Ve ABD, Büyük Ortadoğu Projesi'nin (BOP) önemli bir parçası olarak Kafkaslar'da çok ciddi bir adım attı. Büyük ölçüde pişmiş olan Azerbaycan-Ermenistan barışında imzanın Beyaz Saray'da atılmasını sağladı.

Türkiye'nin çevresinin barış halkalarıyla örülmesi iyidir. Sadece ülkemizin değil, komşuların da yararınadır.

1991'de Sovyetler Birliği'nin çökmesinden sonra Türkiye ile Ermenistan arasında başlayan barış iklimi ne yazık ki sürdürülemedi. Başta Ermeni diasporası olmak üzere barış ortamı küresel yapının da işine gelmedi. Rusya etkinliğini kaybetmek istemedi, İran kuzeyinde barış hattı kurmuş bir Türkiye'ye soğuk baktı. ABD için sıralama Ortadoğu, Balkanlar ve sonrasında Kafkaslar şeklindeydi...

Son 34 yılın 23 yılı AKP iktidarında geçti. ABD, Ortadoğu'dan sonra Kafkaslar'da da ciddi bir ağırlık elde etti. ABD'nin Paul Henze'den Graham Fuller'e kadar 1990'lı yıllarda kurduğu hayale yakın bir iklim oluştu.

***

8 Ağustos 2025'te Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Paşinyan, ABD Başkanı Trump'ın kolları arasında verilen görüntü ile barış deklarasyonunu imzaladı. İki ülke arasında on yıllardır süren sorun, Azerbaycan toprağı olan Karabağ'ın Ermenistan tarafından işgaliydi. 27 Eylül 2020'de başlayıp 44 gün süren savaş sonrası Azerbaycan, Karabağ'a yeniden hâkim oldu. O günden bu yana dalgalı devam eden ilişkilerde Türkiye pozitif rol oynamaya çalıştı. Dört yıl sonra barış anlaşması ABD'de imzalanırken bir "ek" vardı:

Zengezur Koridoru ABD'nin kontrolünde olacak!

İki ülke arasında yer alan İran sınırındaki 43 kilometrelik koridorun bazı özelliklerinin altını çizelim:

- Orta Asya'yı Türkiye'ye ve devamında Avrupa'ya bağlayan en elverişli geçit.

- Rusya'nın uzun yıllar bölgede hâkimiyetini sağlayan en ciddi hat.

- in'in dünyayı saran kuşak politikasında gözüne kestirdiği başlıca yollardan biri.

- Ekonomik ve güvenlik olarak İran'ı ikinci plana itebilecek en stratejik hat.

Bu şıkların her biri alt saçaklar oluşturabilecek derinlikte.

Koridor tarih boyunca da bölgeye hâkimiyetin simgesi oldu.

Şimdi gelinen noktada 99 yıllığına ABD'nin kontrolünde olacak.

Şu sorular çengelli:

- Rusya etkili bir oyun kurabilir mi