Meclis'te görüşülen kanun tasarısı, milyonlarca çalışanı, işverenleri ve emeklileri yakından ilgilendiren önemli değişiklikler içeriyor. Borçlanmadan prim teşviklerine, prime esas kazanç tavanının artırılmasından işverenlerin ödeyeceği emeklilik primlerine, Bağ-kur'luların ihya sürecinden emeklilerin maaşlarında yapılan kesintiye kadar hemen her alanda yeni düzenleme yapılacak. Peki bu düzenlemeler kimi, nasıl etkileyecek İşte detaylar...

EMEKLİLİK PRİM KESİNTİSİ ARTACAK

Yeni düzenleme ile çalışanların, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları (emeklilik için prim kesintisi) prim oranının işveren hissesi yüzde 1 puan artırılarak yüzde 11'den yüzde 12'ye yükseltilecek. Bugünkü uygulamada işverenden yüzde 22.75, çalışandan ise yüzde 15 kesinti yapılıyor. Toplam kesinti tutarı yüzde 37.75'i buluyor. Maaştan yapılan kesintilerde işverenden yüzde 11, çalışandan yüzde 9; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasında işverenden yüzde 7.5, çalışandan yüzde 5; sağlık sigortası priminde işverenden yüzde 2.25, kısa vadeli sigorta kollarında (iş kazası ve meslek hastalıkları için) işverenden yüzde 2, çalışandan da yüzde 1 işsizlik sigortası kesintilerinden oluşuyor.

Tasarı yasalaştıktan sonra işverenden, çalışanın emekliliği için yapılan yüzde 11'lik prim kesintisi yüzde 12'ye çıkacak. Böylece SGK'nın yapacağı toplam kesinti tutarı da yüzde 38.75'e çıkacak. Emeklilik için yapılan kesinti tutarı ise işveren ve çalışan dahil yüzde 21'e yükselmiş olacak. Kesinti oranının artırılmasının nedeni ise, hem sosyal güvenlik sisteminin aktüeryal sürdürülebilirliğinin hem de çalışanların emekli olduklarında daha yüksek emekli maaşı alabilmesinin sağlanması.

İŞVEREN PRİM DESTEĞİ AZALIYOR

Yeni düzenleme ile işveren prim teşviği, 4 puandan 2 puana düşürülecek. 2008 yılından bu yana işverenlerin, sigortalıların prime esas kazançları üzerinden hesaplanan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları işveren hissesinden 5 puanlık indirim yapılıyordu. İndirim yapılan kısım da Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karşılanıyordu. Bu indirimden de çalışanların primlerini yasal süresi içinde ödeyen, prim borcu olmayan, prim borcu varsa da yapılandırıp da borçlarını düzenli ödeyen işverenler yararlanıyor. 5 puanlık prim teşviki, kayıt dışı istihdamı azaltmak için veriliyor. 2024'ün sonunda yapılan düzenleme ile 5 puanlık sigorta prim teşviki 4 puana düşürüldü, ancak imalat sanayi istisna tutuldu ve imalat sektöründe faaliyet gösteren işverenler 2026 yılsonuna kadar yüzde 5'lik prim desteğinden yararlanmaya devam edecek. Şimdi de Meclis'te görüşülen tasarı yasalaşırsa, 4 puanlık prim desteği 2 puana düşürülecek. Bu düşüşten imalat sektöründeki işletmeler etkilenmeyecek onlarda teşvik yüzde 5 olarak uygulanmaya devam edecek. Prim teşviğinin 4 puandan 2'ye düşürülmesi ise daha çok orta boy ve küçük işletmeleri etkileyecek.

Yeni düzenleme ile bir taraftan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarında prim oranının 1 puan artırılması, diğer taraftan işveren prim desteğinin 4 puandan 2'ye indirilmesi işverenleri etkileyecek. İmalat sanayi dışındaki işletmelerde hem prim desteği 2 puan azalacak hem de işverenin ödeyeceği prim tutarı 1 puan artırılacak, böylece 3 puanlık işverene ilave yük gelecek. Bu da bugün için asgari ücretli bir çalışan için işverene ek 780 lira maliyet getirecek. İmalat sanayinde ise 5 puanlık prim desteği devam ediyor ama yaşlılık ve ölüm sigortalarında prim oranında 1 puan artış olacak. Buna göre de imalat sektöründe faaliyet gösteren işverenin, asgari ücretli bir çalışan için maliyeti 260 lira artacak. Tabi şunu da belirtmekte fayda var, 2026 başında asgari ücret artacağından, işverenin maliyeti de artacaktır.