Adalet ve Kalkınma Partisinin "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda kabul edildi.

Kanun teklifinde yer alan;

-Özel sektör işverenlerinin SGK'ya ödeyecekleri malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi için sağlanan 5 puanlık sigorta primi indiriminin 4 puan olarak uygulanması,

-Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim süresince genel sağlık sigortasından yararlanabilmeleri için başvuru şartının yeniden düzenlenmesi,

-Bağ-kur tarım sigortalılarının sigortalılık bildirim ve sonlandırılmasına ilişkin meslek odasına tahakkuk eden idari para cezalarının terkin edilmesi,

Konularına ilişkin değişiklik ve yeni düzenlemeleri açıklamaya devam ediyoruz.

Kanun Teklifinin 12. Maddesiyle 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin birinci cümlesinde yer alan "5" ibaresi "4" şeklinde değiştirilmiş ve Kanuna geçici 108. Madde eklenmiştir. Eklenen geçici maddede, Kanunun 81. Maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yapılan değişliğin İmalat sektörü için 31122026 tarihine kadar 5 puan olarak uygulanmaya devam edeceği, bu süreyi 31122027 tarihine kadar uzatmaya yetkili olduğu belirtilmektedir.

Mevcut uygulamada 551081birinci fıkra-(ı) bendi kapsamındaki "5 puanlık" indirimden yararlanma şartları:

1-Bu uygulama özel sektör işverenleri için geçerlidir.

2-Özel sektör işvereninin Türkiye genelinde, Sosyal Güvenlik Kurumuna ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı ile idari para cezası borcunun bulunmaması veya bu borçların yapılandırılmış ya da taksitlendirilmiş olması,

3-Kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığı ya da sahte sigortalı bildiriminde bulunulduğu yönünde bir tespitin yapılmamış olması,

4-Sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemeleri,

5-Muhtasar Beyanname ile Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin birleştirilmesi ile oluşturulan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin (MUHSGK) yasal süresi içerisinde "05510" sayılı kanun numarası seçilerek gönderilmesi, gerekmektedir.

5 puanlık indirim ve diğer ilgili mevzuatla sağlanan sigorta prim desteklerinin aynı dönem için birlikte uygulanması halinde, bu destek öncelikle uygulanmaktadır.

5 puanlık prim indiriminden yararlanamayanlar ise;

1-2142005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalılar,

2-891983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa, 412002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa ve uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım ve yapım işlerine ilişkin işyerlerinde çalıştırılan sigortalılar,

3-Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar,

4-Yurt dışında çalışan sigortalılar.

Ancak, vakıflar tarafından kurulan yükseköğretim kurumları ile okul-aile birliklerince çalıştırılanlar hakkında bu teşvik uygulanmaktadır..

Kanun Teklifinin 12. Maddesinde yapılan düzenleme; 551081-birinci fıkra-(ı) bendinde yapılıp, aynı fıkranın (j) bendinde herhangi bir değişiklik yapılmadığından, 2016 yılı Ekim ayından itibaren sigorta primlerini 5 puan indirimli olarak ödeyen Bağ-kurluları kapsamamaktadır. Yani Bağ-kur'lu sigortalılar vadesi geçmiş prim borcu olmadığı sürece primlerini 5 puan indirimli olarak ödemeye devam edeceklerdir.

5 PUANLIK PRİM İNDİRIMİ HESABI

551081-birinci fıkra-(ı) bendinde öngörülen 5 puanlık indirim, sigortalıların asgari ücrete kadar olan kazançlarıyla sınırlı tutulmamıştır. Sigorta primine esas kazancın üst sınırına kadar olan kazançlarının tamamı (üst sınırı aşılmamak kaydıyla) sigortalıların brüt ücretlerinin 5'i üzerinden hesaplanmaktadır.

Bilindiği üzere, SSK sigortalılarının prime esas kazançları üzerinden; 20 malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi (11 işveren, 9 sigortalı), 2,25 kısa vadeli sigorta primi (tamamı işveren), 12,5 genel sağlık sigortası primi (7,5 işveren, 5 sigortalı), 3 işsizlik sigortası primi ( 2 işveren, 1 sigortalı), olmak üzere toplam 37,75 oranında prim tahakkuku yapılmaktadır. Bunun 15'i sigortalı hissesi, 22,75'i işveren hissesidir. Normalde 5 puanlık indirim, işverenin 11 malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası prim oranı üzerinden yapılmakta ve MYÖ sigortasında işveren prim oranı 11 yerine 6 olarak uygulanmaktadır.

Mevcut: Asgari ücret üzerinden (brüt 20.002,50 TL) ücret alan bir sigortalıdan dolayı 5 puanlık prim indiriminden yararlanılmaması halinde işverence ödenecek toplam prim 20.002,50 X 37,75 100 7.550,94 TL iken,

5 puanlık prim indiriminden yararlanılması halinde ödenecek toplam prim 20.002,50 X 32,75 6.550,82 TL olacaktır.

Yararlanılan 5 puanlık indirim tutarı ise 20.002,50 X 5 100 1.000,12 TL olacaktır.

Kanun Teklifi gereğince, 5 puanlık prim indirimin 4 puan olarak uygulanması halinde;

4 puanlık prim indiriminden yararlanılması halinde ödenecek toplam prim 20.002,50 x 33,75 6.750,84 TL, yararlanılan 4 puanlık indirim tutarı ise 20.002,50 X 4 100 800,1 TL olacaktır.

Bu durumda, işveren 5 puanlık indirimle 6.550,82 TL prim ödeyecek iken, 5 puanın 4 puan olarak uygulanması sonucunda, asgari ücret üzerinden çalışan bir işçi için 6.750,84 TL yani 200,02 TL daha fazla prim ödeyecektir.

Kanun Teklifiyle, imalat sektörü için mevcut beş puanlık indirimin 31122026 tarihine kadar devam etmesi öngörülmektedir. Cumhurbaşkanı bu süreyi 31122027'ye kadar uzatabilecektir.

İmalat sektörü dışında diğer tüm sektörler bu indirimden maliyet artışı nedeniyle hemen etkilenecektir. Diğer bir ifadeyle, emekliler hariç olmak üzere, uzun vadeli sigorta kollarına tabi prim ödeyen herkes için 1'lik maliyet artışı olacaktır

Kanun Teklifinde, değişikliğe ilişkin madde gerekçesinde, kamu harcamalarının gözden geçirilmesi ve kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması amacıyla bu düzenlemenin yapıldığı belirtilmekle birlikte, tıpkı EYT kapsamında emekli olanlardan yeniden çalışanların primlerine uygulanan beş puanlık indirimin kaldırılması gibi, işverenlere verilen teşviklerin bir çoğunun kamu harcamalarını kısmak adına peyderpey bu şekilde ortadan kaldırılacağının planlandığı anlaşılmaktadır.

YABANCI UYRUKLU ÖĞRENCİLERİN EĞİTİM SÜRESİNCE GENEL SAĞLIK SİGORTASINDAN (GSS) YARARLANMASI İÇİN BAŞVURU ŞARTINDAKİ DÜZENLEME

Kanun Teklifinin 8. Maddesiyle; 5510 sayılı Kanunun 60. Maddesinde değişiklik yapılmış ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı veya Uluslararası Öğrenciler Değerlendirme Kurulu karan ile burslandırılan uluslararası öğrenciler bursluluk statülerinin devam ettiği sürelerde genel sağlık sigortalısı sayılır. Genel sağlık sigortası primleri, 82 nci maddenin birinci fıkrasına göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırının 4'üdür. Bu kişiler hakkında 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi uygulanmaz."

Mevcut uygulamada, ülkemizde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler, öğrenime başladıkları ilk yılda Eylül ayından itibaren 3 ay içinde GSS kapsamında sigortalı olmak için müracaat ederlerse GSS'li olabilmektedir. Ancak, bu sürede müracaat etmezler ise öğrenim süresi boyunca (4 yıl) GSS kapsamına alınmamaktadır.

Kanun Teklifiyle uygulama değiştirilerek, öğrencilerin her öğretim yılı başlangıcından itibaren 3 ay içinde yani, her yıl Eylül ayından itibaren 3 ay içinde müracaat etmeleri halinde, GSS kapsamına alınmaları esası getirilmiştir. Bu değişiklik, öğrenciler açısından olumlu bir düzenleme olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, maddeye eklenen fıkrayla yine ülkemizde burs alarak öğrenim gören uluslararası öğrencilerin GSS kapsamına alınması ve bunların ödeyecekleri prim tutarı ile sadece kendilerinin (bakmakla yükümlü oldukları kişiler hariç) genel sağlık sigortalısı olacakları öngörülmektedir.