İdamını roman okuyarak bekledi

52 yıl önce 6 Mayıs 1972'de idam edilen Deniz Gezmiş acaba son günlerini nasıl geçirdi, neler yaptı

Bu sorunun yanıtını 19 Ocak 1972'de babasına yazdığı şu mektupta bulmak mümkün:
"Baba Daha evvel yazdığım mektup eline geçmiştir herhalde.
Burada durum bildiğin gibi. Ben kitap okumaya devam ediyorum.
Gönderdiklerini okudum.
'Savaş ve Barış'ın diğer ciltlerini sabırsızlıkla bekliyorum.
Şimdi Hugo'nun 93 İhtilali'ni yeni bitirdim.
Ayrıca yanımda Neruda ile Brech'in şiirleri var. Tekrar tekrar okuyorum onları.
Hani Eflatun ile ilgili bir olay var. 84 yaşında kitap okurken ölmüş. Kendimi Eflatun'la ölçmek diye bir şey yok kafamda, ama aslında çok iyi bir örnek olay bu.
Her ne kadar okuduklarımın çoğunluğu bilimsel değil sanat yapıtı olsa da yine de onların önemini küçültmüyor. İnsan aradığı bir sürü şeyi bulabiliyor Tolstoy'da.
Millî Savunma Bakanlığı'ndan kardeşler için izin çıktı. Onlar da ziyarete gelebilecekler
Şimdilik hoşça kal. Herkese selam."

...

Deniz Gezmiş, idamından hemen önce babasına yazdığı mektupta ise şöyle demişti:

"Baba, mektup elinize geçmiş olduğunda aranızdan ayrılmış olacağım.

Ben ne kadar üzülmeyin desem yine de üzüleceğinizi biliyorum. Fakat bu durumu metanetle karşılamanızı istiyorum. İnsanlar doğar, büyür, yaşar, ölürler. Önemli olan çok yaşamak değil yaşadığı süre içinde fazla şeyler yapabilmektir.

Bu nedenle ben erken gitmeyi normal karşılıyorum. Ve kaldı ki benden evvel giden arkadaşlarım hiçbir zaman ölüm karşısında tereddüt etmemişlerdi. Benim de tereddüde düşmeyeceğimden şüphen olmasın. Oğlun ölüm karşısında aciz ve çaresiz kalmış değildir. O bu yola bilerek girdi ve sonunun bu olduğunu biliyordu.

Seninle düşüncelerimiz ayrı ama beni anlayacağını tahmin ediyorum. Sadece senin değil Türkiye'de yaşayanların da anlayacağına inanıyorum.

Cenazem için avukatlarıma gerekli talimatı verdim. Ayrıca savcıya da bildireceğim. Ankara'da 1969'da ölen arkadaşım Taylan Özgür'ün yanına gömülmek istiyorum. Onun için cenazemi İstanbul'a götürmeye kalkma.

Annemi teselli etmek sana düşüyor. Kitaplarımı küçük kardeşime bırakıyorum. Kendisine özellikle tembih et. Onun bilim adamı olmasını istiyorum. Bilimle uğraşsın ve unutmasın ki bilimle uğraşmak da bir yerde insanlığa hizmettir.