Ülkemizde özel sektör istihdamın yüzde yetmişini bünyesinde barındıran KOBİ'lerde işler çok da istenildiği gibi gitmiyor. Bankalardan çekilen kredilerin yüksekliği, işletme sermayelerinin yetersizliği, sıkı para politikası, vergi yükü, nitelikli personel arzının karşılanamaması gibi nedenlerle ticari hayatın lokomotifini oluşturan KOBİ'ler de orta ve küçük ölçekli esnaf endişeli.

Ham madde fiyatlarındaki enflasyon etkisinden tutunda enerji harcamalarına, personel giderlerinden, pahalı da olsa bankalardan borçlanamamaya kadar birçok olumsuzluk içinde var olma mücadelesi gösteren KOBİ'lerin krizi fırsata dönüştürme hikayelerinde dikkat etmesi gerekenleri birlikte değerlendirelim.

SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRLERİNDE FAALİYET GÖSTEREN 3 MİLYON 713 BİN GİRİŞİM KOBİ SINIFINDA

TÜİK'e göre, KOBİ'ler 2023 yılında toplam girişim sayısının 99,7'sini oluşturdu. Buna karşılık; istihdamın 70,5'ini, personel maliyetinin 47,9'unu, cironun 47,4'ünü, üretim değerinin 41,6'sını ve faktör maliyetiyle katma değerin 40,1'ini oluşturdu.

KOBİ'LER EN FAZLA TİCARET SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTERDİ

Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına göre 2023 yılında KOBİ'lerin; 36,1'i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterirken, 15,2'si ulaştırma ve depolama sektöründe, 12,3'ü ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi.

KOBİ İSTİHDAMI İÇİNDEKİEN YÜKSEK ORAN TİCARET SEKTÖRÜNDE OLDU

2023 yılına ilişkin olarak; toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının toplam KOBİ istihdamı içindekioranı 26,5 olurken, personel maliyeti için bu oran 22,9, ciroda 53,2, faktör maliyetiyle katma değerde 24,8 ve üretim değerinde ise 15,6 olarak gerçekleşti.

VERGİSEL YÜK ÇOK AĞIR

Vergi Müfettişleri Derneği tarafından 2024 yılına ilişkin yapılan açıklamada; Vergi Denetim Kurulu mensubu Vergi Müfettişleri tarafından 2024 yılında yürütülen vergi incelemeleri sonucunda (izaha davet müessesesi ve teftiş programları dahil) tarhı önerilen vergilere ve kesilmesi önerilen cezalara ilişkin tutar toplamı 124 milyar TL'yi aşarak vergi incelemelerinde rekor tutara ulaşıldı.

Ellerindeki sınırlı imkanlar ile bir şeyler üreterek istihdam yaratmaya çalışan ve katma değer üreten kayıtlı firmalarda özellikle vergisel nedenlerden dolayı etkin bir kamu haciz prosedürünün işletilmesi ne yazık ki bazı durumlarda işletmelerin önemli ölçüde yara almasına sebebiyet verebiliyor.

Devasa firmaların vergi yükünden enteresan bir şekilde kurutulabildiği, gerçekten emekçinin yanında hayatta kalma mücadelesi veren KOBİ'lerden alacaklı olan kamunun tahsilat süreçlerinde etkin uzlaştırmalarla tahsilat süreçlerinin yönetilmesi ayrıca önemli.

BANKA RİSKİ ÇOK YÜKSEK

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan elde edilen son verilere göre KOBİ'lerin de içinde olduğu ticari kredilerin toplam büyüklüğü 3 Ocak itibariyle, 12 Trilyon 97 Milyar 797 Milyon lira seviyesine ulaştı. Gününde ödenemediği için takibe intikal eden alacak miktarı karşılıksız çek ve protesto edilen senetler haricinde 177 Milyar 237 Milyon lira seviyesinde.