Suriye, Esad rejiminin 8 Aralık 2024'te yıkılmasından sonraki en kritik günlerini yaşıyor. Gerek küresel aktörler gerekse çevresindeki tüm ülkeler gelişmelerin az ya da çok bir parçası.

Fotoğrafın en büyüğünden başlamak gerekirse Büyük Ortadoğu Projesi'nin (BOP) Suriye ayağı milim milim örülüyor. O haritada Suriye, üçte bir küçülmüş, denize çıkışını kaybetmiş bir ülke haline geliyordu! Büyüyen tek yer İsrail!

Haftaya Suriye'ye ilişkin iki gündemle başladık:

1) Lazkiye ve çevresinde yaşayan Alevi topluma yönelik saldırılar.

2) SDG ile Şam yönetimine hâkim olan HTŞ arasındaki anlaşma.

Önceki gece, Alevilerle ilgili gelişmelerin Türkiye'de de gerilim yarattığı, gerilimin siyasete de yansıdığı saatlerde Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı El Şara ile SDG'nin temsilcisi Mazlum Abdi arasında sekiz maddelik bir anlaşma yapıldığı duyuruldu.

Abdi, ABD helikopteriyle Şam'a geldi, hazırlanan metnin altına imzasını attı, gitti.

8 Aralık sonrasında zafer naraları atıp "Suriye'de devrim" diyenlere şunu söylemiştik:

Daha yol çok uzun. Dileğimiz, bütün, barış içinde bir Suriye'nin inşa edilmesi!

O gün bu düşüncede olanları, devrimi kıskanmakla, hatta bu duruma üzülmekle itham ettiler. Tıpkı 2011'de iç savaş başladığında Esad rejiminin haftalar içinde devrileceğine inandıkları gibi!

Gelinen noktada Suriye'de kalıcı bir iç barışın zemini, geleceğin nasıl inşa edileceğine dair strateji ne yazık ki yok!

Alevilerle ilgili haberlere iktidar ve medyası hemen şu damgayı vurdu:

"Esad artıkları!"

Onlara göre "Esad artıkları" isyana hazırlanmış, Şam da bastırmış. Farklı kaynaklardan gelen bilgiler, Suriye dışından gelmiş, halen bu ülkede olan HTŞ'yi yeterince "cihatçı" görmeyen grupların devrede olduğu yönünde!

Abdi-Şara anlaşması ise ABD'nin bölgeye ilişkin hesaplarından izler taşıyan bir metin. Dün özellikle bölge medyasına yansıyan haberlere göre Suriye'nin kuzeyindeki PKK uzantısı yapı olarak YPG, fiili özerkliği elde ettiğini ilan etti.

Anlaşmaya göre sayıları 50-70 bin arası değişen silahlı güç kendini koruyacak ama Şam'a entegre olacak. Şam'daki askeri güçler, savunma mekanizmaları İsrail tarafından önemli ölçüde tahrip edildi. Akla şu soru geliyor:

Yoksa Şam, YPG'ye mi tabi oluyor