MEŞRU HIRSIZLIK

Şimdi eminim ki "hoca çıldırdın mı hiç meşru hırsızlık olur mu" Diye soracaksınız...

Efendim olur olur, hem de bal gibi olur...

Enflasyon meşru hırsızlıktır...

Hırsızlıktır çünkü cebinizden paranızı çalar...

Meşrudur çünkü iktidarlara enflasyon yaratma yetkisi kanuni olarak verilmiştir!

Parayı yönetme hakkına sahip olan her iktidar dilediği gibi ve dilediği kadar enflasyon yaratma hakkını kendinde saklı tutar.

Hadi bu iddiayı bir adım daha ileri taşıyayım aslında enflasyon sadece hırsızlık değil aynı zamanda gasptır da!

Aslında daha doğru bir ifade ile gasptır, çünkü; hırsızlık gizli kapaklı, çaktırmadan yapılır enflasyon ise iktidar gücünü kullanarak aleni olarak yaratılır, cebinizdeki parayı zorla alır ve sesinizi bile çıkaramazsınız.

Bakın sakın ha enflasyonun sadece bu çağda ve bu coğrafyada yaşanan bir ekonomik olay olduğunu da düşünmeyin. Özellikle coğrafyamızda enflasyon denilen olay binlerce yıldır yaşanmıştır.

Para icat olduğundan, muktedirler para sisteminin enflasyon yaratma açığını ve bunun avantajlarını fark ettiğinden beri dünyada enflasyon yaşanır.

Kağıt para döneminden önce altın ve gümüş paralar kullanılırken para basma imtiyazına sahip olan egemenler paranın içeriğindeki altın ve gümüşün oranını ya da ağırlığını düşürerek paraya değer kaybettirir ve bunun sonucunda enflasyon yaratırdı.

Özellikle Roma'da bu çok uygulanan bir yöntemdi, en nihayetinde bu yöntem devletin meşruiyetini yitirmesine ve Roma İmparatorluğunun çökmesine yol açmıştır.

Örneğin üçüncü yüzyıl krizinde imparatorlar orduyu büyütmek, maaşları artırmak ve askere "tahta çıkış ikramiyeleri" ödeyebilmek için para basma yolunu seçti.

Bunu yapabilmek için yeterli gümüş olmadığı için de paranın ayarını bozdu buda denarius olarak adlandırılan para biriminin aşırı değersizleştirilmesine yol açtı. Sonuçta Denarius'un gümüş içeriği % 75'ten % 5'e düşürüldü, bronz çekirdekli ince gümüş kaplamalı paralar üretildi. En nihayetinde Roma'da müthiş bir hiperenflasyon yaşandı; 265'e kadar fiyatlar %1000 arttı ve ticaret hayatında para neredeyse değersiz hale geldi.

Sonrasında Osmanlı'da aynen Roma'nın yolundan yürüdü ve tahşiş denilen paranın ayarını bozma, gramını azaltma yoluna başvurdu.

Bu tahşiş uygulaması, imparatorluğun kuruluşuna kadar uzanır. Örneğin, 14. yüzyıl civarı Orhan Bey döneminde darp edilen ilk akçe yaklaşık 1.04 gram saf gümüş içeriyordu. 1580'e gelindiğinde ise bu miktar 0.61 grama düşmüştü, buda tekrarlanan tağşişler nedeniyle gümüş miktarında yaklaşık olarak % 40'lık bir azalmaya karşılık gelmektedir.

1600'lerin başında 120 akçe değerinde büyük gümüş kuruş paralar tanıtıldı, ancak yüzyılın sonunda bu paralar tağşiş yoluyla yaklaşık % 80 oranında değer kaybına uğradılar.

Neticede altın ya da gümüş paraların kullanıldığı dönemlerde bile enflasyon yaratabilen iktidarların kağıt paralar döneminde enflasyon yaratmasında şaşılacak herhangi bir şey olabilir mi