1. Zirve Türkiye açısından diplomatik bir zafer mi Türkiye'nin hasımları başta olmak üzere uluslararası alanda Türkiye'nin Zirve'den kazançla ayrıldığı kanaati hâkim. İçerideki sığ siyasi tartışmaları bir kenara bırakarak Türkiye'nin zirvedeki pozisyonunu değerlendirmek daha doğru olur. Türkiye'nin zirveden başarılı sonuç elde edip etmediğini anlamanın en kolay yolu "Türkiye zirveden önce ne istiyordu, sonuçta ne elde etti" sorusunun cevabına bakmak gerekir. Türkiye'nin NATO'ya üye olmak isteyen İsveç ve Finlandiya'dan üç temel isteği vardı. 1. PKKPYDYPG ve FETÖ'ye yardım ve yataklık yapmayın 2. Türkiye'ye karşı uyguladığınız savunma sanayi alanındaki ambargoyu kaldırın 3. Yukarıdaki istekleri kabul ettiğinizi gösteren bağlayıcı yazılı mutabakata imza koyun. Peki, Türkiye bu isteklerini İsveç ve Finlandiya'ya kabul ettirdi mi Zorlu bir diplomatik süreçten sonra İsveç ve Finlandiya, Türkiye'nin isteklerini kabul ettiğini üçlü bir mutabakatla gösterdi. Bunun üzerine Türkiye iki ülkenin üyeliği önündeki blokajını kaldırdı. Bu defa içeride yeni bir tartışma devreye girdi. "Bu Batılı devletler hep böyle. Zora girince imza koyarlar ama sözlerinde durmazlar. Yine öyle olacak. Mutabakatla Türkiye engelini aştılar ama bildiklerini okuyacaklar" diyenler oldu. Bu yaklaşıma verilecek cevap mutabakat metninde geçiyor zaten. İki ülkenin üyeliğinin önündeki blokajın kaldırılması bu ülkelerin üyeliğinin tamamlandığı anlamına gelmiyor. Zirvede olan söz konusu ülkelerin üyelik süreçlerinin başlamasıdır. Mutabakatla verilen sözlerin uygulanıp uygulanmadığı üç ülkenin adalet, istihbarat ve güvenlik kurumlarının katılımıyla kurulacak olan daimi ortak mekanizma ile kontrol edilecek. Eğer verilen sözler yerine getirilmezse Türkiye ona göre tavrını belirleyecek. Nitekim, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu konuda sorulan sorular ve yapılan eleştiriler üzerine "Sözlerinde durmazlarsa NATO üyeliği parlamentodan geçmez" diyerek İsveç ve Finlandiya'nın üyelik anahtarının Türkiye'nin elinde olduğunu gösterdi. Yani İsveç ve Finlandiya için iş bitmiş, Türkiye'nin elindeki tüm kozlar da tükenmiş değil. 2- Türkiye'nin zirvedeki tavrı nasıl okunmalı Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya konusundaki haklı tavrı çok eleştirildi. Batı medyasında Türkiye aleyhine yazılar yazıldı, röportajlar verildi. Türkiye üzerinde baskı oluşturulmaya çalışıldı. Yazı ve açıklamalarda Türkiye, NATO'yu kilitlemeye çalışan, Batı'nın güvenliğini dikkate almayan, her konuda sorun çıkaran, daha çok Rusya ile iş tutan ve uzun süredir "ekseni kayan" bir ülke olarak gösterilmeye çalışıldı. Maalesef bu yaklaşımı destekleyen ömrünü hariciye koridorlarında geçirenlerin de içinde bulunduğu bir kesimin,