Zamanda kendini yönetmek-1: Ayet ve hadislerle zaman

Bu konu başlığı, alışılmışın dışında hatta garip olarak bile algılanabilir. Çoğunluk, "zaman yönetimi" ifadesinin kulağa daha hoş geldiğini ve daha uygun olduğunu düşünebilir. Ama işin aslı, zamanı yönetmenin kimsenin elinde olmamasıdır; kişi ancak zamanın içinde kendini yönetebilir. Zamanı bir dakika ileri veya geri alamayanlar, asla zamanın yöneticisi olamazlar.

İşin felsefesinden ziyade zamanı israf etmeden en verimli şekilde kullanmanın derdine düşmek gerekir.

"Asra yemin olsun ki hiç şüphesiz insan hüsrandadır. Ancak inanıp salih amel işleyenler, birbirlerine hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenler bunun dışındadır." (Asr Sûresi, 1-3)

Mehmet Akif'in ifadesiyle:

Hâlık'ın nâmütenâhi adı var, en başı Hak. Ne büyük şey kul için Hakk'ı tutup kaldırmak! Hani, Ashâb-ı Kirâm, ayrılalım, derlerken, mutlaka Sûre-i "ve'l-Asr"i okurmuş, bu neden Çünkü meknûn o büyük sûrede esrâr-ı felâh: Başta imân-ı hakîkî geliyor, sonra salâh, sonra hak, sonra sebât. İşte kuzum, insanlık... Dördü birleşti mi yoktur sana hüsrân artık!

Rivayet edilir ki Sahabe-i Kiram bir araya geldiğinde, birbirlerinden Asr Sûresi'ni okumadan ayrılmazlardı. Bu neyi ifade ediyor acaba Asr Sûresi'nde, iman ehlinin bütün hayatı boyunca uygulayacağı metotlar vardır. Yeter ki bu sûreye bir ibret nazarıyla bakabilelim.

Bu manada İmam Şâfiî, "Allah, sadece Asr Sûresi'ni indirmiş olsaydı, bu, kullarına hüccet olarak yeterdi" sözüyle bu sûredeki prensiplerin ne kadar önemli olduğunu vurgulamıştır.

Asr Sûresi'nde ifade edilen; zamanı en iyi şekilde kullanma, hakkıyla iman etme, imanın gereği salih ameller işleme, hakkı tavsiye edip hakkı kabul etme ve gereği gibi sabredip sabrı birbirine tavsiye etme ilkeleri, bu hayatta başarılı olmanın formülü ve ahireti kazanmanın yol haritasıdır. Daha kısa bir ifadeyle, DÜNYA VE AHİRETİN KURTULUŞ REÇETESİDİR.

Rabbimiz, Kur'an-ı Kerim'de sabaha, kuşluk vaktine, ikindiye, geceye, gündüze, güneşe ve aya yemin etmektedir. Zaman ve zamanla ilgili kavramlara yemin edilmesi, zamanın ne kadar büyük bir nimet olduğunun ilanıdır.

"Andolsun fecre ve on geceye." (Fecr, 1-2)

"Andolsun Güneş'e ve onun kuşluk vaktindeki aydınlığına, onu izlediği zaman Ay'a." (Şems, 1-2)

"Andolsun (karanlığı ile etrafı) bürüyüp örttüğü zaman geceye ve açılıp ağardığı vakit gündüze." (Leyl, 1-2)

"Asra yemin olsun ki..." (Asr, 1)

Bu ayetlerde gözden kaçırmamamız gereken husus, Allah'ın (c.c.) bir zaman dilimine yeminle başlamasıdır. Çünkü yalnızca kıymetli şeylere yemin edilir. Peki, bu değerli zamanı Allah'ın rızasını kazanacak şekilde en iyi nasıl değerlendirebiliriz Zaman nimetinin şükrü, onu israf etmemektir. İsrafın en çirkini ise zamanı israf etmektir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.), zaman nimetinin önemine işaret ederek şöyle buyurmuştur:

"İki nimet vardır ki, insanların çoğu (onların kıymetini bilme noktasında) aldanmıştır: Sağlık ve boş vakit." (Buhârî, Rikak, 1; Tirmizî, Zühd, 1)

"İnsan, kendisinin başıboş bırakılacağını mı zanneder" (Kıyamet, 36)