Moskova'da gerçekleşen terör saldırısını kimin yaptığı kriminal bir tartışmadır. Evvel örneklerden farklı olarak emri kimin verdiği ise jeopolitik sonuçlar üretecek. Mevcut küresel bağlamla birleştiğinde maalesef çok tehlikelidirYaşanan vahşetin, yaklaşık 10 yıldır tüm dünyanın üzerinde denge kurmaya çalıştığı 'eşiğin aşılması' olarak ikaz eden çok okuma var. Ve girdiğimiz kara delik ne yazık ki harikalar diyarına çıkmıyorÖnce şu DAEŞ meselesini hâl-edelim; vakayı illa bu ipucu üzerinden incelemek arzusundaysak, ABD'nin Irak ve Suriye'den çekilmesi spekülasyonlarına bakarak, DAEŞ'inklonlarının "hâlâ yaşadığınıdöndüğünü" gösterme gayreti olarak çerçevelemek kâfidir! Fazlası yön kaybettirir. DAEŞ bu eylemi gerçekleştirmiş olsun veya olmasın önemi yoktur. Sadece 'cinayet aletini' tarif etmiş olursunuz.ABD-İngiltere-Avrupa başta, saniyesinden itibaren DAEŞ diye ortalığı yıkanlara rağmen Rusya'nın, 'emri kim verdi'yi aramasının anlamı da budur. Esasında soru, 'kim'i de tarif etmektedirKriminal boyutu olay yeri inceleme uzmanlarına devrettikten sonra, saldırıyı getiren 'küresel güncel'i de artık herkesin bildiğini varsayarak akıl cebimize koyuyoruz. Ve bu olaya özel "zamanlama"nın tatminkâr izah sunduğunu düşünüyoruzSANDIK JEOPOLİTİK GERÇEKLİKLE YÜZLEŞTİRDİMoskova saldırısının birbirine bağlı bir seri nedeni listelenebilir. Birinci sıra, Rusya seçimlerinin Putin 'zaferi' ile sonuçlanmasıdırKonu 'sürpriz beklenmesi' değildir. Sandık; Obama döneminden başlayarak, yıllar boyunca, Suriye açmazında çökeceği ilan edilen Rusya'nın, bütün Batı dünyasının birleşerek ve Kiev savaşına katılarak, "paranın ve istihbaratın tüm baskı türevlerini" de kullanarak üzerine abandıkları KremlinPutin'in olduğu gibi yerinde durduğunu gösterdi. Üstelik içeriyi de hem halk hem kurumlar özelinde kışkırttıkları halde. Bu küresel jeopolitikte büyük bir meydan okuma yaratıyorYarattığı siyasi dalgalanma sadece Doğu-Batı cepheleşmesinde yer alan ülkelerin bundan sonra da kiminle muhatap kalmaya devam edeceklerini işaret etmiyor; tüm dünyada 'ayakları üzerine sağlam basan, bastığı yerin titreşimlerini de dünya çapında hissettiren sadece 3-5 lider kaldığını, dahası yerküreye başarma ihtimallerini gösteriyor!Atağın de-şifresine yönelik bir-iki naif çözümlemeyi de rafa kaldıralım; nedenin, Rusya'nın aslında kırılgan olduğunu göstermek veveya Putin'in mecliste yaptığı konuşmada istihbarat servisi FSB'nin başarılarına özel yer ayırması nedeniyle onu da yaralamak olduğu yorumu ancak tali hedef olabilir. Seçimler ve saha Putin'in kırılgan olmadığını gösterdi.İki, Rusya'nın Ukrayna'da bir uzlaşı zeminine yaklaştığıyumuşadığı, hatta Kiev'in de esnediği, bu yüzden zalim güçlerin iki tarafı da tahrik ve teşvik için saldırıyı gerçekleştirdiği tezi de içe tam sinmiyor. 'Altını az daha açalım'ın anlamı yoktur, açıktır; Hakan Fidan; "barış için 2024'ü unutun, 2025'e bakarız". ('Ani barış' ise başka konudur. Savaşın kimi mahfillerinde 'ani ölüm' yaratır.)Diğer olasılık, gelişmekte olan bir süreciolayı şimdiden baltalamaktır. Bunu da gelecekte değerlendire-biliriz. İslam dünyası ile Rusya'nın arasını bozma emeli de konuştuğumuz coğrafya düşünüldüğünde anlamlı gelebilir ama Kremlin'in bunun yutmadığı açıklamalarından hemen anlaşılıyor. Hatta İslam dünyasının daOPERASYONDAN 'SAVAŞA'Saldırının sahaya yönelik en sert çıktısı, Rusya'nın bugüne kadar Ukrayna'da yürüttüğü askeri harekâtı "operasyon" olarak tarif ederken artık "savaşa" yükseltmiş olmasıdır. Bu revizyonun sonuçlarının muhakkak korkutucu olacağına ilişkin tüm cephelerin mutabakatı vardırHaliyle 'kontrollü gerilim' alanlarına daha çok dikkat gerekir; Ukrayna'da Odessa, Kiev, Kyiv, altında Gagavuzya, Moldova,