile temasa geçti, ayrıca Osmanlı konsolosunu da ziyaret etti. Her gittiği yerde itibar gören Gaspıralı, Encümen-i İslâmiyye'nin toplantısına katılarak tecrübelerini ve maksadını anlattı. Bombay'da bir Usûl-i Cedîd Mektebi açarak burada "kırk günde okuma yazma öğretme" metodunu başarıyla uyguladı. Kısa bir süre sonra Hindistan'dan ayrılan Gaspıralı İsmail Bey'in bu teşebbüsünün nasıl sonuçlandığı bilinmemekteyse de bunun pek kalıcı olmadığı tahmin edilmektedir. pushfn('ads'); II. Meşrutiyet'in ilânından sonraki ortam İsmail Gaspıralı'nın İstanbul'da aktif birtakım faaliyetlere girişmesini mümkün kılmıştır. Ortaya çıkan yeni şartları genel olarak Türk milliyetçiliği ve reform fikirlerinin yayılabilmesi için uygun gören Gaspıralı, 1908 öncesinde Jön Türkler'le de temas halindeydi. Bu büyük fikir adamı Türkiye'de aydın çevreler tarafından gayet iyi tanınmakta ve kendisine derin saygı duyulmaktaydı. Ayrıca 1908 sonrasında Türkiye'de şekillenmeye başlayan İslamcılık, Batıcılık ve Türkçülük gibi farklı fikir akımlarının hemen hepsi değişik açılardan da olsa Gaspıralı da kendilerine uygun noktalar bulabiliyordu. Bu dönemde Osmanlı aydın çevreleriyle ilişkileri çok yoğunlaşan Gaspıralı, çeşitli İstanbul dergilerine makaleler yazmaktaydı. 1908'de kurulan Türk Derneği'nin kurucu üyeleri arasında yer alıyordu. 1911'de teşkil edilen Türk Yurdu Cemiyeti ve onun yayın organı olanTürk Yurdudergisi üzerinde de Gaspıralı'nın büyük etkisi oldu. Bununla birlikte 1912'de hükümetin başında bulunan İttihatçılar'ın Türkçü kanadı tarafından teklif edilen âyan üyeliğini kabul etmedi. Bu yoğun faaliyetler arasında sağlığı giderek bozulan Gaspıralı İsmail Bey, 24 Eylül 1914'te Bahçesaray'da öldü. Cenazesi, Rusya'nın çeşitli bölgelerinden gelen 6000'i aşkın kişinin katıldığı büyük bir törenle, Bahçesaray'ın Salaçık mevkiinde Kırım Hanlığı'nın kurucusu Hacı Giray Han'ın türbesi yakınlarında toprağa verildi. Ölümü bütün Türk dünyasında büyük üzüntü doğurdu ve gerek Rusya'da gerekse Türkiye'de basın aylarca onun hizmetlerini anlatan yazılar yayımladı. Başyazarlığını Hasan Sabri Ayvazov'a vasiyet ettiğiTercümangazetesi, Gaspıralı'nın ölümünden beş yıl sonrasına kadar yayımını sürdürdü. Gaspıralı İsmail Bey'in mezarı uzun süre Kırım