ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın geçen hafta Suriye'de federalizme karşı çıkarak terör örgütü PKK güdümündeki SDG'ye 'Tek vatan, tek millet, tek ordu ve tek hükümet' diyerek Şam'ı adres göstermesinden beri bölgede kritik gelişmeler yaşadık.

ŞAM'DAKİ GÖRÜŞME

9 Temmuz'da malûm Suriye Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, Büyükelçi Barrack ve Fransa'nın Şam Temsilci ile birlikte SDG komutanı Mazlum Abdi'yi de kabul etmişti. Gündemde 10 Mart'ta varılan Suriyeli Kürt yapılanmasının Şam yönetimine entegrasyonunu öngören uzlaşmanın gözden geçirilmesi vardı. Ancak beklenen ilerleme olmadı.

SDG'NİN AÇIKLAMASI

ŞAM'daki bu kritik görüşme sonrasında PKK güdümündeki sözde Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi'nden yetkinin Şam'da değil yerel yönetimlerle paylaşıldığı adem-i merkeziyetçi bir yapının istendiğine dair açıklama yapıldı. Bu aslında federalizme karşı çıkan Barrack'a da bir yanıttı. ABD Başkanı Donald Trump, Büyükelçi Barrack, İsrail'in İbrahim Anlaşmaları ile komşu Arap ülkeleriyle normalleştirilmesini öngörürken Şam'da güçlü bir yönetim görmek istediği de anlaşılıyordu. Nitekim, Ahmed Şara yönetimini tanıyan, yaptırımları kaldıran ABD Yönetimi'nin yeni Şam hükümetinden taleplerinden biri İsrail ile ilişkilerin normalleştirilmesiydi.

BAKÜ'DE İSRAİL İLE GÖRÜŞME

ŞARA da ABD'nin açtığı bu krediyi iyi kullanma peşindeydi. Suriye lideri Şara geçen cumartesi günü Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye gitti. Azerbaycan lideri İlham Aliyev, Şara'ya ev sahipliği yaparken, Bakü'de Suriye ile İsrailli yetkililer arasında da normalleşmeye yönelik yüz yüze görüşme yapıldı.

İsrail, Esad rejiminin devrilmesi sonrasında Suriye'de işgalini genişletmiş, tampon bölgeyi 1974 çatışmasızlık anlaşmasının ötesine taşımış, ayrıca Şam'ın güneyinin silahlardan arındırılmış bölge olması için bastırıyordu. Suriye ise İsrail'in geri çekilmesini ve Süveyda'nın rejim kontrolüne girmesini istiyordu.

SÜVEYDA KARIŞTI

BAKÜ görüşmesinin hemen ertesinde İsrail'e komşu Suriye'de Dürzi azınlığın çoğunlukta olduğu Süveyda vilayeti kaynamaya başladı. Bedevi grupların, Şam-Süveyda yolunda Dürzi bir tüccarı kaçırdığı iddialarıyla bir anda tansiyon yükseldi.

Çatışmaları bastırmak için bölgeye giden rejim güçlerinin Bedevilerin yanında yer aldığı, yargısız infaz ve Dürzilere kötü muameleye karıştığı iddialarıyla kriz daha da körüklendi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre olaylarda 500'den fazla kişi hayatını kaybetti.

İSRAİL FIRSATI KAÇIRMADI

SURİYE'de kendisini azınlıkların hamisi gibi gören İsrail, Süveyda'da rejim tanklarını vurmakla kalmadı, Şam'daki genelkurmay karargâhı ve cumhurbaşkanlığı sarayı yakınlarına bomba yağdırarak güç gösterinde bulundu. İsrail Savunma Bakanı