Kasım Süleymani'nin ölüm yıldönümünde İran'da meydana gelen patlamalar, tetikçiler ve azmettiricileri, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın bir grup gazeteciyle yaptığı sohbette dile getirdiği 'jeopolitikle' açıklanabilir miBunun için İran jeopolitiğini, bölgedünya panoramasının içinden, bağımsızmış gibi çekip-çıkarmak gerekiyorBir, Saldırı gerçekleştiğinde İran, resmî bir BRICS üyesi yeni olmuştu. (Yani artık sınırımızda BRICS üyesi bulunuyor. Üstelik bunu Çin ve Rusya ile paylaşıyor!)İki, sadece 'ucundan' (Yemen) değil, Kızıldeniz'de kör-topal da olsa yeni bir Batı koalisyonu armadası bölgeyi kuşatıyorÜç, İran-Körfez, münhasıran Tahran-S. Arabistan uzlaşısı-ki bir diğer BRICS üyesidir-yeni gerçeklerden biridir. Arabuluculuğunu Çin'in yaptığı, böylece bölgeye Rusya'dan sonra Çin'i de alan, daha genellersek, ilk defa Doğu'nun, Batı'nın 'zayıf karnına' bu denli kama gibi sokulduğu sürecin parçasıdırDört, Halen devam eden İsrail-Filistin-Gazze savaşının konjonktürü de taraf, belki zamanla cephe olarak da İran'ı ve bileşenlerini kapsamaktadırBeş, Kuzey yönünde, Azerbaycan-Ermenistan savaşının sonunda ortaya çıkan stratejik gerçekliklerin de paydaşıdır Tahran. Bunun içinde Zengezur da vardır, Bakü ile ilişkiler, Rusya ve Türkiye ile ayrı ilişkiler, kendi doğusunda kalan Batı Asya dinamikleri de vardırAltı, Irak-Suriye özelinde önce Türkiye'yi sonra Moskova ve Washington gibi süperleri ilgilendiren her türden varlığı da İran stratejik mevcudiyetinin önemli parçasıdırYedi, Bunlara pekâlâ enerji politiği veya ülke içi dengelerdağılımlar da eklenerek ayrıca özel okumalar yapılabilir. Nitekim saldırının bölgesel ve küresel konjonktürü taşıdığı sembolizmle buluştuğunda taşıdığı mesajlarınbagajın ağırlığı artacaktır.Saldırının alacalı şartlarıiklimi bunlardır ve son olarak önemli bir Ankara ziyaretinin arifesinde gerçekleşmiş, onun da-bir kez daha-ertelenmesiyle sonuçlanmıştırTÜM AÇILARIN TOPLAMISaldırı tartılırken, bu kadar parametreyi bünyesinde toplayan bir ülkede gerçekleşmesi sürpriz sayılamaz. Esasen failleri de sürpriz sayılamaz! Çünkü hangi olağan veya olağan dışı şüpheli zikredilirse zikredilsin -eylemi üslenen DAEŞ dâhil- ucu yine bildik adreslere çıkacaktır O halde, dava dosyasına bakarken katili aramayı güvenlik güçlerine bırakıp, jeopolitik faili anlamaya çalışalımDışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın hafta içi yaptığı değerlendirmeler, bölgede ve dünyada Türkiye'yi ilgilendiren aktüel başlıkları da ele aldı ama bunlardan çok Ankara'nın bölgeyi ve dünyayı nasıl kavradığına ilişkin bakışa ağırlık verdi. Yani jeopolitik tartı masaya kondu. Bu gözün kamuoyuna yansıması sık karşılaşmadığımız örnektir ve yerli yerindedir. Sayın Fidan'ın MİT Başkanlığı da düşünüldüğünde, analizlerinin istihbarat ve diplomasi harmanından özel bir stratejik aroma sunduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Tali faydalarından biri de, bu konular üzerine çalışan gazeteci, akademisyen, entelektüel, emekli diplomat ve askerlerimizin de bugüne kadar yaptıkları-günlük olaylar karşısında değil, en kıymetli çıktı olan-gelecek kestirimleri konusunda ayna da tutmaktadır. Umarım buradan da dersler çıkarılırCEVAPLARI CEBİNDE SORULARKonuşmanın içinden bu minvaldeki cümleleri ayıralım;"(Gazze) Uluslararası toplumun bu süreci engelleme yolunda herhangi bir çaba göstermemesi, sistem için ciddi bir kırılma anı olmuştur"Sistem kim Kırılma ne"Bölgedeki güç dengeleri değişmeye başladıkça, politik tavırların da değişeceğine inanıyorum. Bu, bölgede ABD ve İsrail'in en yakın arkadaşı olduğu var sayılan ülkeler için de geçerli. Şu anda alınan tavırlar, dostluktan veya düşmanlıktan alınmıyor, çaresizlikten alınıyor."'Varsayılan arkadaşlar' hangileri Çaresizlik ne 'Kerhen' demek mi"Ukrayna meselesindeki tavırlarının tersine, Gazze'de bambaşka bir yerde durmaları ikiyüzlülüğün tavan yaptığı yerdir. İlke, erdem, ahlaktan bahsedemiyorlar. Tüm bunların,