'Terörsüz Türkiye' hedefiyle başlatılan ve devam etmekte olan süreç ya da İsrail-Filistin ateşkesi gibi karmaşık konulardan, sıradan bir yemek tarifine kadar hemen her konuda bilgi sahibi olmak için konvansiyonel medyadan çok internet ortamındaki kaynaklara başvuruyoruz artık.

Yapay zekâ destekli sosyal medya ortamı en yaygın bilgi kaynaklarından. İçinde yaşadığımız dönem hem 'bilgi' hem de 'teknoloji' çağı. 'Bilgi' çok kıymetli. Herkesin ihtiyacı. 'Teknoloji' de bilgiye ulaşmanın en kolay, en hızlı yolu.

Bu noktada karşımızdaki kritik soru şu:

Başta yapay zekâ olmak üzere teknolojinin geldiği noktada, hele de sosyal medyanın bu denli genişleyip etkinleştiği bir ortamda; farklı kaynaklardan ulaştığımız bilgilerin gerçekliğinden, yani güvenli olduğundan nasıl emin olacağız

Bu sorunun yanıtı, birden çok unsurdan oluşuyor.

Şu kesin ki, bilgi güvenilirliğini sağlamanın yollarını öğrenip uygulamazsak her türlü dezenformasyon ve manipülasyona açık durumdayız demektir.

Aynı finansal okuryazarlık gibi medya okuryazarlığı da şart bu çağda.

Şu noktaları hatırlatayım, belki biraz katkım olur.

Ulaştığınız bilginin ilk çıkış yeri çok önemli. Kaynağı muhakkak kontrol edin. Öncelikle güvenilir kişi, kurum, uzman ya da yayınların paylaştığı bilgilere itibar edin. Hakemli dergiler, saygın gazete ya da televizyonlar, sosyal medyadaysa doğrulanmış ve güvenilirliği kanıtlanmış kişikurumların paylaşımları gibi.
'Double check' yani çapraz kontrol de önemli ve etkili bir yol. Bilgiyi farklı kaynaklardan teyit edin. Gerçi bu devirde haberler 'copy paste' yani 'kes yapıştır' yöntemiyle yayılıyor ama yine de aynı bilginin birden fazla güvenilir kaynakta yer alması gerçekliğine dair önemli bir emare olur.
Bilginin kaynağını araştırmak da gerekiyor artık. Paylaşan kişi ya da kurumun uzmanlık alanı, geçmişi ve prestij seviyesi hakkında küçük bir araştırma faydalı olur. Sosyal medyada, anonim veya sahte hesapların paylaşımlarına, ihtiyatla bile değil, kesinlikle şüpheyle yaklaşın.
Karşınıza çıkan bilginin size nasıl, hangi üslupla sunulduğuna da dikkat edin. Reklam ya da propaganda kokan, bir ideolojiyi körü körüne destekleyen, taraflı bilgilerin yanıltıcı olma ihtimali yüksektir.