Türkiye, Bakü-Moskova krizine nasıl bakıyor

Bilindiği gibi en sert tepki Elon Musk'tan geldi. Kıyasıya eleştiri veya şirketlerinin göreceği zarara vahlanmanın ötesine geçerek, Washington'a yürüyen iki ana yola yenisini ekleyeceğini ilan etti. Önce X'te iki başlı bir yılan görselini "beğendi", böylece Demokrat ve Cumhuriyetçiler'in aynı yılanın başları olduğunu, aslında 'tek parti' bulunduğunu işaretledi, ardından da 'Amerika Partisi'ni kuracağını ilan etti

Meydan okuma hem ABD'de hem dünyada çok tartışılıyor. Tabii 'standart sığlıkta' başarılı olabilir mi, iki partili düzeni yıkabilir mi, para sorunları çözebilir mi, vs


Musk ve arkasındakilerin aklı, "otel lobilerinde aday pazarlığı" kadar çapsız olabilir mi


Gerçek daha büyük ve bir o kadar basit; "bu yasa tasarısı, geçmişin endüstrilerine yardım ederken, geleceğin endüstrilerine zarar veriyor"!

Geçmişin endüstrileri-ölü değiller, tersine zombiler-devasa bir ekonomik, politik, küresel şebekedir ve yeni endüstriler de daha büyük olma yolunda ilerliyor. Onların sınırları yerküre ile sınırlı da değil


Herhalde "çap ve hacim" anlaşılmıştır. Her iki endüstrinin küresel dağılım alanına baktığınızda da yeni parti üzerinden Amerikan iç siyasetindeki yerlerini tasnif ettiğinizde de mesele kristalleşir


'Alakasız'ı 'yakın'a bağlayalım


Son NATO liderler zirvesi üzerine söylenmedik kalmadı


Tek söylenmeyen NATO'nun ne karar aldığıdır.


İlk bakışta, Ukrayna'yı merkeze alan Rusya karşıtı çizgiyi tespit çekici gelebilir. Ama o çizgi bu sıkleti çekmez


Mesele paraydı. Onu da yanlış anladık. Üyeler, NATO bütçesine katkılarını, GSYİH'larının yüzde 5'ine çıkardı. Az-buz değildir. Kimi kestirmeler 16 trilyon dolardan bahsediyor. Nasıl harcanacağı esas konumuzdur. Avrupa ülkeleri her ne kadar "milli ve yerli savunmaya" yatırım yapalım deseler de Avrupa güvenlik mimarisinin "kökleri" Amerikandır. ABD'yle eş değer sofistike silah ve yazılımların üretilmesi, pratiğe geçmesi uzun zaman, daha da büyük para ister. Nihai hedef gözüken Avrupa ekonomisini canlandırma arzuları da ölçü kaçırılırsa yine Amerika'ya takılır
Sonuç olarak NATO toplantısında, Avrupa güvenlik mimarisinin gidip Amerikan şirketleriyle nasıl tokalaşacağının anlaşması yapıldı! Zirveden ayrılırken Trump'ın gülümsemesine bakın anlarsınız. ABD'nin küresel silah satışının yüzde 35'i NATO'yadır. NATO eşittir ABD, o da eşittir silah ticareti. NATO müttefikleri NATO tedarikçilerine çalışır. Yani tedarikçiler kimse onlar kazandı. ('Europe's Dilemma: Build a military industry or keep relying on the U.S.', 0607, NYT.)


'Yakın'a getirdik, şimdi birleştirelim


Politik izdüşümü de uyumludur çünkü Trump, yarın öbür gün daha ağır yaptırımlar getirse bile Rusya'yıPutin'i düşman, savaşılması gereken rakip olarak görmüyor


Trump, Azerbaycan'ın Rusya'yla geri dönülemez yola girmesini, daha ileri giderek, Hazar'ı, Ermenistan, Gürcistan, İran (doğal olarak İsrail'i) ve elbette Türkiye'yi içine alacak, NATO ve ABD'yi de çıkmaza sürükleyecek, kendi başkanlık dönemini siyaseten bitirecek bir savaş ister mi


Ankara'nın da böyle bir senaryoyu isteyip istemeyeceğinin cevabı ortada olmasına rağmen, Rusya-Azerbaycan krizinin alevlenme ihtimaline nasıl baktığını bilmek gerekiyor


İran'ın İsrail savaşından Trump'ın istediği gibi sıyrılma biçimi, Ermenistan-Türkiye-Azerbaycan yakınlaşmasının belli çizgiye gelmiş olması, Pakistan-Türkiye-Azerbaycan üçgeni, hatta Türkiye'nin silah bırakma aşamasındaki terörle mücadele merhalesi, Suriye, Irak'la organize ilişkiler,