Sorularla hem kendi durumunuzu sorguluyorsunuz hem de başkalarına ışık oluyorsunuz. İçtenlikle yazan herkese teşekkür ederim. Bugün de sorularınıza yanıtlarımla birlikteyiz.

DÖVİZLİ BES

SORU: Türkiye'de bireysel emekliliği (BES) döviz olarak yatırıp emeklilikte de döviz olarak çekeceğimiz banka var mı Zafer

CEVAP: Türkiye'de BES, Türk Lirası cinsinden yürütülür. Katkı payı ödemeleri TL olarak tahsil edilir, devlet katkısı da TL olarak hesaplanır. (Yurtdışında yaşayan Türkler için çalışmalar yapılıyor.) Fonlar içinde döviz cinsi varlıklar olabilir (Eurobond, yabancı hisse senedi fonları gibi) ama ödemeler dövizle yapılmaz. Bazı BES fonları 'Döviz Korumalı' veya 'Yabancı Para Bazlı' strateji uygular... TL yatırırsın, fon Eurobond'a yatırım yapar, dolarEuro cinsi tahviller alır. Değer değişimi dövizle bağlantılıdır ama senin ödemen TL'dir.

ANNEM İÇİN YAPTIRMAK İSTİYORUM

SORU: Annemin adına BES yaptırmak istiyorum, aylık 5 bin TL ödeyebilirim. Annem 45 yaşında, uzun vade mi yapalım, orta vade mi olsun Hangi fonları seçersek uygun olur Yasemin

CEVAP: Anacığın 45 yaşında, bireysel emeklilik sisteminde 10 yılı tamamlayıp 56 yaşını doldurunca devlet katkısının tamamını alabilir. Yani minimum 11 yıl süresi var. Uzun vade gayet makul. Fonlar için annen risk profil testini yaparak kendine uygun olanları seçebilir. Getirilerini takip edin, fonları yılda 12 kez değiştirme hakkınız var.

1 MİLYONLA İLK EVİMİZİ ALALIM MI

SORU: İlk evimizi almak istiyoruz. 1 milyona 3.5 milyon geri ödemeli kredi şu anda alabiliyorum, bankada kontrol ettirdim konut 2 milyon civarı, kalanı şu anki elimizdeki bütçe ile tamamlayacağız. Şu an kredi çekmek sizce de mantıklı mıdır 3 yıl önce 300 bin TL'lik ev için 200 bin kredi çeken bir tanıdığım şu an 3 bin TL kredi taksidi ödüyor, aslında evi almış gibi oldu, evin değeri en az 3 milyon civarı. Şu an alınan krediler de sizce ileriki zamanda ödeme kolaylığı anlamında bu seviyelere gelir mi Bunun hesabı nasıl yapılır, nasıl bir karar vermeliyiz Ev almadığımız durumda kirada kalmaya devam edeceğiz.

CEVAP: Geçmişe bakarak ileri gidemeyiz. Doğru yer doğru fiyat ise evi alabilirsin, evet.

GEÇMİŞ: 3 yıl önce konut faiz oranları düşüktü. Enflasyon, ev ödemelerini kolaylaştırdı. Borç taksitleri zamanla eridi. Şimdi, faiz yüksek, enflasyon da var.

ŞİMDİ: Bu ay Merkez Bankası'nın faizleri düşürmesi bekleniyor. Tabii bu konut kredilerine hemen yansımaz. Eğer evin yeri, fiyatı size uygun geliyorsa ve aylık ödemeleriniz aylık gelirinizin yüzde 40'ını geçmiyorsa, başka borcunuz da yoksa oturacağınız ev olacağı için almayı düşünebilirsiniz.

GELECEK: Şimdi faizler yüksek ama sonra düşünce refinansman yapabilirsin. Yani ev kredisinin faizini düşürebilirsin. Karar senin.

PARAMI 4'E 5'E KATLAYABİLİR MİYİM

SORU: Kral FM'den dinliyorum sizi. Çok çıkmazdayım, 6 milyon borcum var, iflas ettim ve hiç karşılığı yok. Kasım sonunda ödemem var, çiftçi kredisi benimki. Kredi puanım 1450. Şu an 1 milyon nakdim var, tarım kartlarını boşalttım, yüksek faizli bir kredim vardı, onu kapatmak için. Kapatamadım, elimde kaldı, riski önemli değil, ölmüş it kurttan korkmazmış, 4-5 ay içinde ne yapsam bu parayı 4-5'e katlayabilirim Katlama ihtimalim ne kadar ya da önerileriniz çok kıymetli benim için.

Cevap: Verimli nefes al çözersin. Tarım kredi, çiftçi borçlarını yapılandırma imkanın olabilir mi, ilk olarak bunu bir araştır. Çünkü bankalar tarım kredilerini tamamen batırmak istemez. Haciz, takibe düşmeden erteleme, yapılandırma talep edebilirsin. Bazı bankalar borcu uzun vadeye yayabilir. 1 milyon TL'yi, 4-5'e katlamak, yüzde 400-500 kazanç demek. Borsa, kripto, altın, tarım, emtia Hiçbiri sana garanti yüzde 400 vermez. Bu parayla riske girme. Çünkü senin için nakit nefes tüpü. Bu nakdi iş için kullanırsan, gelir elde edebilir misin, bunu araştır.

-HAFTANIN ANKETİ-

KREDİ KARTI OLMAYANLARA SORDUM: