ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bugün İstanbul'da... Blinken, esasen bölge turuna çıkmış vaziyette. Sırasıyla, "Yunanistan, Türkiye, Ürdün, İsrail, Batı Şeria, Katar, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır'ı" ziyaret edecek. Blinken'ın gezisinin Yunanistan ayağının Girit'te olması önemli. Görüşmenin Yunanistan Başbakanı Miçotakis'in Hanya'daki evinde planlanması da dikkate değer. Nedenlerini izah edeceğim...
Evet, Türkiye-Yunanistan ilişkileri yeni bir döneme giriyor. İki ülke karşılıklı olarak gerilimi artıracak faaliyetlerden uzak durmayı istiyor. Lakin... Joe-stratejik gelişmeler, bambaşka risklere işaret ediyor. Akdeniz-Ege eksenini içeren haritayı açtığınızda, Türkiye'nin güvenliğini doğrudan ilgilendiren bir tablo karşınıza çıkıyor. Bu, "adeta şeytan üçgeni" dediğim bir kapan aslında. Bir ucunda, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) ait limanlarda tehlikeli askeri tırmanma var. Diğer ucunda, Yunanistan ve ABD Deniz Kuvvetleri'nin Girit adasındaki Suda Donanma Üssü'nü büyütmesiyle başlayan riskler yer alıyor. Ve nihayet en uç noktada ise ABD'nin lojistik üssü olarak adlandırdığı Dedeağaç Limanı'ndaki askeri yığınak bulunuyor!
Gelelim meselenin güncel boyutuna...
7 Ekim'de başlayan İsrail-Hamas çatışmaları sonrası GKRY, Ada'yı üçüncü ülkelerin askeri unsurlarına açtı. Bir manada, bölgesel ağırlığı artırma fırsatçılığına yöneldi. Bu hamlesi -maalesef- karşılık buldu. Larnaka ve Limasol limanları, Gazze ve Lübnan'daki çatışma sahasından vatandaşlarını tahliye etmek isteyen yabancı askeri güçlerin -bir nevi- karargâhına dönüştü. ABD, Almanya, Hollanda, Birleşik Krallık ve Fransa'nın askeri gemileri Güney Kıbrıs'a demirledi.
Derken, 6 yıldır rafta bekletilen bir proje güncellendi. 2017 yılında Fransa'nın desteğiyle yapılması düşünülen MariEvangelos Florakis Deniz Üssü'nde hummalı bir faaliyet başladı. Limanın yüksek tonajlı gemilerin kullanımını sağlayacak şekilde geliştirilmesi için GKRY, 2024 yılı bütçesinde 400 milyon Euro ödenek ayırdı!
Rumlar bununla da yetinmedi... Gazze'ye, "denizden insani yardım koridoru oluşturulmasını" önerdi. Bu formül, ABD ve çoğu GKRY'de asker bulunduran ülkelerden destek gördü. Buna göre... Gazze'ye gönderilen insani yardımlar önce Larnaka Limanı'nda toplanacak. Burada İsrail'in kontrolünden geçirilecek. Ardından doğrudan Gazze'ye ulaştırılacak. Böylece Mısır'ın El Ariş Limanı ve Refah Kapısı önceliğini yitirecek. Türkiye'nin, Mısır'la sürdürdüğü insani yardım koordinasyonu da olumsuz etkilenecek.