Of Not Being An Einstein

İstanbul Darülfünun, Atatürk ilke, inkılaplarına ayak uyduramadığı, reformları desteklemediği, bazı düzenlemelere ters düştüğü gerekçeleriyle kapatılarak İstanbul Üniversitesi'ne dönüştürüldü.

Darülfünun'un halktan kopuk, hükûmetle irtibatı zayıf olduğunu raporlayan Prof. Albert Malche'ye göre, yeni eğitim sistemine ruh kazandıracak akademik kadro ancak yurt dışından getirilecek bilim adamlarıyla kurulabilirdi.

Malche'nin raporu doğrultusunda İstanbul Üniversitesi'nin akademik kadrosu, Nazi rejiminden kaçarak Türkiye'ye gelen Yahudi bilim adamlarından teşkil edildi.

Görev süreleri boyunca Alman üniversite modelini Türkiye'ye taşıyan kadro, üniversite reformunu yönlendirerek günümüz agnostik; laik, seküler eğitim yapısının temellerini attı.

İstanbul'a Gelen Yahudi Bilim Adamları

Üniversite Reformu: Albert Malche

İktisat – Maliye: Fritz Neumark

Tıp – Patoloji: Philipp Schwartz

İktisat – Sosyal Politika: Gerhard Kessler

Dilbilim – Filoloji: Leo Spitzer

Tıp Fakültesi: Friedrich Dessauer, Erich Frank, Josef Igersheimer, Adolf Kantorowicz, Wilhelm Liepmann, Rudolf Nissen, Max Sgalitzer

Fen – Matematik – Doğa Bilimleri: Fritz Arndt, F. L. Breusch, Curt Kosswig, E. F. Freundlich, Alfred Heilbronn, Arthur von Hippel, Richard von Mises, Willy Prager

Hukuk – İktisat: Josef Dobretsberger, Ernst Hirsch, Richard Honig, Wilhelm Röpke, Alexander Rüstow, Andreas Schwarz, Karl Strupp

Güzel Sanatlar – Mimarlık: Rudolf Belling (Heykel), Gustav Oelsner (Mimarlık), Bruno Taut (Mimarlık), Clemens Holzmeister (Mimarlık)

Ankara'ya Gelen Yahudi Bilim Adamları

Siyasal Bilgiler – Şehircilik: Ernst Reuter, Martin Wagner

Dil – Tarih – Coğrafya – Şarkiyat: Wolfram Eberhard, Hans Gustav Güterbock, Benno Landsberger

Antropoloji – Sosyoloji – Tarih: August Laqueur, Georg Rohde

Tıp – Biyoloji – Sağlık: Albert Eckstein, Otto Gerngross, Emil Gotschlich, Alfred Marchionini, Eduard Melchior, Karl Menges

Farmakoloji – Kimya – Laboratuvar: Paul Pulewka

Felsefe – Hindoloji: Walter Ruben

Ekonomi – Sosyal Bilimler: Fritz Baade, Hans Bremer

Müzik – Konservatuvar: Paul Hindemith, Carl Ebert, Ernst Praetorius, Eduard Zuckmeyer

Yahudi akademisyenlerin yalnızca üniversitelerde ders vermesiyle yetinilmedi; halka açık Üniversite Konferansları düzenlenmesi, tatil dönemlerinde Üniversite Haftaları gerçekleştirilmesi dahi karara bağlandı.

Prof. Philipp Schwartz, hatıratında Prof. Sauerbruch ile Prof. Albert Einstein'ın yılda iki kez misafir öğretim üyesi sıfatıyla Türkiye'de ders vereceğini, Einstein'ın bilimsel çalışmalarını sürdürebilmesi adına uygun zemin hazırlanacağını kaydediyor.

Albert Einstein yalnızca bilim adamı değildi.

Oeuvre de Secours aux Enfants (OSE) Fransız Yahudi İnsani Yardım Kuruluşu,