ODTÜ, Türkiye'nin uzay yolculuğunda tarihi bir adım atıyor. Çin Ulusal Uzay Ajansı'nın (CNSA) 2028 yılında gerçekleştireceği Chang'e-8 Ay misyonu kapsamında, ODTÜ'nün geliştirdiği iki mikro keşif robotu (rover), Ay'ın Güney Kutbu'na iniş yapacak. Böylece Türkiye, hem Ay'ın güney kutbuna araç yollayan hem de aynı anda iki rover gönderen ilk ülke olacak.

ORTA Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından geliştirilen CHERI (Challenging Environment Exploration Robot for Intelligence) adlı mikro roverlar, yaklaşık 5 kg ağırlığında, yapay zekâ destekli otonom keşif araçları. Araçlar, Ay yüzeyinde 3 boyutlu haritalama yaparak birbirine rota gösterecek, sıcaklık ve ışınım gibi verileri toplayacak. Her biri yaklaşık bir ayakkabı kutusu büyüklüğündeki bu robotlar, ekstrem çevresel koşullarda çalışmak üzere tasarlandı. Misyon kapsamında roverlar, iniş aracından farklı günlerde yüzeye bırakılacak. İlk rover iniş yaparken, ikincisi onu video ile kaydedecek. Bu yöntem, Ay keşif tarihinde ilk kez uygulanacak ve bilimsel kayıt açısından çığır açıcı bir yenilik sunacak. ODTÜ'nün liderliğinde, Zhejiang Üniversitesi ve Çin merkezli uzay teknolojileri şirketi Star Vision tarafından yürütülen bu çığır açan proje, yalnızca bir mühendislik başarısı değil; aynı zamanda uluslararası bilimsel işbirliklerinin bir göstergesi olarak kabul ediliyor.

'BİZ 1969'DA UZAYAROKET FIRLATMIŞTIK'

ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil, proje ile ilgili şunları söyledi: "Bu projeyle, uzay araştırmalarında yalnızca ulusal hedeflere değil, küresel bilimsel işbirliklerine de katkı sunuyoruz. Türkiye'nin uzaydaki bilimsel varlığını güçlendirirken; bağımsız, yenilikçi ve uluslararası arenada rekabetçi bir uzay ekosistemi inşa etmek için kararlılıkla çalışıyoruz. Aslında ODTÜ uzay çalışmalarında öncü bir kurum. 1969 yılında kampusumuzdan uzaya roket fırlatılmıştı. Şimdiki hedefimiz ise uluslararası işbirliklerini 2028 sonrasına da taşımak. Bu görev, ODTÜ'nün uluslararası uzay görevlerine katılımı açısından bir başlangıç. Aslında 1969'da ODTÜ'nün bahçesinden uzaya roket gönderen hocalarımızın izinden gidiyoruz. İlerleyen yıllarda ortak Ay ve Mars görevleri, hatta uzayda uzun vadeli araştırma işbirliklerini hedefliyoruz. Bu tür projeler, gençlerimizin Ay istasyonları, Mars'ta yaşam ve derin uzay görevleri gibi konuları artık bilim kurgu olarak değil, üzerinde çalışılabilir gerçek hedefler olarak görmesine olanak sağlıyor. Bugün bu projede çalışan öğrenciler, yarının uzay mühendisleri, bilim insanları ve liderleri olacak. Onlar şimdiden gerçek bir Ay görevi üstlenmiş oluyor. Üniversite sıralarında otururken, Ay'a gönderilecek sistemin bir parçasını geliştirmek hem hayal gücünü hem de mühendislik becerilerini zorlayan bir deneyim. Bu tür projeler sayesinde, geleceğin mühendisliği burada başlıyor diyebiliriz."

CHERI'LER GİDECEK

Ay'a yollanacak CHERI (Challenging Environment Exploration Robot for Intelligence) adlı mikro roverlar, yaklaşık 5 kg ağırlığında...

TÜBİTAK DESTEK VERİYOR

"Üniversite bünyesindeki akademik kaynaklar, TÜBİTAK destekleri ve partner kuruluşlarla yürütülen işbirlikleri sayesinde projenin Ar-Ge süreci ilerliyor. Gelecekte daha büyük görevler için kamu ve özel sektör desteklerini de dahil etmeyi hedefliyoruz."