Duyumlarıma göre Bireysel Emeklilik Sisteminde (BES), devlet katkısı düşürülüyor.

Yine duyumlarıma göre, yüzde 30'luk devlet katkısı yüzde 20'ye indirilecek. Ne zaman olacak Önümüzdeki birkaç gün içinde düşürülmesi planlanıyor.

Okuyucular hatırlayacaktır, 27 Ekim tarihinde, yine bu köşede, 'BES'te devlet katkısı düşürülüyor mu' başlıklı yazıda, o tarihte Meclis'te görüşmeleri süren, vergi kanunları ile bazı kanunlarda değişiklik öngören tasarıda; BES'te, yüzde 30'luk devlet katkısının yüzde 50'sine kadar artırma, sıfıra kadar indirme yetkisini Cumhurbaşkanı'na verildiğine değinmiştim. Kanun tasarısı 19 Aralık'ta Resmi Gazete'de yayımlanarak, uygulamaya girdi. Hazine ve Maliye Bakanlığı da önümüzdeki günlerde BES'te devlet katkısını yüzde 30'dan, 20'ye düşürmek için çalışma yapıyor. Gerekçe ne Yüzde 30'luk devlet katkısının bütçeye yük getirmesi.

DEVLET KATKISI NE KADAR ÖNEMLİ

Henüz karar verilmemişken, devlet katkısı ile ilgili birkaç tespitte bulunayım. Akıllara şöyle bir soru gelebilir, BES'te, devlet katkısı bu kadar önemli mi O kadar önemli. Şöyle anlatayım. Bugün BES sayesinde 18 milyona yakın kişi tasarruf ediyor ve sistemdeki toplam tasarruf fonunun büyüklüğü 2.1 trilyon TL'yi geçti. Tasarruf oranımızın düşüklüğü hesaba katıldığında BES'in geldiği nokta büyük başarı. Bu başarının temelini ise yüzde 30'luk devlet katkısı oluşturuyor. Açıkça söyleyeyim, devlet katkısı olmasaydı, tasarruf oranı bu seviyelere çıkmazdı. Nitekim bu durum görüldü ki, çok değil, üç yıl önce, 2022 yılında, devlet katkısı yüzde 25'ten yüzde 30'a çıkarıldı. Üşenmedim, baktım; yüzde 25 devlet katkısının uygulandığı 2022 yılına kadar fon büyüklüğü 227 milyar TL iken, devlet katkısının yüzde 30'a çıkarılması ile birlikte geçen üç yılda fon büyüklüğü 2 trilyonun üzerine çıkmış. İşte devlet katkısı bu kadar önemli.

BÜTÇEYE ETKİSİ YÜZDE 0.69

Bu katkı Merkez Bankası'nın da dikkatini çekmiş olacak ki, son Finansal İstikrar Raporunda, BES'e detaylı değinip, hanehalkının BES'teki yatırımlarının ılımlı yükselişini sürdürdüğü belirtilip, "Hanehalkı kesiminin tasarruflarını uzun dönemli araçlarda değerlendirme alışkanlığı kazanmasının finansal istikrara katkı sağlayacağı öngörülmektedir" deniyor. Peki, söylendiği gibi devlet katkısı bütçeye yük mü Onun da hesabı var. 2021 yılından 2025'in başına kadar 138 milyar TL devlet katkısı ödenmiş. 2025 yılı için ödenecek katkı tutarı 75 milyar TL'yi bulacak. Yani 5 yılda, bütçeden, hepi topu 213 milyar TL katkı ödenmiş. 2026 yılında, BES'te, 132 milyar TL'lik ödenek ihtiyacı olacak. 2026 bütçe giderlerinin 19 trilyon TL'ye yakın olduğunu düşündüğünüzde, bütçeden BES'e ayrılan pay yüzde 0.69.

TAMAMI ÖDENMİYOR HAZİNE'YE GERİ DÖNÜYOR

Devlet katkısı konusunda hemen hemen kimsenin bilmediği bir veriyi de paylaşayım. Malum, sistemde 3 yıl kalanlar devlet katkısının yüzde 15'ini, 6 yıl kalanlar yüzde 35'ini, 10 yıl kalanlar yüzde 60'ını ve 10 yıl ile birlikte 56 yaşını dolduranlar katkının tamamını almayı hakediyor. Bu sürelere takılıp da sistemden ayrılanlar hesaba katıldığında, devletin kişiler için yatırdığı katkıların yüzde 58'i Hazineye geri dönüyor. Şöyle anlatayım, 2026 yılında BES için ayrılan 132 milyar TL'nin tamamı ödenmiyor, yüzde 42'si ödeniyor, kalan yüzde 58'i yeniden Hazineye geri dönüyor; üstelik değerlenmiş haliyle.