Üstadım Süleyman Karagülle ile çalışmaya başladığım ilk dönemden itibaren ve özellikle ilmî çalışmalarımızla birlikte siyasî çalışmalarımızı yürüttüğümüz zamanlarda sorulan önemli bir soru vardı; sizin ilimde ve siyasette hocalarınız kimlerdir El-cevap: Önce ulü'l-azm peygamberler (yani Hz. Nuh, Hz. İbrahim, Hz. Musa, Hz. İsa, Hz. Muhammed) ve Ebû Hanife en başta olmak üzere müçtehit imamlar (Benim açımdan bu cevabın devamı olarak Necmettin Erbakan Hocam ve diğer hocalarım var... RNE) Başlıktaki bu hassas konuyu, değişik kaynaklardan yararlanarak, Ocak Medya yazarı ve emekli müftü Mehmet Gündoğdu dört bölüm olarak derlemiş; siyasetin ve siyasi çalışmaların yeniden hızlandığı bugünlerde işte bu derlemeden bölümler sunmuş olacağım Mehmet Gündoğdu'nun çalışması başlık olarak sadece "Ebû Hanife'nin Siyasal Fıkhı" ismini taşıyor; "Ebû Hanife'nin Siyasal Fıkhı ve Günümüzde Siyaset" isimli başlık ise bendenize aittir ve aynı zamanda bugünlerde çalışma arkadaşlarımızla birlikte kendi aramızda yapmakta olduğumuz bir çalışmaya da katkı ve katılma mahiyetindedir... pushfn('ads'); GİRİŞ İslam siyasi tarihinde Sasani yönetim geleneğinin etkisiyle "din" ve "devlet" ikiz kardeş olarak görülmüştür. Bu perspektifte, dinin "temel", devletin ise bu temeli koruyan "bekçi" olarak sunulması, İslam siyasi düşünceler tarihinde "din ü devlet" anlayışının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Başka bir deyişle, birlik, bütünlük ve nizamın korunması adına devlet, dindüzen üzerinde baskın olmuştur. Hz. Muhammed ve dört halife döneminde dindüzen ve devlet ayrımı ortaya çıkmamışken, Emevi saltanatı ile birlikte, ilmi temsil eden "ulema" ile iktidarı temsil eden "ümera" arasındaki ilişki ve mücadele önem kazanmıştır. Ulema-ümera ilişkisi bağlamında Ebu Hanife'nin Emevi ve Abbasi zulüm yönetimlerine karşı hakkı ve adaleti temsil eden duruş ve direnişi çok önemli dikkate değer bir konudur. İslam siyasi düşünceler tarihindeki bilgi-iktidar ilişkisi, Ebu Hanife'nin duruşu ve "siyasal fıkhı" ekseninde incelenerek, İslam siyasi tarihindeki ulema-ümera ilişkisi sorunlarının almış olduğu biçim ortaya konacak ve İslam dünyasının Sokrates'i olarak nitelenen Ebu Hanife'nin kasten öne çıkarılmayan "siyasal fıkhı" kısaca, özetle arz edildiği dört bölümde sunulacaktır. pushfn('ads'); EBÛ HANİFE'NİN SİYASAL FIKHI Ebu Hanife, siyasi alanda İslam'ın emir, hüküm ve ilkelerinin terk edilmeye, saltanatın ve Arap ırkçılığının güçlenmeye, nepotizm (akraba kayırma veya adam kayırma) ve yozlaşmanın hızla yaygınlaşmaya başladığı dönemlere şahit olmuştur. İslam