Ayrımcılık ve yenilere emekli aylığı darbesi

Anayasamızın 128. maddesinde, devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle yürütüleceği öngörülmüş, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda da devlet memurlarının hizmet şartları, nitelikleri, atanma ve yetiştirilmeleri, ilerleme ve yükselmeleri, ödev, hak, yüküm ve sorumlulukları, aylıkları, ödenekleri ile diğer özlük işleri düzenlenmiştir. Gerek anayasamızda gerekse 657 sayılı kanunda "eski-yeni memur" ayrımı bulunmamaktadır.

Bu ayrım, sosyal güvenlikte norm ve standart birliği sağlanması iddiasıyla 2008 yılı ekim ayında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile yapılmıştır. Mevcut durumda, iştirakçiliği 2008Ekim ayı başından;

- Önce olanlar için 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanunu,

- Sonra olanlar için ise 5510 sayılı kanun, hükümleri uygulanmak suretiyle eski ve yeni memur ayrımcılığı getirilmiştir. Bu ayrım, bağlanacak emekli aylığı yönünden eski ve yeni memurlar arasında büyük bir eşitsizlik ve adaletsizlik yaratmıştır. Yeni memurlar bu durumun mağduru olmuştur. 2008Ekim sonrası ilk defa devlet memuru olan yeni memurlar için en erken emeklilik tarihi 2033 yılı olarak görünmekle birlikte, 2008 Ekim öncesi SSK veya BağKur kapsamında hizmeti bulunup bu tarihten sonra ilk defa devlet memuru olanlara bağlanan yaşlılık aylıklarının miktarı durumun vahametini ortaya koymuştur. Aynı hizmet süresine sahip eski ve yeni memurlara bağlanan emekli aylıkları arasında yüzde 40-45 oranında, yeni memurlar aleyhine maaş farkı oluşmaktadır.

İştirakçiliği 2008 yılı ekim ayı;

- Öncesi başlayan devlet memurlarının prim ve emeklilik işlemleri 5434 sayılı kanun hükümlerine göre yapılmakta olup bunların emeklilik keseneğine esas aylık tutarı; derece, kademe, ek gösterge ve kıdem hizmet süresine göre hesap edilecek; gösterge aylığıek gösterge aylığıkıdem aylığıtaban aylığıözel hizmet tazminatı (tazminat ve ödenekler toplamına karşılık gelmek üzere ek göstergeye göre belirlenen),

- Sonrası başlayan devlet memurlarının prim ve emeklilik işlemleri 5510 sayılı kanun hükümlerine göre yapılmakta olup bunların prime esas kazanç tutarları; personel kanunları uyarınca derece, kademe, ek gösterge, kıdem hizmet süresi ve kadro unvanına göre ödenen; gösterge aylığıek gösterge aylığıkıdem aylığıtaban aylığıözel hizmet tazminatı (657 sayılı kanunun 152. maddesine göre fiilen ödenen) makam, temsil, görev tazminatları, toplamından oluşmaktadır.

Görüldüğü üzere, aslında eski memurlar için emekli keseneğine esas aylık, yeni memurlar için prime esas kazançların belirlenmesinde dikkate alınan parametreler yönünden çok az farklılık bulunmaktadır. Buna göre, yeni ve eski memur emekli aylıkları arasındaki farkın aylık hesaplama sisteminden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.

5434 sayılı kanun kapsamındaki devlet memurlarının emekli aylıkları; aylık, taban aylık, kıdem aylık, ek gösterge aylığı ve özel hizmet aylığı toplamının, 25 yıllık hizmet karşılığı yüzde 75'i, 25 yılı aşan her bir hizmet yılı için ise 1 puan artırılarak bulunan aylık bağlama oranı ile çarpılması sonucu bulanan aylığa, varsa makam görevtemsil tazminatı eklenmek suretiyle hesaplanmaktadır. 5434 sayılı kanun kapsamındaki devlet memurları ne zaman emekli olursa olsun, aynı şartlara sahip memurlara aynı miktarda emekli aylığı bağlanmaktadır.