Yangın... Kuraklık... Rant: Türkiye'nin iklimle sınavı

Tam bitti derken yeniden başlıyor. Rüzgârın hızına göre şiddetleniyor; ortalığı yakıp kavuruyor. Eskişehir'deki orman yangınında 10 canımızı yitirdik: 5'i orman işçisi 5'i AKUT gönüllüsü... İzmir, Ödemiş, Sakarya, Bilecik, Eskişehir, Karabük... Haziran ayı başından beri çıkan orman yangını sayısı 1728... Sadece ağaçlar değil, ormanın tüm ekosistemi, hayvanı ile bitkisi, böceği, kuşu yok oluyor... Türkiye'nin orman yangınları kalıcı bir tehdidin habercisi.

Avrupa Birliği'nin Copernicus uydu izleme sistemine göre Türkiye haritası kırmızıya boyanmış durumda: Yangın riski birçok noktada "kritik" ve hatta "aşırı tehlikeli" seviyede. Orman Mühendisleri Odası haziran ayı başında uyarmıştı "Henüz yangın sezonunun başı olmasına rağmen yangın sayısında ve alan büyüklüğünde artış yaşanıyor" diyerek... Oda, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin etkilerinin daha şiddetli ve daha sık gözlendiğine de dikkat çekmişti.

Türkiye iklim değişikliğinin en şiddetli yaşandığı coğrafi konumda yer alıyor.

Türkiye son yıllarda iklim krizinin laboratuvarı haline geldi. Bir yanda giderek artan orman yangınları, diğer yanda kuruyan göller, çatlayan barajlar, gölgede kalan su projeleri... Ve bütün bunlara eşlik eden, rant uğruna doğayı ve insanı göz ardı eden politikalar...

KURUYAN TOPRAK, KAYBOLAN SU

Birleşmiş Milletler raporları uyarıyor: Türkiye topraklarının yüzde 88'i çölleşme riski altında. Akdeniz havzası, iklim değişikliğinin en sert vurduğu bölgelerden biri. 2100 yılına gelindiğinde, batı ve güney bölgelerde sıcaklıklar 4-5°C daha yüksek olacak. Yağış oranlarının ise yüzde 30 azalması bekleniyor.

Bu tablo yalnızca ormanları değil; tarımı, içme suyunu, hatta gıda güvenliğini tehdit ediyor. Zira Türkiye'nin su kaynaklarının yüzde 75'i tarımda kullanılıyor. Nüfusun ve tarım alanlarının yüzde 80'i beş yıl içinde kuraklık riskiyle karşı karşıya kalabilir. OECD verileri Türkiye'yi 2030 itibarıyla "su fakiri" ülke kategorisine sokuyor. Bu tablo, tarımı, enerji üretimini, hatta şehirlerin içme suyunu tehdit ediyor.

MELEN BARAJI: BİTMEYEN HİKÂYE

İstanbul'un su umudu olarak görülen Melen Barajı, yanlış mühendislik kararları ve kurumlar arası anlaşmazlıklar nedeniyle yıllardır tamamlanamıyor.

Baraj tipinin son anda değiştirilmesi zeminde çatlaklar yarattı.

Eksik zemin etütleri ve DSİ'nin "hız baskısı" sonucu proje durma noktasına geldi.

Güçlendirme ihaleleri defalarca yapıldı; ancak 2025'e gelindiğinde baraj hâlâ işlevsiz. İstanbul'un artan nüfusu ve iklim krizine bağlı kuraklık düşünüldüğünde, bu gecikme bir mühendislik skandalından çok daha fazlası.

KANAL İSTANBUL: SUSUZLUĞU DERİNLEŞTİRECEK Mİ

İktidarın "çılgın proje" diye nitelediği Kanal İstanbul, yalnızca ekosistem değil, su yönetimi açısından da büyük bir risk barındırıyor. Kanal güzergâhı Sazlıdere Barajı'nı devre dışı bırakıyor; Avrupa yakasının tatlı su rezervleri azalıyor. Bilim insanlarına göre: Yeraltı suları tuzlanma riski altında. Kanal çevresindeki yeni yerleşim alanları su talebini artıracak. Uzun vadeli su güvenliği hâlâ belirsiz.