Facebook'un ilk kullanılmaya başladığı yıllarda ilginç bir araştırma sonucu okumuştum. Araştırma kadınların eskiden yataktan kalkar kalkmaz aynaya baktıklarını ama Facebook'tan sonra ilk iş olarak telefonlarının ekranına baktıklarını söylüyordu.Kolay iletişimin cicim yıllarıydı o zamanlar, her dilediğimizde her istediğimiz kişiye ulaşmak hoşumuza gidiyordu.O köprünün altından çok sular aktı, birilerine erişme hakkının aynı zamanda başkalarına bize erişme hakkı verdiğini de öğrenmiş olduk.Bugün sinema salonlarında, şirketin Whatsapp grubundan bir mesajı kaçırır mıyım acaba diye endişe edip, telefonun ekranına bakan, mesaj yazan, bir yerde şarjı biter ya da telefonu çekmezse diye endişe eden milyonlar dolaşıyor aramızda.Özellikle beyaz yakalı çalışanların en korktuğu şey, ofisten gelen bir mesaja ya da soruya zamanında yanıt verememiş olmak.Türkiye'de daha yasal altyapı ve içtihat henüz oluşmadı ama dünya bu rahatsızlıkla ciddi anlamda mücadele etmeye başladı.Artık bırakın telefonunuzun kapalı olmasını, çevrimiçi olsanız bile patrondan ya da yöneticiden gelen mesajı okumak ya da yanıtlamak zorunda değilsiniz.Belçika iş ve özel hayat sınırları birbirine çok fazla karıştığı için yeni bir yasal düzenleme yaptı. 20'den fazla çalışanı bulunan şirketlerde çalışanlar mesai saatleri haricinde işle ilgili gelen mesaj ve elektronik postalara cevap vermeme hakkına sahip oldular. Bu konuda yasal düzenleme yapmış başka ülkeler de var.Örneğin, Fransa'da 50'den fazla çalışanı olan şirketlerin personeli mesai saatleri dışında gelen elektronik postalara cevap vermeme hakkını elde etti. İletişimi kesme hakkıyla ilgili olarak şirketlere bir tüzük hazırlanması mecburiyeti getirildi. İrlanda Nisan 2021'de çalışan sayısı sınırı koymaksızın irtibatı kesme hakkını tanıdı çalışanlara.Kanada'da bu konuda çalışan bir komisyon oluşturuldu, Arjantin çalışma yasasını değiştirdi.Geldiğimiz nokta da iş ve özel hayatın bir sınırı olması gerektiği fikri tüm dünyada daha fazla taraftar topluyor. Bu fikrin hiç konuşulmadığı ya da akıllara dahi gelmediği ülke ABD olduğu için insanlığın daha gideceği çok yol var.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6758909;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6758909;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlarozay-sendirofisle-irtibati-kesme-hakkiniz-var-mi-6758909' });Fakat sadece ülke parlamentolarının insafına kalmış bir durum değil iş yeriyle irtibatı kesme hakkı.Mesela Fransız Renault, elektronik posta ve telefon bağlantılarını akşam saatlerinde ve hafta sonu sınırlandırıyor uzunca bir süredir. Alman Wolkswagen işi bir adım daha ileriye götürmüş, belirli saatlerde ve hafta sonlarında sunucularını kapatıyor, kimsekimseye mail atamıyor.Başka sektörlerden başka şirketler de var benzer önlemler alan. Türkiye'de çalışanın irtibatı kesme hakkı hiç gündeme gelmedi ama çalışanın iş saatlerinde sosyal medya hesaplarını kontrol etmesi, özel mailinden yazışmalar yapması yani sanal dünyayla irtibatı kesmemesi işten atılma nedeni olabiliyor. Bu konuda yasal bir düzenleme olmadığı için Yargıtay kararlarıyla bir içtihat oluşturulmaya çalışılıyor.Sadece yasa çıkarmak sorunları çözmeye yeterli olmuyor ama çalışma yaşamı kültürümüz ve işsizlik oranları belirliyor uygulama alanını.Varsayalım ki Türkiye'de çalışana irtibatı kesme hakkı veren bir yasa çıkarıldı ve şirket genel müdürü gece yarısına yakın bir saatte çalışanların olduğu bir gruba mesaj attı.Yasal hakkım var diye o mesajı bırakın cevaplamayı, okumayan çalışanın hali ne olurDaha da kötüsü, yasal hakları olmasına rağmen insanlar genel müdürden gelen mesaja mutlaka yanıt verirler zira işinden olma ve uzunca bir süre iş bulamama korkusu yaşıyorlar.Genel müdür ve çalışanlardan bir mimarlık ofisi örneğine gidelim isterseniz.Ofisin sahibi mimar bir projeye dair Whatsapp grubunda bir mesaj yazdığında çalışan mimarlar ne yapacakO kadar kontrolsüz ve ihtiyacı düşünmeden mimarlık fakültesi açtık ve mezun verdik ki bir ofis çalışanı için geçerli olan işten atılma ve iş bulamama korkusu artık her meslek dalı için geçerli hale geldi. Kontrolsüz mezun verince, bugün asgari ücretle çalışan mimarlarımız oldu.Örnekleri çoğaltmak mümkün ama hepsi aynı kapıya çıkıyor; işsizliğin