Sanayi Devrimi'nde kömür, demir, çelik neyse bugünün iletişim devriminde nadir toprak elementleri o!

ABD'nin Rusya'yla yaptığı, "Ukrayna'nın üstü senin altı benim olsun. Nadir toprak elementlerini ben çıkarayım" pazarlığının ardından Trump'ın Erdoğan'la görüşmesinde Eskişehir'deki rezervlere göz dikmesiyle konu Türkiye kamuoyunun da gündemine girdi.

Biz Türkler bilinen geçmişiyle 10 bin yıllık tarım devriminin içinde yer aldık. Eti kurutmayı, yoğurdu insanlığa armağan ettik. Üç asırlık Sanayi Devrimi'nin montajcısı olarak sahne aldık. İçinden geçtiğimiz iletişim devriminin müşterisiyiz!

Bu devrimin içinde yer alabilecek miyiz

Mevcut eğitim sistemiyle çok zor!

***

Nadir toprak elementleri dünya gündemine 21. yüzyılla birlikte girdi ama Türkiye gündemine henüz gerçek anlamda girdiği söylenemez!

Her şey bir yana bu konuda neyimiz var neyimiz yok onu bile bilmiyoruz.

Yabancıların ilgisiyle tanış olduğumuz bu kavramın içini doldurabilmek için öncelikle araştırma geliştirme çalışmalarının olması gerekir. Henüz bu konuda kapsamlı bir çalışma yok. Madencilik alanında etkin faaliyet yürüten kimi kurumların yöneticileriyle yaptığımız görüşmeler bizi üzdü ama şaşırtmadı.

Önce önümüzdeki dönem adını daha fazla duyacağımız nadir toprak elementlerinden bazılarının adlarını ve kullanım alanlarını sıralayalım:

Skandiyum (havacılık bileşenleri, buhar lambaları), Hriyum (lazerler, mikrodalga filtreleri), lantan (kamera lensleri, pil elektronları), promedyum (nükleer piller), samaryum (nötron yakalama, mıknatıslar), iterbiyum (kızılötesi lazer, kimyasal indirgenler)...

Liste uzayıp gidiyor.

Bu elementlerin gerek rezervinde gerekse üretiminde başı in çekiyor.

Amerika Jeolojik Araştırıma Kurumu (USGS) verilerine göre üretim sıralaması oransal olarak şöyle:

in yüzde 68, ABD 12, Burma 10, Avustralya 5, Tayland 2, Hindistan 0.8, Rusya 0.7.

Bilinen rezerv oranları da şu şekilde sıralanıyor:

in yüzde 40, Vietnam 20, Brezilya 19, Rusya 9, Hindistan 6, Avustralya 5, ABD 2.

Türkiye bu alana o kadar yabancı ki bu yazıyı yazarken "nadir toprak elementleri" dediğinizde "nadir" sözcüğünün baş harfini büyük yazıyor. Nadir olsa olsa bir insan adıdır diye düşünüyor akıllı aygıt!