Instagram, itibar ve enflasyon

Nobel Ödüllü ekonomist Milton Friedman "Enflasyon her zaman ve her yerde parasal bir olgudur. Çünkü o, ancak mal ve hizmet üretiminden daha fazla artan para miktarı ile ortaya çıkar" demiştir.

Ben de bir ekonomist olarak bu sözün doğru olduğunu düşünür ve benzer bir görüşü savunurum.

Bence de bu görüş doğrudur amma velakin eksik bir yanı da vardır.

Enflasyonu anlamak ve enflasyon sorununu çözebilmek için bu eksik yanı da çok iyi anlamalıyız ve bu eksik yan da itibardır

Bugün bütün dünyada kullanılan tüm kâğıt paraların ne kendi başlarına bir değeri ve ne de altın, gümüş ya da benzeri bir kıymetli maden cinsinden bir karşılığı vardır. Bu kâğıt paraların hepsi "devletlerin sonsuz vadeli sıfır faizli senedi" hükmündedir.

Nasıl bir tüccarın itibarı senedinin değerini etkilerse devletin, daha da doğrusu devleti yöneten iktidarın itibarı da benzer bir etki gösterir ve bastığı paranın değeri ya da geçerliliğini etkiler.

Bir tüccarın itibarı üretim gücü, serveti ve rasyonel akla uygun işler yapıp yapmadığına bağlı olarak artar ya da eksilir değil mi

İşte aynı kural devletler için de geçerlidir; bir devletin parası o devletin üretim gücü ve varlıkları ile devleti yönetenlerin rasyonel akla uygun hareketler yapıp yapmadığı ya da gelecekte yapıp yapmayacağı ile değer kazanır ya da kaybeder. Ne yazık ki birçok ekonomist ve ekonomi teorisyeni işin bu itibar kısmına pek değinmez. Bu yüzden de enflasyon üzerindeki duygusal etkiler pek dikkate alınmaz, kitabi olarak ya da mekanik olarak doğru şeyler yapıldığı hâlde paranın niye değer kazanıp talep görmediği ve enflasyonun neden önlemediği anlaşılamaz.

Gelelim Instagram'ın kapatılması meselesi ile enflasyon arasındaki ilişkiye:

Öncelikle Instagram'ın kapatılması ve hem de bir mahkeme kararı olmaksızın kapatılması ülkenin itibarını yerle yeksan eden, ülkenin Kuzey Kore ve benzeri ülkeler gibi sosyal medyayı yasaklayan hukukun olmadığı ya da keyfe keder uygulandığı diktatörlükler ile aynı kategoriye konmasına yol açan saçma sapan bir karardır.

Karar saçma olduğu kadar kararın gerekçesi de yanlıştır!

Malum asli gerekçe Hamas lideri Haniye ile ilgili paylaşımların Instagram tarafından kaldırılması, bunu hepimiz biliyoruz.

Hamas; Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Japonya, İsrail ve Avrupa Birliği tarafından terör örgütü olarak kabul edilmektedir. Bu durumda Instagram'ın bir terör örgütünün ya da bir terör örgütü yöneticisinin propagandasına izin vermesi uluslararası hukuka ya da en azından şirket merkezinin bulunduğu ülke hukukuna göre zaten mümkün değildir.

Türkiye bu noktada uluslararası camia ile ters düşmekte ve ters düşmekle de kalmayarak bu gerekçe ile sosyal medyayı yasaklamaktadır.

Pekâlâ, sizce bu ülke itibarını sarsacak bir politika değil midir Ülke itibarı sarsılınca para değer kaybetmez ve enflasyon yükselmez mi